Europese samenwerking was ver te zoeken

Welkom in augustus. Via deze update houden we je op de hoogte van wat er vorige maand in de markt is gebeurd en wat dit voor jou (en je geld) betekent.

Afgelopen maand werden de coronamaatregelen verder versoepeld. Meer vrijheid en daardoor lijkt corona een comeback te maken. Een tweede golf ligt namelijk op de loer. De angst voor deze golf, maar ook mogelijke vaccins voor het virus, hielden de markten afgelopen maand in zijn greep. Maar er waren meer gebeurtenissen die de maand juli vormgaven:

Europa en samenwerking. Dat was even ver te zoeken.

Europa staat bekend om zijn samenwerking. In de vorm van de Europese Unie proberen de Europese landen gezamenlijk het hoofd te bieden aan wereldspelers als de Verenigde Staten, China en Rusland. Maar die samenwerking was even ver te zoeken tijdens de meest recente EU-top met als onderwerp het coronaherstelfonds.

Na 4 dagen en nachten 'puzzelen' was de invulling van dat fonds rond: €390 miljard aan subsidies en €360 miljard aan leningen tegen een zeer lage rente. Gemiddeld kost dit herstelfonds de Nederlander €19 per jaar. Dankzij de leningen en subsidies kunnen landen die zwaar getroffen zijn door het coronavirus zoals Italië, Spanje en Frankrijk hun economieën weer op gang brengen. Dit komt uiteindelijk wel weer onze economie ten goede omdat ons land zeer afhankelijk is van export.

Wat kreeg Nederland hier verder voor terug? De netto afdracht van Nederland aan de Europese Unie stijgt de aankomende 7 jaar niet, en de korting op de afdracht stijgt zelfs. Ook mag een groter deel van de douane-inkomsten behouden worden. Dat levert Nederland enkele honderden miljoenen euro’s per jaar op.

Een ander belangrijk punt is dat de subsidies en leningen moeten worden besteed de hervormingen van de economieën. Gebeurt dat niet, dan kan men overgaan tot het stoppen van het uitbetalen van het steungeld. Er wordt dan aan de ‘noodrem’ getrokken. Deze ‘bemoeienis’ leverde weer boze gezichten op in Italië en Spanje, maar deze landen gingen er toch mee akkoord.

Wat ook duidelijk is geworden uit de onderhandelingen is dat men zich kan afvragen of er daadwerkelijk sprake is van solidariteit en een gezamenlijke visie binnen Europa. Waar verschillende landen loodrecht tegenover elkaar stonden was de gedachte van “één Europa” even ver te zoeken. Waar de kracht van de Europese Unie normaal gesproken ligt in samenwerking werd die tijdens deze top overvleugeld door partijen die hun hakken in het zand zetten. Voor iedereen was het namelijk van groot belang om met een goed verhaal terug te kunnen keren naar hun eigen land.

Nederlandse bedrijven verwachten snel herstel van de coronacrisis

Positieve geluiden kwamen er afgelopen maand uit het bedrijfsleven. Vier op de vijf Nederlandse bedrijven verwachten binnen een jaar volledig van de coronacrisis hersteld te zijn. De helft van de bedrijven verwacht zelfs binnen een halfjaar al net zoveel omzet te draaien als voor de crisis.

Dat blijkt uit de Nederlandse Innovatie Monitor 2020 van de Amsterdam Business School, onderdeel van de Universiteit van Amsterdam. Ongeveer achthonderd senior managers vulden hiervoor een vragenlijst in. "De meerderheid van bedrijven gaat uit van een V-vormige crisis die voor maart 2021 achter de rug is", zegt Henk Volberda, hoogleraar strategisch management en innovatie, in een persbericht. Een V-vormige crisis kenmerkt zich door een snelle inzinking van de economie, gevolgd door een even snel en krachtig herstel.

Het herstel geldt minder voor de horeca, bouwsector en vervoersbedrijven. Zij worden respectievelijk belemmerd door afstandsregels, een gebrek aan nieuwe investeringen en minder forenzen en toeristen. Agrariërs en ICT-bedrijven verwachten juist een extra snel herstel.

Een eventueel werkend vaccin tegen het coronavirus waar vorige maand hoopvolle berichtgeving over naar buiten kwam zal dit herstel alleen maar bespoedigen.

Het pensioengeld komt in beweging. Goed nieuws voor de belegger?

Vorig jaar is het Nederlandse pensioenstelsel uitgeroepen tot het beste ter wereld. Maar in eigen land staat dat stelsel al langere tijd ter discussie. Met een nieuw pensioenakkoord zal dat ook wel even zo blijven. Want het een en ander gaat veranderen.

Pensioenfondsen staan namelijk door de stelselverandering voor een revolutionaire ommezwaai in hun beleggingsbeleid. Vermogensbeheerder AXA stelt dat zeker 500 miljard euro (een derde van het Nederlandse pensioenkapitaal) op een andere manier gaat worden belegd.

Staatsobligaties van Duitsland of Nederland, die als veilig worden gezien, zullen deels worden ingeruild voor aandelen, bedrijfsobligaties of hypotheken. Deze bieden namelijk een grotere kans op een positief rendement, want het rendement op Nederlandse staatsobligaties is al lange tijd negatief.

De verwachting is dus dat pensioenfondsen straks op een andere manier gaan beleggen. De pensioenbesparingen van jonge deelnemers zullen voor een veel groter deel in aandelen, vastgoed of bedrijfsobligaties worden gestopt, omdat die statistisch gezien op langere termijn een hoger rendement opleveren.

Als de geraniums in zicht komen, zullen die risico's worden afgebouwd, zodat niemand op het laatste moment zijn pensioenvermogen door een beurscrash in rook ziet opgaan.

Op deze manier gaan pensioenfondsen zich meer als investeringsfondsen gedragen. En wanneer die zich met hun geld op de aandelenmarkt gaan roeren kan dit leiden tot stijgende koersen.

Deze verandering is echter geen goed nieuws voor de Nederlandse staat. Pensioenfondsen zullen niet meer automatisch staatsobligaties kopen. En dat juist op een moment dat de staat voor bijna 100 miljard euro aan extra leningen plaatst voor de financiering van de gevolgen van de lockdown. Dit betekent dat de obligatiekoersen waarschijnlijk de komende jaren fors onder druk komen te staan.

Tot slot

Het coronavirus, maar vooral het nieuws erover, blijft de beurzen in zijn greep houden. Koersen stijgen en dalen nog steeds op het nieuws. Is er positief nieuws over een (werkend) vaccin dan zie je de koersen stijgen. Is er een groei in het aantal uitbraken en brandhaarden dan zie je de koersen dalen. Maar ook buiten het coronavirus om is er genoeg gebeurd dat invloed heeft op ons als beleggers. Waar de zomermaanden normaal gesproken bekend staan als ‘komkommertijd’ is daar nu zeker geen sprake van.