Hoe werkt een beursgang?

Van zo’n 140 verschillende bedrijven kun je op de beurs in Amsterdam aandelen kopen. Op Amerikaanse beurzen heb je zelfs de keuze uit 4.000 verschillende. Hoewel het aanbod bedrijven uiteenloopt van grootmachten zoals Facebook, Google en Microsoft tot voetbalclubs als Ajax, Borussia Dortmund en Juventus hebben ze toch allemaal een overeenkomst: er is ooit een moment geweest dat ze naar de beurs gingen.

Het lijkt nu zo normaal dat we in de aandelen van deze bedrijven kunnen handelen, maar bij allemaal is er een lang proces aan vooraf gegaan. Hoe een beursgang werkt, leggen we in dit artikel uit.

Van privéonderneming naar publiek eigendom

De meeste bedrijven kunnen hun groei financieren door hun bankrekeningen te legen, leningen aan te gaan of zich tot particuliere investeerders of durfkapitalisten te wenden. Maar er komt vaak een punt waarop een bedrijf meer geld nodig heeft om de gewenste groei te ervaren. Dan is een beursgang een optie. Een beursgang (in het Engels Initial Public Offering (IPO)), is het moment waarop een bedrijf zijn aandelen te koop aan gaat bieden aan het publiek via de beurs.

Wat hieraan voorafgaat, is een langdurig proces. Zo moet de organisatie worden ingericht zodat het bedrijf ‘beursklaar’ is. De Raad van Bestuur of Raad van Commissarissen kan uitgebreid worden of misschien moet het bedrijf wel gereorganiseerd worden.

De underwriter

Wat er vervolgens gebeurt, is dat het bedrijf een (investerings)bank, een zogenaamde underwriter in de hand neemt die als bemiddelaar gaat optreden tussen de onderneming en het publiek. De underwriter gaat het bedrijf helpen met het verkopen van de eerste aandelen.

Bekende internationale underwriters zijn Morgan Stanley, UBS en Goldman Sachs. Een Nederlands voorbeeld van zo’n partij is ABN AMRO.

Deze partijen kijken naar verschillende factoren. Zo kijken ze naar de mogelijke koers waartegen het aandeel kan worden verkocht, hoeveel aandelen er uitgegeven kunnen worden en hoeveel geld er daarmee opgehaald kan worden.

Als er een overeenkomst is tussen het bedrijf en de underwriter wordt deze vastgelegd in een engagement letter. Hierin staat dat de underwriter toestemming krijgt om de beursgang te begeleiden, afspraken over tarieven en de te leveren diensten.

Uitvoering van de beursgang

Als de engagement letter is ondertekend komt er een due diligence-onderzoek en wordt een prospectus opgesteld. Moeilijke termen, maar allemaal wel zeer belangrijk om de beursgang in goede banen te leiden.

Voordat een underwriter besluit om daadwerkelijk met het bedrijf in zee te gaan, zal deze het bedrijf onderzoeken. Dit noemen we het due diligence-onderzoek. In dit onderzoek kijkt men onder andere naar de kwaliteit van het management, de werknemers, de financiële positie van het bedrijf en de reputatie van het bedrijf. Een uitgebreid onderzoek en de informatie die wordt verzameld, helpt bij het vaststellen van de aandelenprijs.

Daarnaast wordt er een prospectus opgesteld. Het bedrijf geeft via het prospectus alle relevante informatie aan geïnteresseerde beleggers om ze in staat te stellen een goed en verantwoord oordeel te vormen over de aangeboden aandelen. Het is ook een document dat beleggers moet overtuigen om de aandelen van het bedrijf te kopen. Bij elke nieuwe beursgang wordt daarom eerst een prospectus gedeeld. Deze kan wel 400 bladzijden groot zijn. Word je niet afgeschrikt door dit aantal? Hier heb je als voorbeeld het prospectus van het moederbedrijf van Douwe Egberts welke eind mei naar de beurs ging.

Maar voordat het prospectus met geïnteresseerde beleggers wordt gedeeld moet het zijn goedgekeurd door de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Gaan zij niet akkoord, dan moet het prospectus worden aangepast anders gaat de beursgang niet door.

De gongslag

Nadat het prospectus is goedgekeurd kan het bedrijf daadwerkelijk naar de beurs en krijgt het een beursnotering. Dan wordt ook de prijs voor het aandeel bekend en kan er daadwerkelijk in aandelen van het bedrijf gehandeld gaan worden. De beginprijs van het aandeel is essentieel. Indien het aandeel net onder de geschatte waarde wordt geprijsd kan dat geïnteresseerde kopers over de streep trekken.

Vaak zien we hierdoor direct na de beursgang een stijging van het desbetreffende aandeel. Een te lage prijs betekent echter dat het bedrijf kapitaal misloopt. Dit was bijvoorbeeld het geval bij de beursgang van Adyen, de koers van dat aandeel steeg op de eerste beursdag met ruim 90%!

Eerste beursdag Adyen (13 juni 2018):

Bron: Bloomberg.

Bij een te hoge prijs loopt het bedrijf het risico dat de underwriters de aandelen niet kwijtraken, waardoor de koers daalt. Het is dus belangrijk om de aandelen optimaal te prijzen voor een succesvolle beursgang.

Na de beursgang

Na de beursgang is het natuurlijk afwachten hoe de koers zich gaat ontwikkelen. Goede prestaties zorgen ervoor dat beleggers meer interesse krijgen in de aandelen en dat leidt over het algemeen tot hogere koersen. Maar sommige dingen heb je zelf niet in de hand. Neem de coronacrisis bijvoorbeeld. Zelfs als je als bedrijf goed presteert kan de koers dalen, daar doe je helaas als bedrijf niet veel aan.

Beursgenoteerde bedrijven moeten ook aan voorwaarden voldoen waar ze voorheen niets mee te maken hadden. Je wordt bijvoorbeeld verplicht om viermaal per jaar financiële cijfers te verstrekken: de kwartaal-, halfjaar- en jaarcijfers. Dit zijn overzichten van wat er in de betreffende periode in een organisatie is gebeurd. Ook ben je verplicht om belangrijke informatie te delen met de buitenwereld én mag je niet handelen met voorkennis.