Geduld en discipline: onmisbaar in turbulente tijden

Toch laten de cijfers zien dat wie minder bezig is met zijn beleggingen, vaak meer rendement behaalt. Waarom wint ongeduld het dan toch zo vaak van een langetermijnstrategie? En hoe kan (af)wachten juist een krachtig hulpmiddel zijn om betere resultaten te behalen, zelfs in deze turbulente tijden? Dat zochten we uit.

Geduld wordt schaarser

De huidige financiële markten worden gekenmerkt door toegang tot enorme informatiestromen en een hoge mate van volatiliteit. Beleggers worden dagelijks geconfronteerd met koerswijzigingen, economische data en beleidsbeslissingen die invloed hebben op de richting van de financiële markten. In een dergelijke dynamische omgeving is het verleidelijk om in te spelen op elke kleine schommeling, en uit onderzoek blijkt dat dit steeds vaker gebeurt.

De afgelopen decennia is de gemiddelde periode dat aandelen in het bezit van de particuliere belegger blijven, in hoog tempo afgenomen. Waar aandelen in de jaren ’60 gemiddeld acht jaar in bezit bleven, is dat tegenwoordig nog maar enkele maanden. Dit is deels te verklaren door de opkomst van technologie, die het kopen en verkopen van beleggingen aanzienlijk heeft vereenvoudigd. Met de komst van beleggingsapps en realtime-koersinformatie is het laagdrempeliger geworden om snel in en uit posities te stappen.

Tegelijkertijd wordt de afname van de gemiddelde houdperiode van aandelen ook beïnvloed door institutionele beleggers. High-frequency trading, waarbij algoritmes dagelijks miljoenen transacties uitvoeren, zorgt ervoor dat aandelen sneller van eigenaar wisselen. Hoewel particuliere beleggers niet direct op dezelfde manier handelen, draagt de toegenomen marktdynamiek bij aan een omgeving waarin sneller schakelen eerder regel dan uitzondering is geworden.

Waar komt dat ongeduld vandaan?

Er zijn verschillende factoren die verklaren waarom beleggers hun beleggingen tegenwoordig korter aanhouden. Een belangrijke oorzaak is de rol van technologie en mobiele platforms, die beleggers in staat stellen om snel en gemakkelijk toegang te krijgen tot hun portefeuilles en direct te reageren op marktschommelingen. Deze toegankelijkheid vergroot de verleiding om vaker in te grijpen.

Daarnaast is er een verschuiving in de beleggingsmentaliteit te zien, vooral bij jongere beleggers. Zij doen minder gedegen onderzoek en maken impulsievere beleggingsbeslissingen. Zo ging het n  Verleid door die mooie rendementen en aangemoedigd door finfluencers, werden jongeren massaal actief op de beurs. Toen bleek dat de bomen niet tot in de hemel groeiden nam hun enthousiasme af.

Tegelijkertijd zorgt verhoogde volatiliteit op de markten ervoor dat beleggers sneller hun posities heroverwegen bij onverwachte koersbewegingen (naar boven en naar beneden). De volatiliteit versterkt het gevoel van urgentie om snel te handelen, wat past bij de neiging van beleggers om voor de korte termijn rendement na te jagen.

Onderzoek in gedrags­economie laat overigens zien dat dat gedrag niet compleet rationeel is. Menselijke emoties – zoals de angst om kansen te missen of de onvrede die gepaard gaat met verliezen – zet beleggers vaak onbewust aan tot actie. Deze emoties kunnen leiden tot impulsieve beslissingen, die afbreuk doen aan het rendement.

Waarom actief handelen niet werkt

Hoe  wetenschappelijk onderzoek blijkt dat afwachtende beleggers gemiddeld een hoger rendement behalen dan hun actieve tegenpolen. Onderzoeken van onder andere Barber en Odean en van de Univeristeit van Maastricht toonden aan dat particuliere beleggers die veel handelen gemiddeld slechter presteren dan de markt, grotendeels vanwege de transactiekosten (die flink kunnen oplopen) en slechte timing.

Wat hierbij aansluit is het feit dat vrouwen betere beleggers zijn dan mannen. Omdat vrouwen minder actief bezig zijn met de beurs, minder impulsief zijn en zich minder laten meeslepen behalen ze doorgaans een beter rendement dan mannen.

Een belangrijke verklaring hiervoor komt uit de gedragseconomie, die laat zien dat mensen (en dan voornamelijk mannen) van nature last hebben van verliesaversie: de angst om iets te verliezen is sterker dan het plezier van winst. Dit psychologische fenomeen zorgt ervoor dat mensen grotere risico’s nemen om verlies te voorkomen dan om winst te behalen. Daniel Kahneman, Nobelprijswinnaar in de economie, toonde in zijn Prospect Theory aan dat verlies ongeveer twee keer zo veel emotionele impact heeft als een vergelijkbare winst. Deze emotionele asymmetrie leidt vaak tot irrationele beslissingen die het rendement (op de lange termijn) schaden.

