In economische cycli zijn recessies onvermijdelijk. De oorzaken variëren, van geopolitieke spanningen tot wereldwijde gezondheidscrises, maar de impact blijft consistent. Perioden van economische neergang brengen onzekerheid met zich mee en kunnen een uitdaging vormen voor beleggers. Hoe kun je als belegger jezelf het beste beschermen in economisch uitdagende tijden? Semmie heeft het antwoord.
In het kort:
- De impact van recessies op beleggers en economieën is onvermijdelijk, gedreven door diverse factoren zoals consumentenvertrouwen en rentestanden;
- Tijdens economische neergang worden bedrijven geconfronteerd met faillissementen en stijgende werkloosheid, wat de wereldmarkt kan beïnvloeden;
- Beleggers kunnen zich wapenen door een lange-termijnstrategie te hanteren en kansen te zien in lagere prijzen tijdens een recessie.
Wanneer wordt er van een recessie gesproken?
Een land komt in een economische recessie terecht als de economische groei gedurende minimaal twee opeenvolgende kwartalen negatief is. Zo gebeurde dat in Nederland bijvoorbeeld in 2020. De economie kromp in het eerste kwartaal van 2020 al met 1,7%. In het tweede kwartaal kwam daar nog eens een krimp van 8,5% bovenop. Ter vergelijking: in heel 2019 groeide de economie volgens het CBS met 1,8%.
In een gemiddelde recessie krimpt niet alleen het bruto binnenlands product (bbp), maar ook inkomens, werkgelegenheid, industriële productie en detailhandelsverkopen. Toch zijn niet alle recessies hetzelfde. Sommige kunnen lang duren, terwijl andere kort zijn.
Sommige creëren blijvende effecten, terwijl andere snel worden vergeten. Sommige verlammen hele economieën, terwijl andere veel gerichter zijn en specifieke sectoren binnen de economie treffen.
Aanleiding voor een recessie
Er zijn over het algemeen meerdere factoren die een recessie kunnen veroorzaken. Laten we eens kijken naar enkele van die factoren.
1. Het consumentenvertrouwen
Een van de factoren is het consumentenvertrouwen. Wanneer consumenten hun vertrouwen in de economie verliezen, kan een recessie ontstaan. Mensen stellen namelijk (grote) aankopen uit en bedrijven gaan minder investeren. Hierdoor krimpt de economie. Door dat slechte nieuws gaan consumenten nog minder uitgeven: ze houden de hand op de knip. Zo belanden we in een negatieve spiraal.
2. Hoge rentes
Als de rentes hoog zijn, is er over het algemeen niet veel geld beschikbaar, aangezien het op spaarrekeningen staat. Het is dan namelijk interessant om te sparen. Dit in tegenstelling tot de lage rentes die we nu kennen, waarbij het juist interessanter is om te gaan beleggen, alhoewel dat wel gepaard gaat met meer risico. Ook stellen investeerders hun investeringen uit. Het wordt minder aantrekkelijk om aankopen te doen met geleend geld. De lagere bestedingen en investeringen leiden tot een lagere omzet bij bedrijven. Als compensatie wordt de productie verlaagd en eventueel personeel ontslagen. Deze mensen worden werkloos, hebben minder te besteden en ook zo raakt de economie in een neerwaartse spiraal.
3. Deflatie
Deflatie treedt op als het algemene prijsniveau daalt, wat ook een aanleiding kan zijn tot een recessie. Als prijzen gedurende een langere periode dalen, worden aankopen uitgesteld. Als we het wat overdrijven: waarom zou je vandaag €10.000 voor een auto uitgeven als je daar volgende maand misschien maar €8.000 voor hoeft te betalen? Je houdt dus wederom de hand op de knip. Zoals eerder vermeld, leidt het uitstellen van uitgaven tot economische krimp.
4. Conjunctuur
De schommelingen van de economische groei worden de conjunctuur genoemd, een natuurlijk proces waarbij periodes van sterkere groei (hoogconjunctuur) worden afgewisseld met periodes van tragere (laagconjunctuur) of zelfs negatieve groei (crisis).
Wat zijn de gevolgen van een recessie?
Een recessie komt regelmatig voor, en heeft vaak grote gevolgen, soms voor een enkele sector, maar soms ook voor het hele land, of zelfs voor de hele wereld. In de huidige wereld, waar alles met elkaar verbonden is, heeft een slecht resultaat in de ene sector onvermijdelijk invloed op een andere.
Voor bedrijven kan een recessie faillissement betekenen. Wanneer consumenten minder gaan uitgeven, worden bedrijven direct getroffen. Eerst wordt de productie teruggeschroefd, wordt personeel ontslagen, of wordt er geld geleend. Als dit niet helpt, kan een bedrijf failliet gaan.
Ontslagen personeel draagt bij aan een hogere werkloosheid. Het inkomen dat ze hadden toen ze werkzaam waren is niet meer reëel. Gedurende de eerste 2 maanden na ontslag bedraagt een uitkering 75% van het laatstverdiende dagloon. Vanaf de derde maand bedraagt deze 70%. Minder inkomsten betekenen logischerwijs minder uitgaven, wat de economie opnieuw treft.
Ook de overheid wordt getroffen door een recessie. Door de stijgende werkloosheid nemen de uitgaven toe. Mensen die ontslagen zijn, vragen namelijk een uitkering aan, wat de overheid geld kost. Aan de andere kant nemen de inkomsten af. Inkomens dalen en aankopen worden uitgesteld, wat leidt tot lagere belastinginkomsten.
Welke invloed heeft een recessie op mij als belegger?
Welke gevolgen een recessie heeft op je beleggingen is onzeker. Het kan meevallen, maar het kan ook grotere gevolgen hebben. Beleggers profiteren vaak van een groeiende economie en bedrijven die winst maken. Een recessie is dan een spelbreker. Als bedrijven minder winst maken omdat de economische groei afneemt, verliezen beleggers het vertrouwen in die bedrijven, waardoor de koersen dalen. Laat dit echter geen reden tot paniek zijn, want net zoals in een conjunctuur stijgen en dalen de koersen op de beurs ook altijd.
Wat belangrijk is, is dat je jezelf de tijd geeft om een recessie en eventuele dalende koersen uit te zitten. Hoewel er geen duidelijke indicator is, duurt een recessie gemiddeld 11 maanden. Als je belegt voor de lange termijn, heb je genoeg tijd om een eventuele daling goed te maken en kun je zelfs profiteren van de dalende koersen. Laten we als voorbeeld en als ‘inspiratie’ een recente recessie erbij pakken.
In 2023 kromp de economie drie kwartalen op rij. Hoe de AEX, Nederlandse grootste index, op dat moment presteerde zie je hieronder. De index lijkt er weinig last van te hebben gehad. Ondanks enkele dalingen van de koers was de algemene trend positief. Daarbij moet gezegd worden dat de AEX wel Nederlands’ grootste index is, maar dat niet alle bedrijven die in de index terug te vinden zijn, Nederlands zijn.
Koers AEX 2023
Handelen in tijden van recessie
Een recessie kan direct invloed op je hebben als je bijvoorbeeld je baan verliest of omdat er als zzp’er minder opdrachten binnen komen.
Zorg er dan voor dat je een financiële buffer klaar hebt staan waar je op terug kunt vallen. Dan kan je nog even vooruit mocht het financieel wat minder goed gaan. Is je financiële buffer groot genoeg en mochten de koersen daadwerkelijk gaan dalen zie het dan als een mooi extra instapmoment: je krijgt namelijk de kans om beleggingen voor een lagere prijs aan te kopen.
