Nu we in de laatste fase van het jaar beland zijn, nemen we even de tijd om terug te kijken op beleggingsjaar 2022. Een beweeglijk beursjaar met meer dalen dan pieken. Een oplopende rente als gevolg van de hoge inflatie, hoge energieprijzen en de oorlog in Oekraïne bepaalden het sentiment: in de maatschappij, maar ook op de beurs.
In het kort:
- Toen we het jaar begonnen draaide alles om het coronavirus, inmiddels is de oorlog in Oekraïne en de gevolgen daarvan het sentiment gaan bepalen;
- Aandelenbeurzen hadden het lastig in 2022. Vooral Amerikaanse en Chinese aandelen kenden een minder jaar;
- Ook obligatiebeleggers hadden het niet makkelijk in 2022, al hoewel staatsobligaties slechts een klein verlies kennen;
- De laatste maanden van het jaar zagen er iets rooskleuriger uit. Er liggen daarbij genoeg kansen voor 2023.
Wisseling van de wacht
Toen we het jaar begonnen was er nog geen oorlog in Oekraïne en mochten we van de overheid nog langer dan 5 minuten douchen. De focus lag namelijk ergens anders op: het coronavirus. In januari van dit jaar bereikte de omikrongolf van het coronavirus Nederland. Maar zo snel als deze golf opkwam, zo snel verdween hij ook weer.
Daarbij werden onze zorgen omtrent het coronavirus weggespoeld. De maatregelen werden namelijk snel versoepeld aan het begin van het jaar en deze overheersende coronavariant bleek niet zo ziekmakend te zijn als dat eerdere varianten van het coronavirus waren.
Ook als we kijken naar ons zoekgedrag is te zien dat het coronavirus niet meer ons leven bepaalt. Via Google Trends is het mogelijk om woorden in te voeren om te zien hoe vaak Nederland naar dat woord heeft gezocht. Dat heeft Semmie ook gedaan voor coronavirus:
In de eerste maanden van het jaar wilden we nog alles omtrent het virus weten, maar die interesse nam zienderogen af. En zo snel als dat het coronavirus naar de achtergrond verdween, zo snel kwam Oekraïne als zoekterm op. Oekraïne bleek dan ook het afgelopen jaar de meest gezochte term op Google te zijn. En dat kwam natuurlijk allemaal door de inval van Rusland.
De oorlog in Oekraïne beïnvloedde uiteindelijk niet alleen ons zoekgedrag en ons dagelijks leven. Het bepaalde ook de stemming op de beurzen, en dan niet op een positieve manier.
De aandelenbeurzen in 2022
Terugkijkend op 2022 kunnen we zeggen dat aandelenbeleggers een lastig jaar kenden. De oorlog in Oekraïne zorgde, zeker op Europees niveau, voor veel onzekerheid en daardoor dalende koersen. Maar niet alleen de oorlog in Oekraïne was daarvoor verantwoordelijk: ook de oplopende rente als gevolg van de hoge inflatie was een bepalende factor het afgelopen beleggingsjaar. Het coronavirus zorgde er indirect al voor dat de prijzen stegen (de productie kwam tot een stop en kon de plotselinge vraag niet aan). De energieprijzen die stegen nadat Rusland Oekraïne binnenviel, waren een tweede belangrijke factor voor de enorme prijsstijgingen.
Centrale banken moesten daarom ingrijpen en op de (economische) rem trappen. Door de rentes in rap tempo te verhogen en hun omvangrijke inkoopprogramma’s af te bouwen of zelfs stop te zetten, nam het vertrouwen bij beleggers af en de onzekerheid toe.
Dat is ook terug te zien in de koersen: die daalden het afgelopen jaar flink. De aandelenmarkten van Nederland (AEX), Duitsland (DAX), de Verenigde Staten (S&P 500) en China (Hang Seng) sloten allemaal op een lager niveau dan dat ze startten.
Het is daarbij dan ook geen verrassing dat de MSCI ACWI index, een populaire benchmark-index die wordt gebruikt om de prestaties van de wereldwijze aandelenmarkten te meten, in 2022 is gedaald. Deze index bevat dan 2.700 aandelen van bedrijven uit 23 ontwikkelde en opkomende markten over de hele wereld. Met een min van ruim 18%, werd wel duidelijk dat het in het algemeen een lastig jaar was voor aandelenbeleggers.
