De eindsprint is ingezet

Door Koen Kersten op 1 december 2023, leestijd: 7 minuten

November werd een goede maand voor beleggers. Rentezorgen verdwenen als sneeuw voor de zon en inflatiepercentages dalen steeds meer naar de gewenste niveaus. Deze ontwikkelingen versterkten het vertrouwen en dat resulteerde in stijgende koersen. Na de tumultueuze herfstmaanden, waarin onzekerheid de beurzen parten speelde, lijken de financiële markten nu een eindsprint te hebben ingezet.

De maand november in het kort:
  • Na een lange periode van hoge inflatie zijn er steeds meer tekenen dat de inflatie aan het vertragen is. Deze ontwikkeling doet de rentezorgen onder beleggers afnemen en de koersen stijgen.
  • De Amerikaanse president Joe Biden en zijn Chinese ambtgenoot Xi Jinping ontmoetten elkaar afgelopen maand om de gespannen VS-China-relatie te verbeteren; concrete oplossingen kwamen er echter niet;
  • In Dubai ging afgelopen maand COP28, de belangrijkste klimaattop sinds die van Parijs in 2015, van start. Gedurende twee weken wordt er gepraat over klimaatverandering, en wat er gedaan kan worden om die tegen te gaan.
  • Na enkele mindere maanden hebben de beurzen in november hun eindsprint ingezet. Ook de portefeuilles van Semmie stegen daardoor verder door.

Van inflatie naar desinflatie

Deze zomer leek het erop dat de financiële markten zich voorbereidden op een scenario van aanhoudend hoge inflatie. Centrale banken waren genoodzaakt hun beleidsrente langdurig hoog te houden om deze te bestrijden. Nu de zomer, maar ook de herfst, achter ons liggen, gaan beleggers er echter vanuit dat de inflatie juist sneller afneemt dan aanvankelijk verwacht. Een daling van de rentetarieven op 10-jaars staatsobligaties, die worden gebruikt als maatstaf om de economische ontwikkeling in te schatten, benadrukt deze ontwikkeling.

Hand in hand met deze ontwikkeling lopen de rentebesluiten van de centrale banken. De Amerikaanse centrale bank, de Fed, liet zoals verwacht de beleidsrente in november ongewijzigd. Amerikaanse beleidsmakers constateren dat de economie tot op heden nog steeds sterk oogt en dat de arbeidsmarkt nog behoorlijk krap is. Het feit dat de Amerikaanse consument ook nog in staat is geld uit te geven, zorgt voor een extra positief signaal.

Dit werd vooral duidelijk op Black Friday, hét koopevenement van het jaar, waarbij Amerikaanse huishoudens een recordbedrag hebben uitgegeven. Dat huishoudens geld uit blijven geven, doet de hoop op een zachte landing van de economie toenemen. Bij een zachte landing trapt een centrale bank de rem net genoeg in om de economie af te remmen en zo de inflatie te laten dalen, zonder dat alles abrupt tot stilstand komt.

Deze aanname werd gesteund door de Amerikaanse inflatiecijfers die halverwege de maand naar buiten kwamen. Deze waren iets lager dan verwacht: 3,2% in plaats van de verwachte 3,3%. Deze positieve verrassing gaf beleggers het vertrouwen dat de vooruitzichten gunstig zijn: de S&P500 en de Nasdaq stegen respectievelijk met 1,9% en 2,4%, de grootste stijging tijdens een beursdag sinds april van dit jaar.


Amerikaanse indices profiteren van afnemende rentezorgen

Ook in Europa is een duidelijke neerwaartse trend te zien in de inflatiecijfers. De inflatie in de Eurozone daalt sneller dan verwacht: waar economen rekenden op een inflatie van 2,7% voor november, kwam deze uit op 2,4%. De Duitse en Spaanse inflatie daalden naar 3,2% en voor Nederland bedroeg de inflatie 1,6%.

De inflatiepercentages bewegen zich snel richting de beoogde 2% van de Europese Centrale Bank. Beleggers zijn dan ook overtuigd dat de Europese Centrale Bank eerder zal overwegen te versoepelen dan verdere
verkrapping door te voeren.

Duidelijke trend waarneembaar in inflatieontwikkeling

Deze ontwikkelingen lijken het sentiment onder beleggers positief te beïnvloeden, aangezien hoge inflatie al twee jaar lang het beurssentiment domineerde. Inmiddels lijkt de focus zich langzaam te verplaatsen naar een periode van desinflatie.

