Beleggers op zoek naar houvast

Het zijn uitdagende tijden voor beleggers: de hoge inflatie, de stijgende rentes, de oorlog in Oekraïne en een afnemende economische groei. Het beursklimaat is – net als het weer – onstuimig. Naast alle uitdagingen zien we ook positieve ontwikkelingen die houvast en vertrouwen geven.

In het kort:

• De renteverhogingen van de Fed leiden tot dalende koersen. Niet de meest recente verhoging, die was ingeprijsd, maar de verhogingen die nog gaan komen;
• De overwinning van rechts tijdens de Italiaanse verkiezingen en de belastingverlagingen in Engeland zorgen voor onzekerheid: hoe gaan deze ontwikkelingen uitpakken?
• China blijft qua economische groei achter bij de rest van Oost-Azië. Desondanks blijft het op economisch gebied nog wel het meest dominante Oost-Aziatische land;
• Ondanks dat het uitdagende tijden zijn, zijn er genoeg positieve ontwikkelingen die vertrouwen geven.

Renteverhoging dreunt door

In de Marktupdate van september schreven we dat het beleid van de Amerikaanse centrale bank van grote invloed is op de ontwikkeling van de financiële markten. Daarin schreven we ook dat Fed-voorzitter Powell er alles aan zou doen om de hoge inflatie de kop in te drukken.

Daarom kwam het ook niet als een verrassing dat de Fed de beleidsrente afgelopen maand volgens verwachting verhoogde met 75 basispunten naar een percentage van maximaal 3,25%. En het is juist die stijgende beleidsrente die nu voor onzekerheid zorgt.

Fed beleidsrente stijgt razendsnel

Waarom die stijgende beleidsrente voor onzekerheid zorgt? Simpelweg betekent het dat de prijs van geld stijgt. En daarmee gaan de kosten voor bedrijven en huishoudens op verschillende vlakken omhoog. Denk bijvoorbeeld aan het afsluiten van een hypotheek als consument of wanneer je als ondernemer een nieuwe fabriek wil openen. Hiervoor moet je vrijwel altijd geld lenen en bij een hogere rente doe je dit minder snel. Tegelijkertijd gaat ook de rente op spaargeld omhoog, dus zijn consumenten eerder geneigd om geld op de bank te laten staan. Een stijgende rente werkt zodoende als een rem op de economie, maar zo kunnen centrale banken wel de inflatie laten afnemen.

Maar de stijging van afgelopen maand was niet dé reden dat de financiële markten het lastig hadden, dat was de zogenaamde dot-plot. Een dot-plot is een grafiek waaruit duidelijk wordt hoe de Fed verwacht dat de rente zich gaat ontwikkelen de aankomende maanden.

Volgens de verwachtingen van de Fed zal de beleidsrente dit jaar nog twee keer verhoogd worden, zodat deze uitkomt op zo’n 4,5%. In 2023 zal er vervolgens nog een stapje van 0,25% bijkomen, waarna de rente tot in 2024 gelijk zal blijven.

Een renteverlaging in 2023 zit er volgens deze verwachtingen niet in. Zoals het er nu naar uitziet zal dat pas in 2024 het geval zijn. Deze situatie is niet rooskleurig en ook niet wat de markten hadden ingeprijsd. Direct na het publiceren van de dot-plot doken de aandelen- en obligatiekoersen omlaag.

De stijgende beleidsrentes hangen dus samen met de hoge inflatie. En het Amerikaanse inflatiepercentage van augustus werd een onaangename verrassing. De inflatie steeg met 0,1% terwijl er een daling werd verwacht van 0,1%. De grootste bedreiging voor beleggers zit hem alleen niet in dit percentage, wat de algemene inflatie is, maar in de zogenaamde kerninflatie. Dit totaalmandje gevuld met een breed scala aan producten en diensten is exclusief de beweeglijke componenten, zoals energie en voedsel. Hierdoor wordt de structurele aard van inflatie zichtbaar. Deze steeg met zo’n 0,6% waardoor het algemene prijsniveau van Amerikaanse goederen en diensten 6,3% hoger ligt dan in dezelfde periode vorig jaar.

