Financieel onafhankelijk worden? In 5 stappen naar je doel

De term financiële onafhankelijkheid wordt steeds populairder in Nederland, dus de kans is groot dat je er inmiddels weleens van gehoord hebt. Het lijkt je wel wat, financieel onafhankelijk worden. Maar hoe pak je dit aan? Wanneer ben je financieel onafhankelijk? En hoe bereik je dit het snelst?

Dit stappenplan legt concreet uit welke weg je moet afleggen om financieel onafhankelijk te worden.

Definitie van financieel onafhankelijk zijn

Voordat je financieel onafhankelijk kan worden, is het natuurlijk handig om te weten wat deze term precies inhoudt. Want wanneer ben je het nou precies?

Oorspronkelijk werd de term voornamelijk letterlijk geïnterpreteerd: je bent financieel onafhankelijk als je niet afhankelijk bent van anderen om in je levensonderhoud te kunnen voorzien. Of dit nou een partner is, de overheid (door middel van een uitkering) of bijvoorbeeld je ouders. Je verdient zelf een inkomen om je lasten te betalen en dopt je eigen boontjes.

Sinds de opkomst van de Financial Indepence Retire Early (FIRE) beweging, is er echter een andere definitie die steeds populairder wordt. Dit fenomeen gaat een stuk verder dan ‘kunnen rondkomen van het geld wat je zelf verdient’. Bij deze definitie ben je financieel onafhankelijk als je niet meer hoeft te werken om je levensstijl te kunnen betalen. Door je beleggingen in aandelen, vastgoed of een ander passief inkomen, komt er genoeg geld binnen om je uitgaven te dragen.

Wanneer je op dit punt bent aanbeland, heb je de keuze om te stoppen met werken - vandaar het Retire Early gedeelte in FIRE. Je hoeft niet per se te stoppen met werken. Als je het leuk vindt, of ergens een verschil kan maken, kan je het natuurlijk blijven doen. Het is vooral de mogelijkheid om te kiezen (en de vrijheid die daarbij komt kijken) waar FIRE-aanhangers naar streven.

Financieel onafhankelijk worden in 5 stappen

Spreekt jou dit ook aan? Dan wil je vast weten hoe je financieel onafhankelijk kan worden. In dit artikel delen we daarom een stappenplan.

Stap 1: bereken je uitgaven

Weet jij eigenlijk hoeveel je uitgeeft per maand? Misschien heb je een vaag idee, maar als je er nog nooit echt naar gekeken hebt, is de kans groot dat je er helemaal naast zit. Om financieel onafhankelijk te worden is dit echter essentiële informatie. Pas als je weet hoeveel je per maand en per jaar uitgeeft, weet je namelijk wat voor vermogen je moet opbouwen om dit te kunnen bekostigen.

De eerste stap om financieel onafhankelijk te worden is daarom het berekenen van je uitgaven. Gelukkig hoef je daar geen wiskundeknobbel voor te hebben. Je pakt er simpelweg je bank app bij en doorloopt je uitgaven van de afgelopen 3 maanden. Dat heeft twee redenen. Allereerst betaal je sommige uitgaven niet per maand, maar per kwartaal. Op deze manier weet je zeker dat je alle kosten meeneemt. Daarnaast zal je niet elke maand precies hetzelfde uitgeven aan cadeaus en etentjes bijvoorbeeld. Het is daarom belangrijk een gemiddelde uit te rekenen.

Per maand schrijf je op hoeveel je kwijt bent aan huur/hypotheek, verzekeringen, abonnementen, cadeautjes, etentjes, noem het maar op. Door de uitgaven van deze 3 maanden bij elkaar op te tellen en vervolgens door 3 te delen, kom je uit op het bedrag wat jij gemiddeld per maand uitgeeft. Vermenigvuldig dit met 12 en je weet wat je jaarlijks uitgeeft.

Stap 2: bereken wanneer je financieel onafhankelijk bent

Bij deze stap kijken we hoeveel geld je nodig hebt om te kunnen stoppen met werken. Als je elke maand een passief inkomen verdient door bijvoorbeeld een vastgoedbelegging, een online cursus of een affiliate marketing website, dan is de rekensom simpel. Zodra je hier genoeg passieve inkomsten uit haalt om je gemiddelde uitgaven per maand te betalen, ben je financieel onafhankelijk.

Hoewel de benaming ‘passief inkomen’ doet denken dat je slapend rijk kan worden, is dit natuurlijk niet helemaal het geval. Je moet de woning wel verhuren, mensen je online cursus laten kopen en verkeer naar je website regelen. Vaak is een passief inkomen minder passief dan je in eerste instantie denkt.

