Beurzen zijn het nieuwe jaar goed begonnen. De heropening van China en het milde Europese winterweer zorgden voor een breedgedragen optimisme op de beurs. Desalniettemin blijft de rente voor beweeglijke koersen zorgen. Ook dreigt er een subsidiestrijd los te barsten tussen de Verenigde Staten en Europa.
In het kort:
- Met de uitrol van de omvangrijke Amerikaanse Inflation Reduction Act (IRA) tracht Biden om de lokale industrie te steunen. Maar het plan heeft veel weg van protectionisme;
- Europa dreigt door het nieuwe Amerikaanse beleid een deel van haar productie te verliezen, en moet met een reactie komen. Overeenstemming tussen de lidstaten lijkt echter ver weg;
- In India, dat zich graag neerzet als een betrouwbaar economisch alternatief voor China, gaat het conglomeraat van de rijkste man van Azië gebukt onder corruptiebeschuldigingen. Dat heeft invloed op de gehele Indiase economie;
- Beurzen zijn het jaar sterk uit de startblokken gekomen en ook Semmie’s portefeuilles staan in het groen. Er zijn echter nog veel onzekerheden. Vooral de aanhoudende rentevrees zorgt voor beweeglijkheid.
Biden kiest voor ‘America First’
Het is inmiddels alweer twee jaar geleden dat Joe Biden geïnaugureerd werd als president van de Verenigde Staten. En ondanks dat de inmiddels 80-jarige Biden niet meer zo energiek is als vroeger, heeft hij toch enorm veel van zijn politieke agenda voor elkaar weten te krijgen. Zo is hij de eerste president in 35 jaar die het voor elkaar heeft gekregen om de Amerikaanse wapenwetgeving aan te pakken, presteert de Amerikaanse arbeidsmarkt boven verwachting goed en heeft hij de Inflation Reduction Act gelanceerd: een pakket van $369 miljard aan groene subsidies en belastingkortingen om verduurzaming te stimuleren. Met inflatiebestrijding heeft het pakket weinig te maken.
De crux zit hem in de manier waarop het geld uitgegeven wordt. Zo krijgen Amerikanen een belastingkorting van $7.500 als ze een elektrische auto kopen. Alleen moet deze wel in Noord-Amerika geproduceerd zijn. Koop je er een die in Europa is geproduceerd, dan heb je nergens recht op.
De Inflation Reduction Act is op 1 januari ingegaan en heeft dus als doel om de Amerikaanse industrie voor te trekken ten opzichte van die in andere regio’s. Waarbij onder zijn voorgang Donald Trump ‘America First’ vooral een slogan was, is het onder Biden een strategie geworden. Deze aanpak wordt logischerwijs door Europa met argusogen bekeken omdat het een vorm van protectionisme is.
Vanuit Amerikaans oogpunt valt er weinig op af te dingen, omdat de Verenigde Staten op deze manier namelijk aantrekkelijker wordt om in te produceren. Dat komt de lokale industrie weer ten goede. Europese bedrijven als BMW, energiebedrijf Enel en batterijproducenten Freyr en Northvolt voeren allemaal al hun investeringen in de Verenigde Staten op, of overwegen dat te gaan doen. Dat komt omdat bedrijven financieel beloond worden voor het openen van nieuwe vestigingen in de Verenigde Staten of wanneer ze hun productie overhevelen. Dit moet voor de gemiddelde Amerikaan nieuwe technologieën goedkoper en beter bereikbaar maken, nieuwe banen creëren en daarnaast de afhankelijkheid van China verkleinen.
Amerikaanse beurs blijft achter
De beurzen zijn in 2023 uit de startblokken geschoten en laten flinke plussen zien. De afnemende inflatie, het zachte winterweer, de heropening van China en de verwachting dat de Amerikaanse centrale bank, de Fed, bijna klaar is met de reeks van renteverhogingen geeft beleggers vertrouwen. Desondanks blijft de Amerikaanse beurs dit jaar wel achter bij de Europese en Chinese beurzen. Dat komt vooral vanwege het feit dat de Europese en Chinese beurs het afgelopen jaar slechter presteerden en daarom makkelijker opkrabbelen.
Procentuele ontwikkeling belangrijke indices in januari
Hoe de koersen zich verder gaan ontwikkelen hangt daarbij af van het beleid van de Amerikaanse centrale bank, de Fed. Naar verwachting wordt de rente in februari met 0,25% verhoogd. Het is voor de financiële markten echter belangrijker welke toelichting Fed-voorzitter Jerome Powell geeft en hoe de Amerikaanse centrale bank naar de recente ontwikkelingen van de Amerikaanse economie kijkt. En vervolgens daar haar beleid op aanpast.