Prijsontwikkeling goederen en diensten zet Fed onder druk

Een dominanter wordende dollar heeft gevolgen

De meest gebruikte valuta in de wereld is in 2022 aan een enorme opmars bezig. In vergelijking met vrijwel elke andere valuta is de dollar sterker geworden dit jaar. En dit is niet zonder gevolgen.

De dollar is de reservevaluta van de wereld. Als de grootste valuta ter wereld wordt het ook gezien als de meest stabiele en veiligste valuta ter wereld. En in tijden van onzekerheid trekken beleggers massaal naar veiligheid, wat de dollarkoers verder doet stijgen en de munt nog sterker maakt.

De meest recente stijging van de koers heeft te maken met de recente renteverhogingen van de Fed, en de renteverhogingen die nog gaan komen. In de Verenigde Staten vinden deze verhogingen in een hoger tempo plaats dan dat ze in andere ontwikkelde economieën doen. Op dit moment is de Amerikaanse beleidsrente 3,25%. In de Eurozone staat dit op 1,25% en in Japan is dit zelfs -0,1%. De beleidsrente in het Verenigd Koninkrijk staat met 2,25% weliswaar hoger, maar nog steeds niet zo hoog als 3,25%.

Doordat de beleidsrente in de Verenigde Staten significant hoger is, is het voor grote beleggers aantrekkelijker om meer Amerikaanse staatsobligaties op te kopen. Daar is met een hogere rente meer rendement uit te halen. Die aankopen worden in dollars gedaan en door die extra vraag stijgt de waarde van die valuta. Dat de dollar steeds sterker wordt, is niet zonder gevolgen. Al heeft het voordelen én nadelen.

Een bedrijf uit de eurozone dat exporteert naar de Verenigde Staten is voordeliger uit. Als je dezelfde prijs in euro's rekent, dan hoeft een Amerikaanse afnemer namelijk minder dollars neer te leggen voor het product, zodat de vraag waarschijnlijk zal stijgen. Of een Nederlandse exporteur krijgt voor de dollars die hij in de Verenigde Staten ontvangt meer euro's. Ook zullen de winsten van bedrijven die veel omzet boeken in de Verenigde Staten, zoals Ahold Delhaize, omgerekend in euro’s hoger uitvallen.

Daarnaast wordt het voor Amerikaanse toeristen interessanter om op vakantie te gaan naar het buitenland. Ze krijgen namelijk meer voor hun dollars zodat vakantie goedkoper wordt. Kijk er dan ook niet van op als je steeds meer Amerikanen tegenkomt op de Dam, in Giethoorn of bij de Zaanse Schans.

Andersom is het zo dat wanneer bedrijven spullen importeren uit de Verenigde Staten, ze meer kwijt zijn in euro’s en dat je tripje naar New York duurder wordt. Daarnaast betaal je relatief gezien meer voor je brandstof. Olieprijzen worden namelijk altijd genoteerd in dollars. En wordt de dollar sterker, dan krijg je minder olie (en dus brandstof) voor je euro’s.

Percentuele ontwikkeling Amerikaanse dollar vs. andere valuta

Geen rust op het Europese continent

Europese aandelen- en obligatiemarkten beleefden een roerige maand. Naast de oorlog in Oekraïne, waar dankzij de schijnreferenda in de door Rusland bezette gebieden een nieuw hoofdstuk aan is toegevoegd, presenteerde de nieuwe Britse regering een controversiële tussenbegroting die de Britse pond in een vrije val deed belanden en wonnen in Italië de rechtse partijen. Die laatste gebeurtenis kan van invloed zijn op de samenwerking van de eurolanden.

Italië ging afgelopen maand naar de stembus en Fratelli d’Italia (FD), de partij van Giorgia Meloni, won flink. Dankzij deze overwinning is het aannemelijk dat Giogia Meloni de eerste vrouwelijke Italiaanse regeringsleider gaat worden. De partij dankt haar winst aan problemen bij de rechtse partij Lega en door geen onderdeel te zijn van de eerdere afgetreden coalitie.

Financiële markten reageerden in beginsel positief. De Italiaanse equivalent van de AEX opende zo’n 1,5% hoger. Deze stijging had waarschijnlijk te maken met de verwachte gunstigere wet- en regelgeving voor bedrijven waar tijdens de campagnes over werd gesproken.