Er is nog een tweede manier van financieel onafhankelijk worden. Hierbij spaar en beleg je het benodigde bedrag bij elkaar om vervolgens niet meer te hoeven werken. Die rekensom is minder simpel. Als je eenmaal gestopt bent met werken, wil je niet dat je op je 85e toch nog een baantje moet zoeken, omdat je geld inmiddels op is.

Wie een beetje surft op internet, komt al snel achter de stelregel om op deze andere manier financieel onafhankelijk te worden. Dat is: wanneer je 25 keer je jaarlijkse uitgaven bij elkaar hebt belegd, kan je jezelf financieel onafhankelijk noemen. De oplettende lezer merkt het al: om op deze manier financieel onafhankelijk te worden, moet je dus naast sparen ook beleggen. Dit komt omdat de spaarrente zo laag is, dat het niet realistisch is om het hele bedrag bij elkaar te sparen.

Terug naar de stelregel. Om jouw ‘FIRE-nummer’ uit te rekenen moet je jouw jaarlijkse uitgaven dus vermenigvuldigen met 25. Als je per jaar bijvoorbeeld €20.000 uitgeeft, heb je dus €500.000 aan vermogen nodig voordat je financieel onafhankelijk bent.

Waarom ben je financieel onafhankelijk met de regel van 25?

Duidelijk. Maar je vraagt je waarschijnlijk wel af waar die 25 vandaan komt. Let goed op, want nu wordt het iets ingewikkelder. In de FIRE-beweging wordt uitgegaan van een gemiddeld jaarlijks rendement van 4% op je beleggingen. Let erop dat dit een gemiddeld jaarlijks rendement is op de lange termijn en dit rendement niet gegarandeerd is.

Wanneer je op een punt komt dat je elk jaar 4% van je vermogen kan gebruiken om van te leven, ben je in theorie dus financieel onafhankelijk. Kijk maar: als je die €500.000 vermenigvuldigt met 0,04 (4%), kom je uit op €20.000.

Precieze berekening om financieel onafhankelijk te worden

Wanneer je serieus aan de slag wil gaan om financieel onafhankelijk te worden, is het slim om bij een financieel adviseur langs te gaan. In Nederland is er namelijk sprake van pensioen (wat je helpt eerder FIRE te worden), maar betaal je ook belasting over je vermogen (wat je juist niet helpt).

Een simpele rekensom is het dus niet. Je financieel adviseur kan je hierbij helpen.

Stap 3: kijk waar je kan besparen

Je snapt inmiddels: hoe minder je uitgeeft en hoe meer je opzij kan zetten, hoe eerder je financieel onafhankelijk wordt. Als je jaarlijkse uitgaven minder zijn, kom je met de rekensom namelijk op een minder groot bedrag uit. Wanneer je €15.000 aan jaarlijkse uitgaven keer 25 doet, kom je bijvoorbeeld op €375.000 in plaats van €500.000 uit. De €5.000 euro die je per jaar bespaart, kan je bovendien weer beleggen.

Kijk dus waar je kan besparen. Niet alleen bij je dagelijkse uitgaven als koffietjes en kleding, maar ook bij je vaste lasten. In dit artikel vind je meer tips om te besparen.

Stap 4: verhoog je inkomen

Een andere manier om sneller financieel onafhankelijk te worden, is door je inkomen te verhogen. Dit kan bijvoorbeeld door over je salaris te onderhandelen, een side hustle te starten of op een andere manier extra inkomsten te zorgen.

Stap 5: spaar en investeer wat je overhoudt

Oké, je bespaart nu zoveel mogelijk geld en je hebt meer inkomsten gerealiseerd. Dan is het nu belangrijk om deze extra's te blijven sparen en te investeren, zodat je je doel door het sneeuwbaleffect (het rendement-op-rendement-effect) extra snel kan bereiken. Door de spaarrente van tegenwoordig, is het dus niet realistisch om met alleen sparen financieel onafhankelijk te worden. Toch brengt beleggen altijd risico met zich mee en is het goed om hier rekening mee te houden. Je inleg kan ook minder waard worden en je zal niet elk jaar een positief rendement behalen.

Hierdoor is het sowieso verstandig om naast het beleggen een flinke spaarpot te hebben en verder de risico’s zoveel mogelijk te verkleinen. Dit doe je bijvoorbeeld door je blik op de lange termijn te ro en te beleggen in ETF’s, waarbij je meteen in tientallen of zelfs honderden bedrijven belegt.

Het is belangrijk om je reis naar financiële onafhankelijkheid niet te overhaasten. Zie het als een marathon – niet als een sprint - en de kans op succes is vele malen groter.