Behoefte aan stabiliteit

Escalatie van handelsoorlogen dreigt

De afgelopen maand hebben de aankondigingen van de Amerikaanse president Trump over het invoeren van nieuwe importtarieven de financiële markten in beroering gebracht.

Het verontrustte beleggers dat deze maatregelen kunnen leiden tot een volwaardige handelsoorlog met verstrekkende gevolgen voor de wereldeconomie. De OESO, de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling, heeft haar groeiprognose voor het mondiale bbp dan ook al naar beneden bijgesteld van 3,3% naar 3,1% voor 2025 en van 3,3% naar 3,0% voor 2026, wat de ernst van de situatie onderstreept.

Trumps focus ligt inmiddels op de auto-industrie, met een aangekondigde heffing van 25% op alle geïmporteerde voertuigen en onderdelen. Deze tarieven zullen in moeten gaan op 2 april 2025 voor volledig geassembleerde auto’s, gevolgd door een uitbreiding naar auto-onderdelen een maand later. In tegenstelling tot eerdere handelsconflicten, waarbij er ruimte was voor onderhandeling, heeft Trump deze tarieven als ‘permanent’ bestempeld en geeft hij aan niet open te staan voor gesprekken.

De nieuwe maatregelen zullen verschillende autofabrikanten op uiteenlopende wijze treffen. Tesla – een van de bedrijven van ‘First Buddy’ Elon Musk – met grote productiefaciliteiten in Californië en Texas, lijkt echter te profiteren van de situatie. Ook Ford zou relatief minder impact kunnen ervaren. Andere Amerikaanse autogiganten zoals General Motors zullen waarschijnlijk meer hinder ondervinden vanwege hun afhankelijkheid van geïmporteerde onderdelen. Internationale autoproducenten uit Mexico, Japan, Zuid-Korea en Europa staan voor de grootste uitdagingen: de Verenigde Staten importeert de meeste auto’s uit die regio’s.

Commissievoorzitter Ursula von der Leyen heeft namens de Europese Unie al gereageerd op de aangekondigde tarieven van Trump. Ze beloofde een “gepaste tegenreactie” om de Europese economie te beschermen. Dit wijst op een mogelijke escalatie van het handelsconflict tussen de VS en zijn belangrijkste handelspartners.

De economische vooruitzichten verslechteren als gevolg van deze ontwikkelingen. De Amerikaanse centrale bank, de Fed, heeft haar groeiverwachting voor de Amerikaanse economie in 2025 verlaagd van 2,1% naar 1,7%. Bovendien hebben analisten van J.P. Morgan Chase de kans op een recessie in de VS verhoogd tot 40%. Deze cijfers benadrukken de potentiële economische schade die een escalerende handelsoorlog kan veroorzaken.

Hoewel er geruchten zijn over mogelijke tarieven op andere producten zoals hout, semiconductors en medicijnen, zijn deze nog niet officieel bevestigd. De situatie blijft daardoor instabiel, met een duidelijk risico op verdere escalatie en aanzienlijke (negatieve) gevolgen voor de wereldeconomie. Beleggers en bedrijven houden de ontwikkelingen dan ook nauwlettend in de gaten, terwijl de internationale gemeenschap zoekt naar manieren om de spanningen te verminderen en de economische stabiliteit te waarborgen. De komende weken en maanden zullen belangrijk zijn in het bepalen van de richting van de wereldhandel en de economische groei voor de rest van 2025 en daarna.

Amerikaanse centrale bank staat voor lastige opgave

Voor de Fed wordt het alleen maar lastiger om lange termijn beleid te voeren. De plannen vanuit team Trump kunnen vandaag compleet verschillen van morgen. Daarmee is het moeilijk voor de beleidsmakers om een goede inschatting te maken van de economische vooruitzichten en daarnaar te handelen. Duidelijk is wel dat de Fed pessimistischer is geworden over de economie.

Zoals we al eerder zeiden gaat de Amerikaanse economie dit jaar naar verwachting met 1,7% groeien, een neerwaartse bijstelling van de eerdere prognose van 2,1%. De inflatie zou uit moeten komen op 2,7%, een stijging ten opzichte van de eerdere verwachting van 2,5%. Tijdens de bijeenkomst op 19 maart besloot de Fed om de rente ongewijzigd te laten op 4,25% tot 4,50%. Dit is de tweede opeenvolgende vergadering waarin de rente stabiel is gehouden.