Maar Meloni staat een zware klus te wachten. Ze heeft weinig ervaring met landsbestuur en dat terwijl Italië voor grote uitdagingen staat. De Italiaanse rente op staatsleningen is enorm hard gestegen. Dit maakt dat het land de staatsschuld niet verder kan laten oplopen en dat er dus ook weinig uitgegeven kan worden. En dan is er ook nog de huidige energiecrisis, die ook Italië niet overslaat. Een voordeel voor rust en eenheid op het Europese continent is dat Meloni heeft aangegeven achter de steun aan Oekraïne te staan. Daarnaast wil ze ook de staatsschuld onder controle houden. Daartegenover staat dat ze in haar politieke carrière zich heeft uitgesproken tegen de Europese Unie, immigranten, abortus en LGBTQ-groepen.

Voor beursanalisten is het lastig in te schatten wat ze moeten verwachten van de rechtse coalitie die er gaat komen. De coalitie zet in op een stabiele samenwerking, maar er is rivaliteit tussen de drie rechtse partijen. Het is met name voor Europa, wat in een lastige situatie verkeerd, belangrijk dat Italië enigszins stabiel blijft. Italië, en zijn staatsschuld, zorgen namelijk voor een terugkerend hoofdpijndossier.

Ook als we de Noordzee oversteken, komen we onrust tegen. De nieuwe Britse regering heeft namelijk haar controversiële begroting gepresenteerd. In deze begroting werden belastingverlagingen ter waarde van omgerekend zo’n €50 miljard aangekondigd om de strijd tegen inflatie aan te gaan. Die belastingverlaging wordt gefinancierd door de regering door geld te gaan lenen.

Deze aanpak doet de wenkbrauwen flink fronzen bij analisten en grote beleggers. Zij verwachten namelijk dat de belastingverlagingen het inflatievuur verder aanwakkeren. Lagere belastingen doen het besteedbaar inkomen stijgen. Wanneer men meer te besteden heeft neemt de vraag toe, en als het aanbod hetzelfde blijft stijgen prijzen en neemt de inflatie dus ook toe.

De prijzen waren in augustus 9,9% hoger dan vorig jaar en naar verwachting zal de inflatie in het Verenigd Koninkrijk alleen maar toenemen. Met als gevolg dat de centrale bank verder moet ingrijpen, wat de economie weer remt.

Wat volgde was een flinke waardedaling van de Britse pond. Een dalende pond drijft de prijzen in het Verenigd Koninkrijk verder op, omdat import duurder wordt. En dat terwijl Britten juist voor een groot deel afhankelijk zijn van hun import.

Britse Pond maakt vrije val door:

De Engelse minister van Financiën, Kwasi Kwarteng, zegt dat de enorme belastingverlaging op de lange termijn zal leiden tot economische groei. Zodra de economie door de belastingverlaging groeit, wordt het geld weer terugverdiend, is de redenering van nieuwe regering onder leiding van premier Truss. Maar analisten verwachten dat deze aanpak in de huidige tijd een enorme gok is.

Oorlog in Oekraïne gaat een nieuwe fase in

Met het mobiliseren van honderdduizenden Russen en het annexeren van vier Oekraïense provincies heeft de Russische president Poetin een nieuw hoofdstuk toegevoegd aan zijn 'speciale militaire operatie'.

Nadat Oekraïne met succes Oekraïens gebied terugveroverde op de Russen probeert Poetin met de annexatie van de Oekraïense provincies Donetsk, Loegansk, Cherson en Zaporizja ervoor te zorgen dat hij sterker kan optreden in het bezette gebied. Het Kremlin kan zich dan namelijk gaan beroepen op ‘zelfverdediging’ als de gebieden worden aangevallen. Rusland zou dan, naar eigen zeggen, zich met alle mogelijke middelen (inclusief nucleaire) verdedigen tegen aanvallen die het als een bedreiging beschouwt voor het voortbestaan van de federatie.

Of het zover komt is de vraag. Poetin zelf zegt dat hij niet bluft, maar het kan ook zijn dat hij met het annexeren van de Oekraïense provincies zegt dat het doel bereikt is waarna vanuit Russisch perspectief de rust kan terugkeren.

