Een belangrijk onderdeel van beleggen is het gemak waarmee je beleggingen kunt verkopen, zonder dat de prijs van de belegging significant wijzigt. Liquiditeit geeft het gemak hiervan aan. Is er een gebrek aan liquiditeit dan kan dit zorgen voor enorme koersuitslagen, maar een gebrek aan liquiditeit kan ook juist voordelen hebben. Hoe dat kan en waarom een gebrek aan liquiditeit juist ook positief kan zijn, leggen we graag aan je uit.
In het kort:
- Liquiditeit geeft eenvoudig gezegd aan hoe makkelijk een product (of belegging) in geld kan worden omgezet zonder dat dit een significante invloed heeft op de prijs;
- Is er een gebrek aan liquiditeit, dan kan dit een negatieve invloed hebben op de prijs van een belegging. Deze kan snel stijgen, maar ook snel dalen;
- Maar een lage liquiditeit hoeft niet per se negatief te zijn, sommige minder liquide beleggingen profiteren er juist van, waardoor ze meer rendement op kunnen leveren.
Over liquiditeit
Liquiditeit is een belangrijke factor om rekening mee te houden bij beleggen. Liquiditeit geeft eenvoudig gezegd aan hoe makkelijk een product in geld kan worden omgezet zonder dat dit een significante invloed heeft op de prijs.
Financiële producten en beleggingsinstrumenten verschillen in hun mate van liquiditeit. Daarnaast is het eenvoudiger om een product met hoge liquiditeit te verkopen voor de huidige marktprijs. Geld is bijvoorbeeld het meest liquide, dat willen de meeste mensen wel hebben. Aan de andere kant is een zeldzaam kunstwerk of een kantoorpand veel minder liquide, omdat ze niet altijd direct te verkopen zijn.
Liquiditeit op de beurs
De koers van een belegging wordt bepaald door vraag en aanbod. Als er een aanzienlijke vraag naar een belegging is, zal de koers stijgen. Wanneer er daarentegen overvloedig aanbod is, zal de koers dalen. De mate van liquiditeit speelt eveneens een cruciale rol in het gemak waarmee een belegging gekocht en verkocht kan worden.
Een belegging wordt als liquide beschouwd als deze gemakkelijk en snel verkocht kan worden tegen een prijs die dicht bij de werkelijke marktwaarde ligt. In tegenstelling hiermee is een illiquide belegging moeilijk of zelfs onmogelijk te verkopen tegen een prijs die in de buurt van de marktwaarde ligt. Liquiditeit heeft daardoor een aanzienlijke invloed op de bewegingen van de koers.
In een liquide markt vinden kopers en verkopers elkaar snel, waardoor beleggingen eenvoudig gekocht en verkocht kunnen worden zonder grote invloed op de koers. In een illiquide markt daarentegen is het juist moeilijker om beleggingen te verhandelen. Hierdoor kunnen zelfs kleine schommelingen in vraag en aanbod leiden tot aanzienlijke koerswijzigingen.
Waarom is liquiditeit belangrijk?
Liquiditeit speelt een cruciale rol op de beurs, omdat het beleggers in staat stelt hun investeringen tegen eerlijke prijzen te kopen en verkopen. Kort gezegd maakt liquiditeit het voor beleggers mogelijk om hun activa te verhandelen tegen actuele marktprijzen. Dit komt tot stand in een liquide markt, waar voldoende actieve kopers en verkopers aanwezig zijn en onverwachte gebeurtenissen, zoals onvoorspelbare marktontwikkelingen (bijvoorbeeld zwarte zwanen), beperkt zijn. Hierdoor kunnen beleggers hun beleggingen snel en moeiteloos kopen of verkopen, zonder dat ze gedwongen worden aanzienlijke toeslagen te betalen of kortingen op de marktprijzen te accepteren.
In een liquide markt gedijen beleggers in een sfeer van vertrouwen. Ze hebben de zekerheid dat er altijd een tegenpartij beschikbaar is voor hun transacties. Bovendien draagt liquiditeit bij aan de stabilisatie van prijzen, waardoor de kans op aanzienlijke koersschommelingen vermindert. Hoewel er altijd situaties kunnen ontstaan met beperkte liquiditeit, wat kan resulteren in aanzienlijke koersschommelingen.
Redenen voor lage liquiditeit
Beurskoersen vertonen doorgaans aanzienlijke schommelingen, met name wanneer er sprake is van een lage liquiditeit. Er zijn verschillende oorzaken voor deze schommelingen, waarbij zowel de interne situatie van het bedrijf als het beurssentiment een rol spelen.
De liquiditeit van aandelen wordt gedeeltelijk beïnvloed door de omvang van het bedrijf. Over het algemeen hebben kleinere bedrijven minder beschikbare aandelen, omdat er doorgaans minder beleggers geïnteresseerd zijn in hun aandelen. Dit maakt het moeilijker om deze aandelen snel te kopen of verkopen.
Een andere belangrijke factor die de liquiditeit beïnvloedt, is de beurswaarde van een bedrijf. Aandelen van bedrijven met een lagere marktkapitalisatie zijn over het algemeen minder liquide dan die van bedrijven met een hogere marktkapitalisatie. Dit komt doordat er minder kapitaal beschikbaar is in de markt om deze aandelen te verhandelen. Beleggers kunnen terughoudend zijn om in deze aandelen te handelen vanwege het beperkte kapitaal, wat de liquiditeit belemmert.