Fed-voorzitter Jerome Powell gaf aan dat de beslissing inderdaad te maken had met de ingevoerde tarieven van Trump en de toegenomen onzekerheid over de economische vooruitzichten. Wel benadrukte hij dat de verwachting is dat de inflatie slechts een tijdelijke impuls krijgt, maar dat er op de lange termijn niets wijzigt aan de trend. De Fed verwacht nog steeds twee renteverlagingen later dit jaar, mogelijk beginnend in juni.

Trump was het overigens totaal niet eens met de beslissing om de rente op peil te houden. Op zijn eigen sociale medium, Truth Social, gaf hij aan dat de Fed rentes zou moeten verlagen met de aangekondigde tarieven. Een boodschap die door beleggers met argusogen wordt bekeken: de politiek zou zich namelijk nooit moeten bemoeien met het beleid van de Fed.

De Fed blijft desondanks waakzaam en houdt de economische ontwikkelingen nauwlettend in de gaten. Het eerstvolgende rentebesluit staat gepland voor 7 mei 2025, waarbij de kans op een renteverlaging momenteel op ongeveer 30% wordt geschat.

Is vrede in Oost-Europa nog realistisch?

Het blijft rommelen tussen de Verenigde Staten, Rusland en Oekraïne. Met veel bombarie kondigde Trump aan dat hij 24 uur na zijn aantreden als president vrede zou stichten in Oost-Europa, maar het lijkt op dit moment alleen maar moeizamer te gaan. Momenteel probeert men in kleine stapjes te komen tot dat uiteindelijke hoofddoel.

Zo zou er een staakt-het-vuren komen gericht op kritieke infrastructuur en op de Zwarte Zee. Maar beide voorstellen lijken op dit moment nog niet dicht bij een akkoord te zijn. Rusland en Oekraïne beschuldigen elkaar van het schenden van dit soort afspraken, als ze al ooit in werking zijn getreden.

Voorlopig lijkt het erop dat vooral Rusland zich sterker voelt worden. In de onderhandelingen lijken ze de Amerikanen te slim af te zijn. Maar ook op het slagveld lijken ze aan de overhand. In Koersk moet Oekraïne steeds verder terugtrekken. En ook in Oekraïne zelf rukt Rusland, zeer traag, maar wel op.

De Europese defensie-industrie profiteert steeds meer van de oorlog en de Europese reactie daarop. Zij weten de productie goed op te schroeven. De investeringen van de 10 grootste defensiebedrijven in Europa zijn gestegen met 64% ten opzichte van 2021. De bekende 155mm granaten worden op dit moment ook snel geproduceerd. Het Duitse Rheinmetall produceert op dit moment zo’n 700.000 stuks per jaar. Dit was ‘slechts’ 70.000 in 2022 en meer dan het totaal in de Verenigde Staten (600.00).

De uitdaging voor Europa ligt voornamelijk bij het aanschaffen van complexere wapensystemen, waar vaak Amerikaanse componenten voor nodig zijn. De afhankelijkheid van Amerikaanse wapensystemen, zoals de F-35, brengt risico’s met zich mee, waaronder de mogelijkheid van een ‘kill switch’ en de dreiging van Trump om in de toekomst mogelijk afgezwakte versies te verkopen.

Desondanks is de Europese wapenindustrie in snel tempo in ontwikkeling. Experts geven aan dat het eerder ligt aan de politieke wil of de doelstellingen behaald gaan worden. Het Europese bedrijfsleven lijkt klaar om de vraag op te vangen. De komende periode zal cruciaal zijn om te zien of de onderhandelingen leiden tot een duurzaam staakt-het-vuren of zelfs een volledig vredesakkoord.

Chinese beurs kan weer omhoogkijken

Na een lange periode van zwakke prestaties, doen Chinese aandelenmarkten het weer wat beter. De belangrijkste index, de CSI 300, noteert dit jaar tot op heden zo’n 2,5% in de plus. Een belangrijke reden hiervoor is dat de Chinese overheid er veel aan doet om de economie te stimuleren.

Afgelopen maand heeft het Chinese parlement de belangrijkste economische doelstellingen voor het jaar vastgesteld. De beoogde economische groei blijft op ‘ongeveer 5%’, in lijn met 2024. Het begrotingsbeleid zal actiever zijn, met een beoogd recordtekort van 4% van het bbp. Daarnaast blijft het monetaire beleid gematigd ruim, waarbij zelfs gesproken wordt over renteverlagingen.

Naast de overheid is ook het positieve nieuws uit de techsector een aanjager van de hogere koersen. Bedrijven hebben veelbelovende toepassingen op het gebied van Artificial Intelligence gepresenteerd. De Hang Seng index, waar meer technologiebedrijven in zitten, doet het dan ook nog een stuk beter dit jaar dan de CSI 300.