De waarde van het wachten wordt verder ondersteund door onderzoek naar ‘buy and hold’-strategieën. Historische data van de S&P 500 laat zien dat beleggers die standvastig blijven tijdens marktvolatiliteit, beduidend betere rendementen behalen dan zij die regelmatig proberen de markt te timen. Dit komt doordat langetermijnbeleggers niet alleen transactiekosten besparen, maar ook minder gevoelig zijn voor emotionele beslissingen tijdens marktschommelingen.

Waarom wachten juist wel loont

Wachten loont, hoe onnatuurlijk het soms ook aanvoelt. Als belegger biedt wachten namelijk meerdere voordelen die zich na verloop van tijd steeds duidelijker manifesteren. Een belangrijk aspect hiervan is het rendement-op-rendement effect. Wanneer je belegt behaal je rendement op je inleg. Kies je ervoor om dit rendement te herbeleggen, dan kan je over dit rendement extra rendement behalen. Beleg je via dit principe dan treedt er een sneeuwbaleffect in werking waarbij hoe langer je belegt, hoe harder je beleggingen kunnen groeien.

Toch gaat beleggen niet alleen over groei. Koersdalingen horen er óók bij. Na een periode van sterke koersstijgingen kan een correctie volgen, al is het moment en de omvang daarvan moeilijk te voorspellen. Beleggers die zich hierdoor laten leiden en uitstappen bij dalingen, lopen het risico om ook de sterkste herstelmomenten te missen. Historische gegevenslaten namelijk zien dat de beste beursdagen vaak volgen op de slechtste beursdagen.

Verder toont onderzoek aan dat de kans op een positief rendement op een gemiddelde beursdag 54% is, tegenover een kans van 46% op een negatief rendement. Hoewel de kans op een positief rendement dagelijks iets groter is dan de kans op verlies, groeit die kans aanzienlijk wanneer er verder in de toekomst wordt gekeken.

Bron: Plancorp. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.

De kans dat op een periode van sterke koersstijgingen een correctie volgt, is altijd aanwezig. Maar het moment en de omvang van zo’n correctie zijn lastig te voorspellen. Juist daarom is het belangrijk om niet te handelen uit emotie of de waan van de dag. Beleggen draait om een langetermijnvisie en geduld, niet om korte termijn reacties op marktschommelingen.

De kunst van het wachten in turbulente tijden

Wachten is een strategie die door de jaren heen zijn waarde heeft bewezen. Zoals Warren Buffett treffend opmerkte: “The stock market is designed to transfer money from the active to the patient.”

De financiële markten bieden volop kansen, waarbij geduld een belangrijke toevoeging kan zijn voor het behalen van rendement. Wie in staat is om emoties als angst en hebzucht buiten de deur te houden en belegt voor de lange termijn, profiteert niet alleen van het rendement-op-rendement effect, maar weerstaat ook de onzekerheid die koersdalingen met zich meebrengen. Als belegger is het daarom niet de actie, maar het wachten dat het verschil maakt.

Dit geldt des te meer in de huidige geopolitieke context. De recente acties van de Amerikaanse president Trump, hebben geleid tot verhoogde volatiliteit op de markten. Defensie-aandelen en bedrijven in internationale handelsketens hebben te maken met onvoorspelbare koersbewegingen. Veel beleggers hebben gereageerd met een vlucht naar veilige havens zoals goud en staatsobligaties, terwijl anderen frequenter zijn gaan handelen uit onzekerheid.

Juist in deze turbulente tijden is een langetermijnstrategie belangrijk. De geschiedenis leert ons dat markten uiteindelijk herstellen van geopolitieke schokken en dat paniek en overhaaste beslissingen vaak leiden tot gemiste kansen. Door vast te houden aan een gedisciplineerde beleggingsstrategie en niet te zwichten voor de verleiding om te reageren op elke nieuwskop, kunnen beleggers zich wapenen tegen de verhoogde marktvolatiliteit.

Een manier om deze strategie in de praktijk te brengen, is door te kiezen voor indexbeleggen. Door passief de markt te volgen, behaal je een marktconform rendement en hoef je je niet bezig te houden met wat de koersen op de korte termijn doen. Indexbeleggen is namelijk gebaseerd op het uitgangspunt dat beleggingen op de lange termijn meer waard worden, en dat geduld leidt tot betere resultaten. Bij Semmie neemt indexbeleggen daarom ook een belangrijke positie in.

Wil je meer weten over de voordelen van indexbeleggen? Lees dan het artikel Indexbeleggen: meer rendement door minder te doen of download dan ons e-book.