Trump, tarieven en twijfel

Ondanks de onvoorspelbaarheid die Trump met zich meebracht, bleef de volatiliteit op de beurzen in januari laag. De financiële markten weerstonden zowel Trump als de onrust die de Chinese AI-assistent-app DeepSeek veroorzaakte en sloten de maand positief af. De portefeuilles van Semmie begonnen het jaar eveneens allemaal in het groen.

Trump is terug

De eerste dagen van Trumps tweede presidentschap zijn niet onopgemerkt voorbij gegaan, zowel op de financiële markten als op het internationale politieke toneel.

Direct na zijn inauguratie op 20 januari reageerden de Amerikaanse beurzen nog wel positief: de Dow Jones steeg met 0,6%, de S&P 500 met 0,4% en de technologiezware Nasdaq noteerde een bescheiden winst van 0,1%. Beleggers leken vertrouwen te hebben in Trumps economische agenda, ondanks – of misschien dankzij – zijn onmiddellijke controversiële beslissingen.

Al op zijn tweede dag in functie kondigde Trump namelijk enkele ingrijpende maatregelen aan. Zo trekt de Verenigde Staten zich terug uit de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), een besluit dat zijn afkeer van internationale organisaties benadrukt en vooral voortkomt uit onvrede over het WHO-beleid tijdens de coronapandemie. Daarnaast zette hij stappen om het land terug te trekken uit het klimaatakkoord van Parijs, met als doel een einde te maken aan Amerikaanse financiering van internationale klimaatprojecten.

Opvallend genoeg lijkt de impact van deze klimaatbeslissing op duurzame technologiebedrijven beperkt. Historisch gezien presteerden bedrijven in de duurzame energiesector zelfs beter tijdens Trumps eerste termijn dan onder Biden, wat suggereert dat andere economische factoren, zoals rentestanden, een grotere rol spelen dan presidentieel beleid.

Ook op monetair gebied heeft Trump zijn stem al laten gelden. Tijdens het World Economic Forum, waar hij het publiek via een scherm toesprak, drong hij openlijk aan op renteverlagingen om de economische groei te stimuleren.

Dat de Amerikaanse centrale bank onafhankelijk opereert bleek tijdens de meest recente bijeenkomst van 29 januari: de belangrijkste rentetarieven liet ze onveranderd en ze voegde daaraan toe dat ze ‘geen haast hebben om extra renteverlagingen door te voeren’.

Tarieven, tarieven, tarieven

Ook op het gebied van buitenlandse betrekkingen liet de Amerikaanse president zich gelden. Trumps “America First Trade Policy” kreeg direct vorm in zijn buitenlandse betrekkingen. Colombia werd als eerste geconfronteerd met zijn nieuwe aanpak toen het weigerde migranten terug te nemen. De dreiging met economische sancties – onder andere 25% hogere importtarieven op Colombiaanse goederen – dwong het land uiteindelijk tot toegeven. Deze harde aanpak geldt als waarschuwing voor andere landen, al suggereert de keuze voor Colombia – een land met beperkte economische invloed op de VS – dat Trump strategisch te werk gaat bij het selecteren van zijn doelwitten.

Maar niet alleen Colombia kreeg te maken met de dreiging van hogere importtarieven, ook Mexico, Canada, China en de Europese Unie werden bedreigd. Welk doel heeft Trump met deze importtarieven en gaat het resultaat hebben?

Allereerst is het zijn doel om zijn onderhandelingspositie te versterken. Trump gebruikt de dreiging van tarieven allereerst als onderhandelingstactiek. Door te dreigen met hoge importtarieven hoopt hij andere landen onder druk te zetten om concessies te doen in handelsovereenkomsten. Dit bleek effectief in het geval van Colombia, dat zijn positie over gedeporteerde migranten wijzigde na Trump’s dreiging met sancties en tarieven.

Daarnaast passen de dreigementen in zijn ‘America First’ beleid. Trump gelooft dat hogere importtarieven de Amerikaanse industrie kunnen beschermen en banen kunnen terugbrengen naar de VS. Trump stelt dat “als je je product niet in Amerika maakt, je simpelweg een importtarief zult moeten betalen”.

In hoeverre deze dreigementen succesvol zullen zijn is iets wat we op de langere termijn pas gaan zien. Het gevaar schuilt hem niet alleen in de verslechterende internationale relaties, maar voor Trump vooral voor de mogelijk hogere prijzen van geïmporteerde producten in de Verenigde Staten. Tijdens zijn eerste termijn voerde hij een soortgelijk beleid. Volgens het Centraal Plan Bureau, dat hier onderzoek naar deed, werden door de verhoogde invoertarieven de Amerikaanse consument en exporteur zelf zwaar geraakt, terwijl voor bijvoorbeeld ons land de gevolgen beperkt bleven.

Veel Amerikanen hebben op Trump gestemd vanwege de huidige hoge inflatie. Als Trump hier geen einde aan kan maken, en de prijzen (snel) verder stijgen, kan zijn populariteit onder zijn aanhangers snel een duikvlucht nemen.

Twijfel over verdienmodellen grote techbedrijven

Op 25 januari had vrijwel niemand nog van DeepSeek gehoord, maar op 26 januari was de Chinese AI-app het gesprek van de dag op de financiële markten: het bleek een geduchte uitdager te zijn van de tot dan toe gelanceerde AI-apps als ChatGPT van OpenAI en Gemini van Google. DeepSeek beweert een efficiënt AI-model te hebben ontwikkeld dat minder geavanceerde hardware, minder verwerkingsvermogen en een lager energieverbruik vereist dan bestaande AI-modellen. Het model zou in slechts twee maanden zijn getraind voor minder dan 6 miljoen dollar. Dit zou slechts 95% van de kosten zijn die Amerikaanse concurrenten zouden hebben uitgegeven aan de ontwikkeling.