Ook het handelsvolume, oftewel het dagelijks aantal verhandelde aandelen, speelt een cruciale rol in de liquiditeit van een aandeel. Aandelen met een laag handelsvolume zijn over het algemeen minder liquide dan aandelen met een hoog handelsvolume, omdat er simpelweg minder kopers en verkopers actief zijn in de handel van deze aandelen. Dit kan leiden tot bredere spreads en problemen bij het snel kopen of verkopen van deze aandelen.
Stel, er is een bedrijf met een totale beurswaarde van 1 miljard dollar en 10 miljoen uitstaande aandelen, waarvan 9,5 miljoen aandelen in handen zijn van institutionele beleggers. Dit betekent dat er slechts 500.000 aandelen beschikbaar zijn voor particuliere beleggers. Als een particuliere belegger een groot aantal aandelen van dit bedrijf wil kopen, kan dit leiden tot een prijsstijging, vooral wanneer het bedrijf positief nieuws publiceert en daardoor veel particuliere beleggers interesse tonen. In dat geval zijn er onvoldoende aandelen beschikbaar om aan de vraag te voldoen, wat leidt tot een snelle prijsstijging.
Liquiditeit en free float
De free float is het percentage van het totale aantal uitgegeven aandelen dat vrij verhandelbaar is op de beurs. Een lage free float leidt tot een lagere liquiditeit, omdat er minder aandelen beschikbaar zijn om te kopen of te verkopen. Een hoge free float leidt tot een hoge liquiditeit, omdat er meer aandelen beschikbaar zijn om te kopen of te verkopen. Dit maakt het voor beleggers gemakkelijker om aandelen te kopen of te verkopen tegen een redelijke prijs.
Voorbeelden liquiditeit en free float
- Ajax heeft een free float van 7,81%. Dit betekent dat slechts 7,81% van de aandelen vrij verhandelbaar is op de beurs.
- Unilever heeft een free float van 96,2%. Dit betekent dat 96,2% van de aandelen vrij verhandelbaar is op de beurs. De rest van de aandelen is in handen van minderheidsaandeelhouders.
Het beurssentiment is inderdaad een belangrijke factor die van invloed is op de liquiditeit op de beurs. Een negatief beleggerssentiment kan de liquiditeit verminderen doordat beleggers terughoudender worden in het kopen en verkopen van aandelen. Dit gebrek aan handelsactiviteit kan leiden tot verminderde liquiditeit in de markt, waardoor het moeilijker wordt om aandelen te verhandelen. Aan de andere kant, wanneer beleggers positief gestemd zijn en vertrouwen hebben, zullen er meer kopers en verkopers actief zijn, wat de kans vergroot dat er eerlijke prijzen worden gerealiseerd.
Liquiditeit kan ook seizoensgebonden zijn. Tijdens vakantieperiodes is er vaak aanzienlijk minder liquiditeit, omdat er minder beleggers actief zijn en de handelsactiviteit afneemt. Het gevolg hiervan is dat er minder kopers en verkopers beschikbaar zijn, wat kan leiden tot een lagere liquiditeit en grotere koersuitslagen gedurende deze periodes.
Is een lage liquiditeit dan alleen maar slecht?
Zeker niet. Een lage liquiditeit lijkt te leiden tot een uitdagendere beursomgeving, maar heeft ook zijn voordelen. Het gebrek aan handel (een lage volatiliteit) kan juist rust en zekerheid bieden. Veel private marktbeleggingen zijn bijvoorbeeld illiquide en daardoor ook minder volatiel. Zodoende is hun koersontwikkeling over het algemeen een stuk stabieler dan die van beleggingen op de beurs.
In dit geval komt dat omdat er specifieke voorwaarden afgesproken zijn waarbij er voor langere tijd in een belegging geïnvesteerd wordt. Dit betekent dat beleggers minder snel geneigd zijn om hun beleggingen te verkopen, zelfs als het turbulente tijden zijn. Bovendien hebben minder beleggers toegang tot private markten, wat het minder eenvoudig maakt om grote hoeveelheden beleggingen te kopen of te verkopen.
Daarnaast kan een lage liquiditeit ook leiden tot hogere rendementen. Allereerst heeft dat te maken met het liquiditeitsrisico (het risico dat je loopt wanneer je jouw beleggingen niet gemakkelijk kan verkopen). Omdat het risico hoger is, ‘eisen’ beleggers over het algemeen een premie: de liquiditeitspremie. Aan de andere kant heeft het ook te maken met een gebrek aan concurrentie, en omdat er vaak minder concurrentie is, kunnen beleggers een betere prijs bedingen.
Op zoek naar een gezonde mix
Te veel aanbod en te veel vraag is nooit goed, maar een gebrek aan aanbod en een gebrek aan vraag is ook niet goed. Daarom streven we bij Semmie altijd naar gezonde verhoudingen in onze portefeuilles. Dat doen we natuurlijk al door meerdere modelportefeuilles aan te bieden, maar ook door in die portefeuilles meerdere beleggingscategorieën samen te voegen. Zo vind je in onze Semmie Sustainable portefeuille een combinatie van aandelen- en obligatiefondsen terug, en combineren we in onze Semmie Solid en Smart portefeuilles aandelen- en obligatiefondsen met private markten. Op die manier houden we rekening met zoveel mogelijk factoren op de beurs, waarbij we ook een aantrekkelijk risico/rendementsverhouding en een gezonde verhouding tussen liquide en illiquide beleggingen nastreven.