Om de bezette gebieden te verdedigen zijn er honderdduizenden reservisten opgeroepen, die vaak zonder enige militaire ervaring naar het front worden gestuurd. Deze oproep gaat Rusland jaarlijks minstens 1,3 biljoen roebel (ruim €23 miljard) kosten. Hierdoor groeit het Russische begrotingstekort verder en dalen de inkomsten verder dankzij de geheven sancties. De Russische overheid is in staat om op korte en middellange termijn de gaten wel te dichten, maar de stabiliteit op lange termijn wordt ondermijnd. Dat komt naast de afnemende inkomsten de lage arbeidsproductiviteit bij, de enorme bevolking vergrijst Rusland in rap tempo en veel hoogopgeleiden ontvluchten het land.

Volgens experts betekent de mobilisatie op de langere termijn lagere inkomens, minder steun van de staat, meer armoede en slechtere vooruitzichten. Mocht Poetin in Oekraïne zijn doel bereiken, dan is het de vraag welke prijs het land gaat betalen. Want zolang Rusland als agressor bekend staat zal het land op economisch gebied zoveel mogelijk worden afgesloten van de rest van de (westerse) wereld.

China voorbijgestreefd qua economische groei

In deze uitdagende tijden wordt er verwacht dat veel westerse landen in een recessie gaan raken. Ook van opkomende landen, die meer blootstelling hebben aan risico’s, wordt verwacht dat ze een lastige tijd tegemoet gaan. Desondanks zijn er meerdere lichtpuntjes te vinden wanneer wordt ingezoomd op de opkomende landen.

En daarvoor hoeven we dit keer niet naar China te kijken. Dat komt omdat China’s economische groei achterloopt op die van de rest van Azië. De economie groeit nog wel, maar die groei is vanwege alle coronabeperkingen, de vastgoedcrisis, de bescheiden stimuleringsmaatregelen vanuit Peking en de oplopende energieprijzen niet meer wat het geweest is. Er wordt zelfs verwacht dat China’s economische groei voor het eerst sinds 1990 achterblijft bij die van de overige Oost-Aziatische landen.

Economische groei China vs. de rest van de Oost-Aziatische landen

De Aziatische landen Vietnam, Indonesië en India presteren daarentegen verrassend goed en lijken te profiteren van de huidige marktontwikkelingen. Deze landen tonen sterke groei, lage inflatie en de lokale aandelenbeurzen doen het goed.

Vietnam profiteert van de afkeer van het westen ten opzichte van China. De geopolitieke spanningen tussen het westen en China nemen toe, waardoor westerse bedrijven zoeken naar een alternatief om hun productie te ‘outsourcen’. Doordat Vietnam fors heeft geïnvesteerd in de infrastructuur die nodig is om een productie-grootmacht te worden, heeft de economie dit jaar met bijna 7% kunnen groeien. Dat is het snelste tempo ter wereld.

Ook de Indiase economie profiteert van de kansen die China’s tegenspoed biedt. De economie van India is na die van China de grootste economie ter wereld van een opkomend land. Dankzij wetswijzigingen is het aantrekkelijker geworden voor buitenlandse investeerders om in het land te investeren.

Nieuwe investeringen in digitale diensten en de productie werpen hun vruchten af en de enorme binnenlandse afzetmarkt zorgt ervoor dat India de mogelijke wereldwijde recessie aan zich voorbij kan laten gaan.

En dan is er ook nog Indonesië dat sterk presteert. Indonesië, een land dat rijk is aan grondstoffen, heeft vooral geprofiteerd van de enorme grondstofprijsstijgingen die hebben plaatsgevonden. Maar wat ook meehelpt aan de goede prestaties is dat het land een relatief lage schuld heeft en dat de lokale munt, de roepie, stabiel is. Door deze factoren heeft de economie van Indonesië dit jaar tot op heden met zo’n 5% kunnen groeien.

Wat voor houvast zorgt in onrustige tijden

Het zijn uitdagende tijden voor beleggers. Zeker voor hen die minder lang meelopen. Dankzij de hoge inflatie, stijgende rentes, slechte economische vooruitzichten en onrust op geopolitiek vlak hebben de beurzen het lastig dit jaar. En gaan het misschien ook daarna nog wel lastig hebben.

Desondanks is er nog genoeg houvast waardoor beleggen een aantrekkelijke optie is om rendement te behalen. We hebben vijf belangrijke punten voor je op een rij gezet die dit beamen.