De inflatiecijfers over december waren positief en vertellen dat het huidige beleid van de Fed werkt. De jaar-op-jaar inflatie daalde naar 6,5% en de kerninflatie naar 5,7%. Dat kan een reden zijn voor de Amerikaanse centrale bank om sneller dan verwacht af te zien van het verkrappende beleid.
Maar de cijfers laten ook zien dat er nog altijd een risico is dat de inflatie, en dan met name de kerninflatie, langer hoger uit kan vallen dan aanvankelijk verwacht wordt. Tel daarbij op dat de arbeidsmarkt (op de vele ontslagen in de tech sector na) sterk blijft, en een langdurige hoge rente is zeker niet uitgesloten.
Canada geeft het goede voorbeeld
Wie weet wordt de Amerikaanse centrale bank wel geïnspireerd door die van zijn noorderbuur: Canada. Waar Canada over het algemeen geen grote speler is op financiële markten kwam de nationale centrale bank, the Bank of Canada, eind januari wel met een grote verrassing. Hoewel de rente verhoogd werd met 0,25%, is het de eerste centrale bank binnen de G10 die aangekondigd heeft dat het naar verwachting stopt met het verkrappende beleid.
De Canadese centrale bank geeft aan dat ‘de economische groei sterker dan verwacht is’ en ‘het verkrappende beleid zijn invloed heeft op de economie, met name op de huizenmarkt.’ Beleggers reageerden verheugd op deze woorden omdat dit de deur mogelijk ook op een kier zet voor wijzigingen in het beleid van andere grote centrale banken.
Europa moet counteren
Nu Biden Amerika op de eerste plek zet, moet Europa met een antwoord komen. Want tot voor kort pronkte de Europese Unie nog met de doelstelling om wereldwijd voorloper te worden op het gebied van duurzaamheid. Nu dreigen we echter door de Amerikanen te worden ingehaald.
Gelukkig zit Europa niet stil. Er wordt door de Europese Unie gewerkt aan een Europese variant van de Inflation Reduction Act. Op die manier wil het orgaan het makkelijker maken voor de lidstaten om belastingvoordeel te geven aan bedrijven die willen vergroenen.
Het wordt echter nog een flinke kluif om hier afstemming voor te vinden onder de lidstaten. Zo vindt Frankrijk dat de regels voor staatssteun in Europa moeten worden versoepeld. Daarnaast pleit het land voor een nieuw Europees investeringsfonds voor schone technologie, te financieren met gezamenlijke EU-leningen. Als de Verenigde Staten zijn industrie steunt, kan Europa niet achterblijven, is de gedachte. Rutte en Kaag staan daar huiverig tegenover, omdat door het versoepelen van de regels voor staatssteun de interne Europese markt wordt verstoord.
De kans is namelijk aanwezig dat economisch sterke lidstaten makkelijker geld in hun economie kunnen stoppen, waardoor het verschil onderling tussen de lidstaten alleen maar groter wordt.
Op 9 en 10 februari zal een bijzondere top met Europese leiders plaatsvinden over een alomvattende aanpak om te reageren op de Inflation Reduction Act en over de versterking van de soevereiniteit en strategische autonomie van Europa. Wordt dus vervolgd.
Ook in Europa is de strijd tegen inflatie nog niet gestreden
De Europese beurzen presteerden, zoals we al eerder in deze Marktupdate lieten weten, de afgelopen maand goed. Een combinatie van lagere energieprijzen en positieve macrocijfers zorgden voor een opluchting bij beleggers. Een heuse nieuwjaarsrally was ontstaan.
Een belangrijke graadmeter, de inkoopmanagers index, steeg voor de derde maand op rij. Dit keer naar 50,2 punten. Een waarde van meer dan 50 betekent economische groei en vice versa. Daarnaast correleert de index sterk met het bruto binnenlands product (bbp). Omdat de economie blijft groeien denken optimisten zowaar dat de Eurozone een recessie kan ontlopen.
De Europese Centrale Bank (ECB) komt daardoor net als de Fed, in een spagaat te zitten. De kerninflatie daalt in de Eurozone namelijk niet. En ECB-president Christine Lagarde gaf de markt eerder ook al een hint dat er te ver op de muziek vooruitgelopen wordt. De inflatie is nog steeds ‘veel te hoog’ zei ze in Davos, tijdens het World Economic Forum.
Het Spaanse inflatiecijfer hielp de financiële markten daarbij ook niet. De inflatie daalde niet, maar steeg onverwachts in januari. Van 5,5% naar 5,8%. En dat terwijl analisten een daling hadden verwacht naar 4,7%. Ook de kerninflatie steeg naar 7,5%.