Desinflatie verwijst naar een vertraging in de snelheid waarmee prijzen stijgen, en dient daarbij niet verward te worden met deflatie. Waar deflatie een daling van het algemene prijsniveau betreft, impliceert desinflatie enkel een vertraging van de inflatie. Het prijsniveau blijft weliswaar stijgen, maar met een verminderd tempo vergeleken met eerdere perioden.

En dat is gezien de huidige staat van zaken een goede ontwikkeling. De daling van het inflatieniveau gaat namelijk hand in hand met economieën die blijven draaien en arbeidsmarkten die sterk blijven. Economieën lijken daardoor robuuster dan aanvankelijk gedacht en het beleid van centrale banken richt weinig schade aan. Als de gewenste inflatieniveaus van 2% zijn bereikt en centrale banken hun beleidsrentes gaan laten dalen, zou dat goed nieuws zijn: economieën kunnen dan weer op volle toeren verder gaan draaien.

Hoewel dit positieve ontwikkelingen zijn, is het voor de particuliere langetermijnbelegger wel belangrijk om de eigen strategie niet (te veel) te laten beïnvloeden door deze korte termijn ontwikkelingen. Er zijn namelijk nog voldoende (geopolitieke) uitdagingen en onzekerheden die ook invloed kunnen hebben op de beurskoersen. De strijd tegen de inflatie is daarbij ook nog lang niet gestreden.

Biden en Xi ontmoeten elkaar, maar niet waar dat gewenst is

Tijdens de APEC (Asia-Pacific Economic Cooperation) spraken de leiders van de twee grootste economieën ter wereld met elkaar. President Biden van de Verenigde Staten en zijn Chinese ambtgenoot Xi Jinping hadden afgelopen maand uitgebreide gesprekken in San Francisco om de gespannen relatie enigszins te versterken.

Wonderen hoefden niet te worden verwacht; de Verenigde Staten kondigde van tevoren al aan dat het hoofddoel van deze ontmoeting was om verdere escalatie te voorkomen. Er kwam geen oplossing voor de meningsverschillen over de oorlog in Oekraïne, de spanningen in de Zuid-Chinese Zee, de kwestie-Taiwan en de handelsoorlog tussen beide landen. Het feit dat Biden Xi eerder een dictator noemde, droeg niet bij aan een positieve sfeer. Na de ontmoeting in San Francisco herhaalde Biden deze uitspraak, maar voegde eraan toe dat beide landen wel iets dichter bij elkaar waren gekomen.

Dergelijke ontmoetingen zijn een evenwichtsoefening voor beide landen. Enerzijds strijden ze om de wereldorde, maar anderzijds kunnen ze niet zonder elkaar. De totale waarde van goederen en diensten die tussen de twee landen werden verhandeld, bedroeg in 2022 ongeveer $758,4 miljard, een enorm bedrag. Daarom ging Xi later ook in gesprek met verschillende grote ondernemers uit de Verenigde Staten die bezorgd zijn over hun huidige investeringen en terughoudend zijn met betrekking tot toekomstige investeringen.

Het feit dat China economische voorspoed kan gebruiken, werd duidelijk toen de Chinese centrale bank opnieuw de portemonnee trok om de economie uit het slop te trekken. Met een miljardeninjectie, de grootste economische steunmaatregel in zes jaar tijd, moet het vertrouwen weer worden hersteld. De haperende Chinese economie presteert dit jaar onder verwachting, ondanks de opheffing van de corona-lockdowns. Gemeten in dollars staat de MSCI China ETF dit jaar bijna 13% in de min, terwijl de Amerikaanse MSCI USA ETF ruim 20% in de plus staat.

Chinese aandelenmarkt laat het flink afweten in 2023

Niet aanwezig op de COP28

Terwijl Biden en Xi Jinping in de schijnwerpers stonden tijdens hun gezamenlijke ontmoeting, ontbraken ze opmerkelijk genoeg op de belangrijkste klimaattop sinds Parijs 2015: de COP28 in Dubai. Gedurende twee weken komen tienduizenden mensen, waaronder vele wereldleiders, samen om te discussiëren over de opwarming van de aarde en wat er moet worden gedaan om verdere opwarming tegen te gaan. De afwezigheid van de leiders van ’s werelds meest vervuilende landen zou het gevoel kunnen wekken dat het klimaat in deze landen geen hoge prioriteit heeft. Beide landen stuurden echter wel afgezanten; zo reist de Amerikaanse vice-president Kamela Harris wel af.