Percentuele ontwikkeling aandelenindices 2022:
Kijkend naar bovenstaande grafiek is het opmerkelijk dat de Europese beurzen beter (of minder slecht) presteerden dan hun Amerikaanse of Chinese tegenhangers. Europa heeft natuurlijk last van de oorlog in Oekraïne, de hoge gasprijzen en de hoge inflatie, maar toch presteerden de Europese aandelenmarkten over het algemeen beter dan die van de Verenigde Staten of China.
De reden hiervoor is dat in de Verenigde Staten veel big techbedrijven leden onder de flinke renteverhogingen en het verslechterende economische klimaat. Dit had ook zijn uitwerking op de aandelenkoersen van die bedrijven: over het algemeen daalden de aandelenkoersen van Amerikaanse big tech-bedrijven in 2022 flink.
China had daarentegen andere problemen, vooral dankzij het covidbeleid. Zoals we in Marktupdates ook al lieten weten, was het Chinese covidbeleid behoorlijk rigoureus. Bij een uitbraak gaan hele regio’s in lockdown. Dit schaadt niet alleen het sentiment onder de bevolking, maar ook de productie. Deze liep flink terug. En dat bleek weer zijn uitwerking te hebben op de lokale aandelenmarkten.
De obligatiemarkten in 2022
Maar niet alleen de aandelenbeleggers hadden het lastig dit jaar, ook zij die in obligaties belegden behaalden een negatief rendement. Dat kwam vooral door de (snel) stijgende rentes. Wanneer centrale banken de rentes verhogen, heeft dit een negatief effect op de koersen van bestaande obligaties. Dat komt omdat hogere rentes de vraag naar bestaande obligaties vermindert, wat leidt tot een daling van de prijzen.
De reden hiervoor is dat beleggers een hoger rendement kunnen krijgen door nieuwe obligaties te kopen die zijn uitgegeven tegen de hogere rente, in plaats van bestaande obligaties met lagere rentetarieven aan te houden. Bovendien verhoogt een stijging van de rente de kosten van het lenen voor bedrijven en consumenten, wat de economische groei kan vertragen en de vraag naar obligaties kan verminderen.
Percentuele ontwikkeling obligatie indices 2022:
Waar staatsobligaties de verliezen nog redelijk konden beperken, daalden vooral de bedrijfsobligaties in waarde. Bedrijfsobligaties zijn iets risicovoller dan staatsobligaties en dat is ook terug te zien in de koersontwikkelingen. In tijden dat het goed gaat leveren ze een beter rendement op, maar als het minder gaat dalen de koersen van bedrijfsobligaties in het algemeen ook sneller dan die van staatsobligaties doen.
Wat gaat er op de beurs gebeuren in 2023?
Het afgelopen jaar stond in het teken van onzekerheid en beweeglijke koersen. Over het algemeen was het sentiment negatief, maar we zagen ook dat flinke dalingen werden opgevolgd door mooie koersstijgingen. En zij die niet uitstapten na een daling profiteerden daarvan: het blijkt namelijk zo te zijn dat belegd blijven het beste is voor je rendement.
De laatste maanden van 2022 keert de rust wel langzaamaan terug op de beurs. Het teleurstellende jaar 2022 kan zo toch nog met een positieve noot worden afgesloten. De flinke koersdalingen die we hebben gezien, voornamelijk in de techsector, bieden hierbij aantrekkelijke kansen in 2023. Als de economie blijft groeien en de inflatie verder afneemt, kunnen we uiteindelijk mooie resultaten zien. Maar net als wat we de afgelopen jaren hebben gezien met het coronavirus en de oorlog in Oekraïne: onvoorspelbare gebeurtenissen kunnen zomaar het sentiment op de beurs (positief of negatief) bepalen.
Ben je benieuwd wat onze verwachting is voor 2023? Dan moet je nog even geduld hebben. Medio januari delen we namelijk onze visie op beursjaar 2023. Hierbij gaan we dieper in op de belangrijkste factoren die van invloed zijn op de beurs en hoe die invloed gaan hebben op de koers van je beleggingen.
Thomas verdiept zich graag in ingewikkelde beleggingsmaterie. Door zijn creativiteit kan hij een verhaal altijd op de Semmie-manier overbrengen op de lezer: helder, toegankelijk en to-the-point.