Beleggers reageerden sterk op het nieuws dat het Chinese DeepSeek een geavanceerd AI-model heeft ontwikkeld tegen aanzienlijk lagere kosten dan Amerikaanse concurrenten, zonder gebruik te maken van high-end Nvidia-chips. Dit leidde tot zware koersverliezen in de AI- en halfgeleidersector.

Nvidia, de onaantastbaar gewaande marktleider in AI-chips, zag zijn aandelenkoers met 17% dalen in één handelsdag: het grootste verlies qua beurswaarde van een beursgenoteerd bedrijf in één dag ooit. Dat Nvidia een volatiel aandeel is, blijkt uit het feit dat de Amerikaanse techgigant acht keer is terug te vinden in de top 10 van grootste verliezen op één beursdag qua beurswaarde.

DeepSeek toonde aan dat AI-ontwikkeling zonder de krachtigste chips mogelijk blijkt. Dit kan de prijzen en marges in de sector onder druk zetten. Nvidia heeft tot nu toe geprofiteerd van zijn monopoliepositie in high-end chips, maar als goedkopere alternatieven volstaan, kan dit de bereidheid van bedrijven om hoge prijzen te betalen aantasten.

De gevolgen strekten zich uit tot andere sectoren. De industriële en energiesector, evenals nutsbedrijven in Europa en de VS, noteerden lagere koersen. Beleggers hebben hun verwachtingen over de uitbreiding van datacenters, apparatuur en energieverbruik naar beneden bijgesteld, waardoor in navolging van de techbedrijven ook energiebedrijven lagere koersen noteerden.

Wel blijft de vraag of wat DeepSeek beweert daadwerkelijk klopt. Er wordt namelijk al openlijk getwijfeld aan hun claim op het gebied van gedane investeringen. Het bedrijf heeft mogelijk veel meer hardware ingezet – zo’n 50.000 Nvidia GPU’s – en de investeringskosten hebben ruimschoots 1,6 miljard dollar bereikt, anders dan eerder is gezegd. Deze informatie zet de oorspronkelijke beweringen van DeepSeek ter discussie en werpt een schaduw over de hoop dat AI-ontwikkeling mogelijk is met een fractie van de kosten en hardware die de Amerikaanse concurrenten gebruiken.

Hoewel de directe marktimpact fors is, blijft de vraag of dit een tijdelijke correctie of een structurele verschuiving betekent. De sector blijft afhankelijk van grootschalige investeringen, en de innovatie lijkt nog lang niet aan haar limiet. Mocht blijken dat AI-modellen daadwerkelijk met minder rekenkracht vergelijkbare prestaties leveren, dan zou dit de dynamiek in de sector fundamenteel kunnen veranderen.

Heeft Europa nu al gepiekt?

Het jaar is nog maar net begonnen en de Europese aandelenmarkt lijkt dit jaar zijn piek al bereikt te hebben. De Stoxx Europe 600 Index, die de eerste maand van het jaar een groei van ruim 5% laat zien, wordt volgens experts tegen het einde van het jaar verwacht uit te komen op 534 punten. Dat is zelfs iets onder het huidige niveau.

Hoewel Europese aandelen de afgelopen maand beter hebben gepresteerd dan Amerikaanse aandelen, lijkt het erop dat deze trend zich de rest van het jaar niet zal voortzetten. Analisten wijzen op politieke onzekerheid in landen zoals Frankrijk en Duitsland en op het feit dat centrale banken steeds minder ruimte hebben om de economie te ondersteunen. Hierdoor zou de markt in de loop van het jaar volatiel kunnen worden, vooral in de tweede helft van 2025.

Toch blijft Europa volgens analisten aantrekkelijk voor beleggers die alternatieven zoeken voor de dure Amerikaanse aandelenmarkt. Europese aandelen zijn namelijk relatief goedkoop: de Stoxx Europe 600 werd aan het begin van de maand verhandeld tegen een koers-winstverhouding van ongeveer 14, een flinke korting vergeleken met Amerikaanse aandelen. Op de lange termijn kan de regio daardoor een interessant alternatief vormen voor de Amerikaanse aandelenmarkt.

Trump, tarieven en twijfel
De eerste maand van het jaar is achter de rug, en marktbreed zien we, ondanks alle geopolitieke ontwikkelingen, positieve resultaten. Ook de portefeuilles van Semmie begonnen het nieuwe jaar in het groen.

Met de terugkeer van Trump is het daarbij nog geen dag ‘saai’ geweest op de financiële markten, iets wat we in ons overzicht voor beleggingsjaar 2025 al hadden voorzien. De vraag is echter hoe de financiële markten hier op de lange termijn mee omgaan. Zoals we weten houden beleggers van voorspelbaarheid: verrassingen zorgen voor onzekerheid en dus volatiliteit. Met Trump aan het roer van de grootste economie ter wereld neemt de onvoorspelbaarheid en twijfel over wat eerdere afspraken die met de VS gemaakt zijn toe. Vooralsnog heeft dit echter geen grote invloed gehad op de ontwikkeling van de financiële markten; de VIX-index, een graadmeter voor de volatiliteit van de Amerikaanse beurs, blijft relatief stabiel.

De komende maanden zullen cruciaal zijn om te zien hoe Trump’s beleid zich concreet vertaalt naar economische maatregelen en hoe andere regio’s en markten hierop reageren op langere termijn. Keert de rust terug of blijft onrust overheersen?