Contrair beleggen: meer succes als je je eigen plan volgt

Door Thomas van der Lee op 30 mei 2023, leestijd: 5 minuten

Nederlanders kunnen soms koppig zijn: overtuigd van hun gelijk volgen ze hun eigen plan en daarbij kunnen ze tegen de stroom inzwemmen. Nu lijkt deze strategie op de beurs rendement op te kunnen leveren. Door contrair te beleggen ga je tegen de heersende trend in en wijk je bewust af van wat de meerderheid doet. En dat kan je rendement ten goede komen.

In het kort:
  • Contrair beleggen is een actievere manier van beleggen waarbij je het tegenovergestelde doet van wat de meeste andere beleggers op dat moment doen;
  • Stijgen de koersen (snel) naar topniveaus, dan laat je de euforie aan je voorbijgaan. Dat doe je ook wanneer koersen snel dalen en veel beleggers ervoor kiezen om hun beleggingen te verkopen;
  • Door tegendraads te handelen van de heersende trend, wijk je af van wat de meerderheid doet; dat kan je rendement ten goede komen.

Wat is contrair beleggen?

Contrair beleggen, ook wel tegendraads beleggen genoemd, betekent dat je het tegenovergestelde doet van de meeste andere beleggers op dat moment. Deze strategie houdt rekening met de psychologie en het gedrag van beleggers op de lange termijn.

Er zijn verschillende situaties waarin contrair beleggen gunstig kan zijn. Allereerst wanneer er sprake is van overmatige positieve of negatieve marktreacties. Als de markt bijvoorbeeld extreem optimistisch (bubbel) of pessimistisch (sell-off) is, en de beurswaarde van beleggingen niet meer overeenkomt met hun werkelijke waarde, kunnen er kansen ontstaan door op een tegenovergestelde manier te reageren als de meute.

Wanneer de markt verslechtert en de meeste beleggers ervoor kiezen om hun beleggingen te verkopen, maakt een contrair belegger juist de keuze om zijn beleggingen te behouden en zelfs extra in te leggen. De koersdalingen zorgen namelijk voor goedkopere beleggingsmogelijkheden. Als de markt vervolgens herstelt, profiteert de contrair belegger hier extra van.

Het idee hierachter is dat beleggers niet altijd even slim en rationeel handelen. Ze nemen vaak beslissingen op basis van emoties in plaats van feiten en langetermijnmarktontwikkelingen. Wanneer beleggingen in waarde afnemen, ontstaat er bij veel beleggers in eerste instantie een milde paniekreactie. Wie vervolgens rationeel nadenkt, weet dat koersdalingen er nou eenmaal bij horen. Maar juist dat rationeel denken is op zo’n moment lastig.

Hierdoor kan het gebeuren dat beleggers doorslaan in hun gedrag, waardoor de waarde van beleggingen zo sterk dalen dat ze goedkoper worden dan hun werkelijke waarde. Als contrair belegger probeer je hiervan te profiteren door juist extra geld in te leggen wanneer de koersen (aanzienlijk) dalen.

Aan de andere kant geldt het tegenovergestelde. Wanneer de beurzen in een bubbel terechtkomen, stijgen de koersen naar ongekende hoogten. Het lijkt alsof iedereen geld kan verdienen op de beurs. De stijging, die nauwelijks logisch verklaarbaar is, lijkt oneindig door te gaan. Veel beleggers neigen er dan naar om meer geld in te leggen, terwijl het aankoopbedrag van de belegging in feite is gestegen.

De contrair belegger laat deze hausse aan zich voorbijgaan en wijkt niet af van zijn of haar plan. Hierdoor mis je misschien wel de korte termijn rendementen, maar wanneer de bubbel barst en de koersen dalen, blijft je een aanzienlijk negatief rendement bespaard.

Hoe herken je het momentum?

Het vergt enige kennis en ervaring om te kunnen beoordelen waar in de cyclus de beurs zich bevindt. Als je de financiële ontwikkelingen een beetje bijhoudt, kun je al snel zelf bepalen of het goed of minder goed gaat op de beurs en hoe snel koersen zijn gestegen of gedaald.

Daarnaast vereist succesvol contrair beleggen gezond verstand. Als je merkt dat een groot deel van de beleggers belegt of ergens in investeert zonder grondig onderzoek te doen en zich goed voor te bereiden, moet er een lampje gaan branden. Dit zagen we bijvoorbeeld in 2018 tijdens de hoogtijdagen van de bitcoin en drie jaar later herhaalde zich een vergelijkbaar scenario toen NFT’s razendsnel populair werden.

Dit gedrag is echter niet alleen iets van de laatste jaren; een van de bekendste beursquotes is namelijk al bijna 100 jaar oud. Deze luidt:

“If shoe shine boys are giving stock tips, then it’s time to get out of the market.”

De uitspraak wordt vaak toegeschreven aan Joseph Kennedy, de vader van de Amerikaanse oud-president John F. Kennedy. Volgens de legende zou Kennedy in de jaren 1920 zijn aandelen hebben verkocht voordat de beurscrash van 1929 plaatsvond. Als gewone mensen, die normaal gesproken niet betrokken waren bij de beurs (zoals schoenpoetsjongens), tips begonnen te geven, was dit een teken dat de markt een gevaarlijk hoog niveau had bereikt, zou zijn conclusie zijn geweest. Een teken dat er een bubbel wordt gevormd.

Maar ook bij flinke koersdalingen is het belangrijk om rationeel naar de beursontwikkelingen te kijken. Voor een negatief rendement belegt natuurlijk niemand, maar je inleg kan minder waard worden. Wanneer je belegt voor de lange termijn, is het belangrijk om te realiseren dat koersen natuurlijk nooit alleen maar kunnen stijgen.

Als je je in tijden dat het slecht gaat op de beurs laat leiden door emoties, ben je sneller geneigd om je beleggingen te verkopen wanneer het slecht gaat op de beurs, om verder verlies te voorkomen. Door juist tegen de stroom in te zwemmen en extra in te leggen, profiteer je van de lagere koersen. Wanneer de koersen weer stijgen, geniet je van extra rendement.

Er is geen garantie

Contrair beleggen vergt een rationele aanpak en misschien ook wel durf. Want tegen de stroom inzwemmen kan een mooi rendement opleveren, maar dat is natuurlijk nooit gegarandeerd. Vergeet dat niet. Zorg er daarom dus voor dat je kijkt naar het totaalplaatje en je goed inleest voordat je deze actievere beleggingsstrategie wil hanteren. Dat is trouwens een waardevol advies voor elk type belegger, niet alleen de contraire belegger.

Wil je helemaal niet actief bezig zijn met de beurs? Dan is het slimmer om periodiek te gaan beleggen. Je legt dan op een vast moment een bepaald bedrag in, bijvoorbeeld op de 15e van elke maand. Je bent dan niet afhankelijk van de grillen van de markt en werkt ongemerkt aan je toekomst. Misschien loop je wat extra rendement mis, maar je nachtrust zal hoogstwaarschijnlijk wel beter zijn.