China is economisch gezien nog niet uit de gevarenzone. Hoewel er lichtpuntjes zijn, blijft de Chinese economie kwetsbaar. Beleggers volgen dan ook nauwlettend welke verdere maatregelen er worden genomen om de economie te stimuleren. Een duidelijk, langetermijnplan zou het vertrouwen versterken.

Toch heerst er optimisme over vooruitzichten op de middellange termijn voor Chinese aandelen. Analisten verwachten dat de stimuleringsmaatregelen die in 2024 zijn ingezet, verder worden uitgebreid. Daarnaast wijzen zij op een gunstiger regelgevend klimaat, wat de markt een extra impuls kan geven.

Naast economische hervormingen werkt China actief aan zijn strategische autonomie. De overheid heeft de staatssteun voor de ontdekking van binnenlandse mineralen opgevoerd, een stap die van belang is vanwege de toenemende concurrentie met de Verenigde Staten. Mineralen zijn een essentieel onderdeel van China’s onderhandelingspositie, vooral nu de VS exportrestricties oplegt.

Ondanks de uitdagingen blijft er potentie voor groei in de Chinese markt, maar de weg zal waarschijnlijk hobbelig blijven. De Chinese overheid blijft zich inzetten voor economische groei en technologische vooruitgang, met name op gebieden als AI en kwantumcomputing. Dit alles maakt dat beleggers met hernieuwde interesse naar de Chinese markt kijken, al blijft voorzichtigheid geboden gezien de aanhoudende uitdagingen en geopolitieke spanningen.

Wat te doen met Amerikaanse beleggingen?

Aandelenmarkten kregen afgelopen maand een tik, vooral dankzij de toenemende onrust rondom de door Trump aangekondigde handelstarieven. Deze onrust is inmiddels wat afgenomen, waardoor beleggers langzaamaan lijken te wennen aan de turbulente marktomstandigheden.

Toch blijven de grootste risico’s voor beleggers komen vanuit het kamp van president Trump. Een wereldwijde handelsoorlog schaadt de wereldeconomie, en de invoerheffingen die hij doorvoert, drukken de koopkracht van Amerikaanse consumenten. Dit weerspiegelt zich in het gedrag van de markten : op 3 maart 2025 daalde de S&P 500 met 1,8% en de Nasdaq met 2,6% na de aankondiging van verhoogde tarieven op Chinese import.

Is het dan verstandig om Amerikaanse aandelen te vermijden? Niet per se. We leven in een wereld van multinationals en toenemende globalisering. Nederlandse bedrijven doen veel zaken in het buitenland en andersom. Bovendien hebben de grootste Amerikaanse bedrijven sterke en vernieuwende bedrijfsmodellen die niet zomaar te ondermijnen zijn. Veel van hen kunnen prijsstijgingen doorvoeren om hogere kosten te compenseren. Zo kan Nvidia bijvoorbeeld zonder veel moeite de prijzen van zijn chips met enkele procenten verhogen om eventuele verliezen op te vangen.

Buiten de VS is de blootstelling aan nieuwe technologieën beperkter. Europese beurzen worden gedomineerd door industrie, banken en nutsbedrijven – solide sectoren, maar met minder groeiaandelen. Toch kende de Europese markt een sterkere start in 2025 dan de VS, een verwachte stijging van 6% in de aankomende 12 maanden volgens Goldman Sachs.

Ondanks de uitdagingen in de VS blijft een evenwichtige beleggingsportefeuille, gespreid over verschillende regio’s en sectoren, cruciaal. Hoewel de risico’s van Trump’s handelsbeleid reëel zijn, bieden Amerikaanse aandelen nog steeds toegang tot belangrijke groeisectoren en innovatieve bedrijven. Bovendien laat historisch onderzoek zien dat presidenten op de lange termijn minder invloed hebben op de financiële markten dan vaak gedacht.

Lees ook: De invloed van Amerikaanse presidenten op de financiële markten

De wereld verandert voortdurend, en als belegger is het logisch om alert te zijn op geopolitieke ontwikkelingen. Toch leert de ervaring dat actief ingrijpen meestal weinig oplevert. De beste belegger is vaak een passieve belegger: iemand die vasthoudt aan een breed gespreide portefeuille en de lange termijn voor ogen houdt. Schommelingen op de beurs horen erbij, maar juist door koersvast te blijven, vergroot je de kans op een positief rendement. Beleggen draait immers niet om het timen van de markt, maar om tijd in de markt.