1. De reden waarom we beleggen

De reden dat beleggen populair is en zal blijven, is dat we ervan uit (kunnen) blijven gaan dat beleggingen in de loop van de tijd meer waard worden. De verhouding tussen risico en rendement ligt hier ten grondslag aan. Bedrijven en particulieren zullen altijd de behoefte hebben om leningen aan te gaan wat vervolgens weer betekent dat er rendement behaald kan worden op het geïnvesteerde geld.

Ook blijven bedrijven winst maken in de toekomst waardoor je kunt verwachten dat dividend uitgekeerd gaat worden. En op de lange termijn loont dit. Een uitgebreide versie over waarom we ervan uit kunnen gaan dat beleggingen meer waard worden, lees je in dit artikel.

2. De toekomst is groen

De energiecrisis is een grote uitdaging op korte termijn. Maar het lijkt erop dat, met name in Europa, het een katalysator wordt op het gebied van de ontwikkeling van schone en alternatieve energiebronnen. Dit omdat we niet meer afhankelijk willen zijn van een land als Rusland en tegelijkertijd stappen kunnen maken op het gebied van duurzaamheid.

Een voorbeeld hiervan is de Inflation Reduction Act in de Verenigde Staten. De verwachting is dat er grote kapitaalstromen richting bedrijven gaan die een impact kunnen maken op het gebied van duurzaamheid.

3. Het gemak (en de kracht) van periodiek beleggen

Dan is er nog de voorkeur die we hebben bij Semmie om periodiek te beleggen. Stort je maandelijks, dan profiteer je juist als de koersen lager staan! Je koopt namelijk meer beleggingen aan voor hetzelfde geld. Stijgen de koersen vervolgens, dan profiteer je extra dankzij deze strategie. Lees daarom meer over het gemak van periodiek beleggen.

4. Er is nog steeds geen alternatief (TINA)

TINA is de afkorting van ‘There is no alternative’. Deze term verwijst vaak naar beleggingsproducten waar (onvrijwillig) voor wordt gekozen omdat het alternatief nog minder rendement oplevert. Ondanks dat de beleidsrente in de Verenigde Staten de afgelopen maanden flink is opgelopen, blijft beleggen een zeer aantrekkelijke vorm om rendement te behalen.

Dankzij de coronacrisis staat er nog steeds een flinke berg geld langs de zijlijn om geïnvesteerd te worden. Draait het sentiment daarom om, dan kan het snel gaan met de aandelenkoersen. Als er in korte tijd flink wat geld geïnvesteerd wordt, kunnen de koersen omhoog schieten. Als je dan belegt bent, profiteer je weer van die stijgingen.

5. De inflatie gaat dalen

We weten niet wanneer, maar het is zeker dat de inflatie gaat afnemen. En dat kan snel gaan. Zo hebben olie- en gasprijzen een daling ingezet, zijn de problemen die er ooit waren met vrachtcontainers opgelost en zijn ook de prijzen van grondstoffen als hout, koper en zilver gedaald. Wanneer de economische activiteiten teruglopen en de ontwikkelingen op de energiemarkten ook nog gunstig ontwikkelen, is er veel ruimte voor een snelle daling van de inflatie.

Het laatste kwartaal van 2022

Inmiddels zijn we alweer aanbeland in het laatste kwartaal van 2022. We verwachten dat, net als in de eerste 9 maanden van dit jaar, koersen nog steeds flink zullen bewegen. Grote beleggers zullen voornamelijk de focus hebben op inflatiecijfers en de reactie van centrale banken. Op korte termijn kan er daardoor nog steeds ruimte zijn voor lagere koersen.

Maar kijken we naar de lange termijn, dan blijven we positief gestemd over wat er nog gaat komen. Met name de verandering naar een duurzamere wereld kan veel betekenen op het gebied van economische groei. Tot slot moeten we ook de huidige negatieve markt in perspectief zien. Koersen zijn de afgelopen jaren namelijk vooral gestegen.

Koersontwikkeling MSCI World Index van de afgelopen 15 jaar

Uit de gegevens van de MSCI World Index, die gebruikt wordt om de wereldwijde koersontwikkelingen te belichamen wordt één ding duidelijk: soms moet je één stapje terug doen om er twee vooruit te kunnen gaan.