Jezelf wapenen als belegger tegen de zwarte zwaan

Onverwachte gebeurtenissen spelen een grote rol in ons leven. We proberen alles te plannen, te meten en vorm te geven, maar de gebeurtenissen waar we vooraf geen rekening mee houden hebben de grootste invloed. Misschien juist omdat we er geen rekening mee houden. John Lennons “Life is what happens to you while you're busy making other plans”, is een enorm cliché maar wel met een kern van waarheid.

Eens in de zoveel tijd worden we opgeschrikt door een grote en onverwachte gebeurtenis die grote invloed heeft op ons en de maatschappij. De aanslag op de Twin Towers op 9/11, de kredietcrisis in 2008, en nu de coronapandemie bijvoorbeeld. Gebeurtenissen die we niet aan zagen komen maar wel van grote invloed zijn op ons, op ons leven en ook op de beurzen.

Deze grote, onverwachte, gebeurtenissen worden in de economische-wetenschap zwarte zwanen genoemd. Waarom juist dit dier hiervoor symbool staat, en of we ons (en onze beleggingen) hiertegen kunnen wapenen leggen we in dit artikel uit.

Waarom staat de zwarte zwaan symbool?

Het verhaal kent een Nederlands tintje. Tot eind 17^e eeuw werd algemeen aangenomen dat zwanen wit waren. Simpelweg omdat we in de westerse wereld nooit een ander gekleurd exemplaar hadden gezien. Totdat de Nederlandse ontdekkingsreiziger, Willem de Vlamingh, naar Australië voer.

Tijdens zijn ontdekkingstocht, dat hem via Kaap de Goede Hoop naar Australië bracht werd hij de eerste westerling die een zwarte zwaan aanschouwde. De theorie dat zwanen altijd wit waren kon meteen de prullenbak in.

Dat zwarte zwanen als metafoor voor hoogst onwaarschijnlijke en onverwachte gebeurtenissen staan komt door voormalig Wall Street-handelaar Nassim Taleb. In zijn boek The Black Swan: The Impact of the Highly Improbable motiveert hij waarom hij juist de zwarte zwaan als metafoor voor deze gebeurtenissen gebruikt:

‘De waarneming van de eerste zwarte zwaan was misschien een interessante verrassing voor een paar vogelaars in die tijd, maar daar ligt niet de symboliek voor de achterliggende gedachte. De ontdekking van de zwarte zwaan illustreert de kwetsbaarheid van onze kennis en de waarnemingen waar deze op gebaseerd is. Eén enkele waarneming kan een algemene verklaring ontkrachten die is afgeleid van eeuwen van bevestigende waarnemingen van miljoenen witte zwanen. Het enige dat je nodig hebt, is één enkele zwarte vogel.'

Wat je niet weet is belangrijker dan wat je wel weet

Taleb suggereert vervolgens dat wat je niet weet veel belangrijker is dan dat wat je wel weet. Je kunt al je kennis gebruiken om je voor te bereiden op wat je denkt wat er gaat gebeuren, maar slechts een situatie zoals de 'ontdekking' van de zwarte zwaan en de fundering waar de kennis op berust valt weg.

Zwarte zwanen als gebeurtenis kunnen zich op allerlei manieren manifesteren. Het kan van alles zijn, van een natuurramp tot een oorlog, een financiële crash of het uitbreken van een virus. Maar ze delen volgens Taleb altijd 3 kenmerken:

• Niemand had kunnen voorspellen dat het zou gaan gebeuren, omdat er geen aanleiding toe was.
• Het heeft een enorme maatschappelijke impact.
• Hoewel ze onvoorspelbaar zijn, gaan we achteraf rationaliseren om het verklaarbaar en voorspelbaar te maken.

Enkele bekende voorbeelden van gebeurtenissen die deze eigenschappen delen zijn dan ook de Eerste en Tweede Wereldoorlog, de val van de Sovjet-Unie, 9/11, de financiële crisis van 2008 maar ook het succes van Harry Potter. Al die gebeurtenissen voldoen aan die 3 kenmerken. Maar ook het coronavirus.

Coronavirus als zwarte zwaan?

Ondanks dat Taleb zelf de coronapandemie niet als zwarte zwaan ziet vinden wij dat het er wel enorm veel van weg heeft. Het voldoet namelijk aan alle criteria.

Hoewel de dreiging van een virus bekend was, toont de onvoorbereidheid van regeringen over de hele wereld aan dat nooit gedacht werd dat het virus zich zo zou ontwikkelen. Het virus heeft ook ernstige gevolgen voor zowel de volksgezondheid, de economie als de beurs. En nu de eerste stofwolken optrekken, is de epidemie verklaarbaar en vraagt iedereen zich af waarom we er niet klaar voor waren.

Jezelf als belegger wapenen tegen de zwarte zwaan

Hoe ben je als belegger voorbereid op het onbekende? Glazen bollen bestaan niet, dus de toekomst voorspellen zit er niet in. De oplossing is om jezelf proactief te wapenen tegen de negatieve effecten van een mogelijke gebeurtenis.

Kijk daarom naar de beleggingen die je bezit. Richt je portefeuille zo in dat je de blootstelling aan risico’s minimaliseert. Dat doe je met behulp van diversificatie.

Het doel van diversificatie is om het rendement te maximaliseren door te investeren in verschillende gebieden die elk verschillend reageren op dezelfde gebeurtenis. Door je beleggingen te spreiden minimaliseer je zodoende je risico en de kans op een negatief rendement.

Je kunt ook een stap verder gaan. Door op zoek te gaan naar aandelen of andere financiële instrumenten die positieve rendementen opleveren als de markten dalen. Die strategie werkt alleen als er zich een crash voordoet, dus het kan leiden tot verliezen over een langere periode. Deze strategie raden we dus niet aan.

In hetzelfde rijtje vinden we de strategie short gaan terug. Dan verwacht je een daling van de koersen en probeer je daarmee geld te verdienen. Maar omdat je niet weet wanneer de daling inzet is ook deze strategie te riskant om serieus te nemen.

Semmie en de zwarte zwaan

Semmie en de zwarte zwaan klinkt als de titel van een sprookje. Maar ook wij proberen ons er zo goed mogelijk tegen te wapenen. Door te gaan voor spreiding, over verschillende instrumenten, sectoren, regio’s en de tijd. Dit zal de gevoeligheid van een beleggingsportefeuille voor marktschommelingen aanzienlijk verminderen. Tijdens de uitbraak van het coronavirus, en de daaropvolgende koersdalingen, hebben wij daarom ook de schade weten te beperken.

Tot slot

Wanneer de volgende zwarte zwaan langskomt en in welke vorm weten we niet. Het kan van alles zijn. Wat we wel weten is dat het een keer gaat gebeuren. En met die kennis in het achterhoofd proberen wij proactief onze portefeuilles te wapenen. Want ook wij doen dat met de kennis die we nu hebben. Nu is het alleen maar hopen dat er geen zwarte zwaan komt die die aanpak onderuithaalt…