De COP-klimaattop is het hoogste besluitvormingsorgaan over klimaatkwesties in de wereld. Maar de agenda van de conferentie vertoont nog steeds grotendeels dezelfde punten als acht jaar geleden: worden fossiele brandstoffen langzaam naar de achtergrond gedreven, en wie gaat betalen voor de energietransitie?

Terugkijkend op COP21, waar het Klimaatakkoord van Parijs is ondertekend, geven wetenschappers aan dat er nog veel werk moet worden verricht. De wereldwijde uitstoot van broeikasgassen moet met 43% dalen in 2030 ten opzichte van 2019 om de gestelde doelen te behalen. De resultaten van COP28 kunnen interessant zijn voor (duurzame) beleggers, omdat ze kunnen leiden tot nieuwe of aangescherpte klimaatdoelstellingen, nieuwe of verbeterde klimaatmaatregelen, en omdat ze meer aandacht voor klimaatverandering bij beleggers kunnen genereren.

Specifiek voor duurzame beleggers kunnen de resultaten van COP28 een indicatie geven van de mate waarin de wereld zich inzet om klimaatverandering te bestrijden, en welke sectoren en bedrijven hiervan kunnen gaan profiteren. Maar voordat het zover is, is het belangrijk dat er daadwerkelijk afspraken worden gemaakt. Met zoveel partijen aan tafel – en allemaal met een eigen agenda – worden baanbrekende afspraken dan ook niet verwacht.

Volgens de verwachtingen zullen de aanwezige landen wel een document ondertekenen waarin de prestaties van de afgelopen periode worden vastgesteld en hoe deze zich verhouden tot het scenario van 1.5 graden opwarming. Vervolgens is het de bedoeling dat er een plan wordt opgesteld om de emissies onder controle te krijgen. Er zal ook een verlies- en schadefonds worden opgericht, gevuld door de grootste vervuilers, waarbij landen die het zwaarst worden getroffen door klimaatrampen en de meeste hulp nodig hebben om klimaatmaatregelen te nemen, geld zullen ontvangen. De exacte verdeling van de betalingen en welk land welk deel van het geld zal ontvangen, is echter nog verre van duidelijk.

De eindsprint is ingezet

November was een goede maand voor beleggers, evenals voor de portefeuilles van Semmie. De rendementen stegen verder vanwege de positieve (macro)economische ontwikkelingen. Beleggers putten vertrouwen uit de dalende inflatiecijfers en schudden daarbij rentezorgen van zich af. Ook neemt het consumentenvertrouwen sinds lange tijd weer toe, wat positief bijdraagt aan de economische ontwikkelingen.

De eindsprint van november volgde op enkele mindere beursmaanden. Daarom blijft het belangrijk om de ontwikkelingen van november in perspectief te zien: er is deels een inhaalslag gemaakt. Hierbij anticiperen institutionele beleggers al op eventuele renteverlagingen door centrale banken.

Voor de particuliere belegger is het van belang om niet mee te gaan in de waan van de dag. Koersen stijgen, maar dalen ook, soms dagelijks. Daarom richten wij ons bij Semmie ook met onze breed gespreide portefeuilles op de lange termijn. Zo kunnen we profiteren van de positieve ontwikkelingen, zoals we afgelopen maand hebben gezien, en zijn we zo goed mogelijk ingedekt als het even wat minder gaat.

Portefeuille: Rendement november Rendement 2023
Solid – defensief: 4,26% 6,09%
Solid – neutraal: 4,74% 8,56%
Solid – offensief: 5,23% 10,96%
Solid – zeer offensief: 5,05% 13,91%
Smart – defensief: 4,03% 3,66%
Smart- neutraal: 4,47% 3,63%
Smart – offensief: 4,91% 3,63%
Smart – zeer offensief: 5,21% 3,41%
Sustainable – defensief: 4,03% 6,44%
Sustainable – neutraal: 5,04% 7,93%
Sustainable – offensief: 6,05% 9,49%
Sustainable – zeer offensief: 7,65% 11,17%