De (Europese) strijd tegen inflatie is dus bij lange na nog niet gestreden en van de renteverhogingen lijken we daarom nog niet af te zijn.
Enorm corruptieschandaal treft India
Veel beleggers hebben hun positie vergroot in opkomende markten nadat het duidelijk is geworden dat China’s economie gaat heropenen. Dat zagen we terug in de stijging van de Hang Seng index. Waar in China momenteel veel seinen op groen staan voor een economisch goed jaar, heeft de tweede economie van Azië, die van India, het dit jaar tot op heden lastig.
Een van de reden daarvoor is een rapport van shortseller Hindenburg Research die Adani Group – opgebouwd door Gautam Adani tot een van de grootste conglomeraten van India – beschuldigt van fraude. Volgens het rapport zou Adani onder meer illegale geldstromen verhullen, waardoor de aandelenkoers van het conglomeraat veel te hoog gewaardeerd zou zijn.
Het bedrijf zelf reageerde meteen ontkennend op de ‘beschuldigingen’ en publiceerde een 413-pagina’s tellend rapport om het vertrouwen terug te winnen. Dit kon echter niet voorkomen dat de koers van het aandeel instortte: in twee handelsdagen werd er zo’n $47 miljard aan beurswaarde verloren. Door al deze ontwikkelingen is Gautam Adami zijn titel van meest rijke man van Azië ook kwijtgeraakt.
Koers Adami Enterprises stort in na bekendmaking beschuldigingen
En dat heeft niet alleen invloed voor Gautam Adani maar ook voor het ambitieuze en snelgroeiende India. India heeft als doel om zich te profileren als betrouwbaar alternatief voor China voor buitenlandse investeerders.
Adani Group heeft belangen in een van de grootste havens van het land en in de opslag van voedsel, energie, vervoer en grondstoffen. De omzet van de groep is goed voor zo’n 0,7% van India’s bbp. Een teloorgang van dit conglomeraat zou dan ook een grote impact hebben op het economisch landschap van India.
India is de laatste jaren hard aan het groeien. De MSCI India index behaalde in 2021 nog een rendement van 26,23% en in 2022 een rendement van bijna -7,95%, terwijl het rendement van een benchmark-index, de MSCI Emerging Markets Index, respectievelijk -2,95% en -20,09% was. Wanneer het conglomeraat onbetrouwbaar blijkt te zijn heeft dit een flinke negatieve impact op de geloofwaardigheid van de Indiase economie.
MSCI India index vs. MSCI Emerging Markets Index 2019 – 2023
Een sterke start… maar met kanttekeningen
De beurzen kennen een sterke start van het nieuwe jaar. Een bekende beurswijsheid is ‘’As January goes, so does the year’. Een positieve start van het jaar zou dus de fundering leggen voor een mooi beleggingsjaar.
Voorzichtigheid blijft alleen wel geboden. Een van de belangrijkste thema’s van dit moment is de verdeeldheid tussen centrale banken en beleggers. Beleggers denken dat centrale banken snel stoppen met het verkrappende beleid en later dit jaar misschien ook nog de rentes zullen verlagen. Maar zowel de Fed als de ECB willen daar op dit moment nog niets van weten.
De inflatie moet allereerst structureel dalen. Als de inflatie niet daalt, blijven financiële condities voor een langere tijd slecht. Dan kunnen recessies niet langer uitgesloten worden. Onzekere financiële condities hebben daarbij hoogstwaarschijnlijk een negatieve impact op de beurskoersen.
Semmie en haar portefeuilles
Zoals we in onze vooruitblik op beleggingsjaar 2023 schreven, is beweeglijkheid iets wat we dit jaar ook waarschijnlijk weer terug gaan zien. (Periodiek) beleggen voor de lange termijn blijft daarbij naar verwachting het meest lonen.
Onze eigen portefeuilles stegen ook mee met de ontwikkelingen op de financiële markten. Deze stijging is vooral te danken aan de aandelenfondsen die mooie resultaten lieten zien, de obligatiefondsen bleven daarbij wat achter qua prestaties.
| Portefeuille: | Rendement januari | Rendement 2023 |
| ESG – defensief: | 2,23% | 2,23% |
| ESG – neutraal: | 3,04% | 3,04% |
| ESG – offensief: | 3,84% | 3,84% |
| ESG – zeer offensief: | 4,64% | 4,64% |
| Impact – defensief: | 2,66% | 2,66% |
| Impact – neutraal: | 3,66% | 3,66% |
| Impact – offensief: | 4,71% | 4,71% |
| Impact – zeer offensief: | 5,76% | 5,76% |
