Aankomend weekend gaat de klok weer een uur vooruit. De een kijkt reikhalzend uit naar de avonden die langer worden en ziet het als het begin van de zomerperiode, de ander doet het weinig.
Wat standaard bij de zomertijd hoort is een verstoring van ons bioritme. Het uurtje minder slaap zou zelfs schadelijk zijn voor ons welzijn. Maar niet alleen heeft ons lichaam er last van, de zomertijd is ook van invloed op ons rendement!
De zomertijd
Moet de klok nou een uur vooruit of achteruit? Het blijft een lastige kwestie (tip: in het vóórjaar gaat de klok een uur vóóruit). Ook straks om klokslag 2 is het weer zover: de zomertijd gaat in. De reden hiervoor is om te voorkomen dat het in het holst van de nacht al licht wordt. Zonder zomertijd zou het bijvoorbeeld eind juni al om 03:30 licht worden en om 21:30 al donker. Door de klok een uurtje vooruit te zetten wordt het later licht en donker. De meeste mensen slapen toch nog om 03:30.
Geheel ondiscutabel is de zomertijd niet, vandaar dat er ook de afgelopen jaren veel gepraat werd over afschaffing ervan: het zou de biologische klok van mens en dier verstoren en niet meer van deze tijd zijn. Ook heeft de overgang van de wintertijd naar de zomertijd invloed op ons risicogedrag. De week na de tijdsaanpassing vinden er bijvoorbeeld in de Verenigde Staten 6% meer dodelijke verkeersongelukken plaats dan gemiddeld. Uit Zweeds onderzoek uit 2008 bleek dat dat er in de eerste week na de tijdsovergang meer mensen kampen met een hartinfarct. Deense onderzoekers vonden een stijging van 11% in het aantal depressies in de 10 weken nadat de klok vooruit is gezet en op de eerste maandag na het vooruitzetten van de klok blijkt er een flinke toename te zijn in het aantal werkongelukken, vergeleken met alle andere maandagen. Oppassen dus!
Maar niet iedereen ziet de zomertijd als een negatief iets. De zomertijd heeft ook belangrijke voordelen op het gebied van gezondheid en energiebesparing. Een uurtje extra licht ’s avonds betekent een uurtje langer extra de mogelijkheid om buiten te sporten. En dankzij dat uurtje extra licht hoeven de lampen ’s avonds ook niet aan. Dat bespaart het gemiddelde huishouden in Nederland toch maar even €26.
De beurs op maandag
Als belegger is er nog een reden om niet helemaal blij te worden van de zomertijd: de verschuiving zal er aanstaande maandag waarschijnlijk voor zorgen dat de Europese aandelenmarkt het moeilijk heeft (in de Verenigde Staten is de zomertijd al 2 weken geleden ingegaan).
Dat is althans de uitkomst van een studie die enkele jaren geleden verscheen in het tijdschrift American Economic Review. Uit de studie bleek dat het rendement op de aandelenmarkten over de hele wereld onder het gemiddelde ligt op de eerste maandag nadat de zomertijd in is gegaan.
Aangezien deze mindere dag het resultaat is van talloze individuele beslissingen van beleggers, is het onmogelijk om te achterhalen wat de collectieve achterliggende gedachte daarvoor is. De auteurs van het onderzoek zijn van mening dat de boosdoeners de bekende "effecten van veranderingen in het slaappatroon op beoordelingsvermogen, angst, reactietijd en probleemoplossing" zijn.
Koersen dalen natuurlijk niet altijd op de maandag na zomertijd. Maar het doet het vaker wel dan niet: in feite genoeg om statistici met een betrouwbaarheidsniveau van 95% tevreden te stellen. Oftewel: er is sprake van een significant effect en toeval kan worden uitgesloten.
Professionele beleggers zijn ook maar mensen
De zomertijd blijkt ook van invloed te zijn op het gedrag van de professionelere belegger. Er is gekeken naar het gedrag van het aandeel van een beursgenoteerd bedrijf dat net overgenomen is of gaat fuseren. Wat blijkt? Wanneer het nieuws naar buiten komt stijgt het aandeel gemiddeld 10% na de aankondiging. Dit is goed nieuws voor de aandeelhouders.
Maar wanneer het nieuws naar buiten komt dat het bedrijf wordt overgenomen in het weekend van- of op de maandag na de ingang van de zomertijd blijkt het aandeel met gemiddeld 12,5% te stijgen. Een significante stijging.
Het onderzoek sluit variabelen als bedrijfsgrootte en lekken en geruchten uit. Het verschil in stijging wordt daarom toegeschreven aan het verstoorde slaappatroon van de belegger. Daardoor reageren ze overdreven op de informatie waarover ze op korte termijn beschikken. Met voldoende bewijs dat beleggers relatief sterkere stemmingswisselingen en meer risicogedrag ervaren wanneer hun biologische klok wordt verstoord, lijkt het erop dat de zomertijd beleggers ertoe aanzet de aandelenkoersen van overnamekandidaten naar extremere waarden te duwen.
Zomertijd dan maar afschaffen?
Dat zit er niet in. Het Europees Parlement, dat erover moet beslissen, komt er niet uit en daarom is het voorstel tijdelijk afschoten. Verschillende landen willen meer weten over de effecten van zo’n maatregel. Totdat er een definitief besluit wordt genomen moeten we maar accepteren dat het collectieve aangepaste slaappatroon maandag de beurs hoogstwaarschijnlijk gaat beïnvloeden.
De beste manier om zelf als belegger te voorkomen dat je emotie en gevoel de overhand te nemen is om je te houden aan je vooropgestelde beleggingsplan. Een beleggingsplan is een plan dat als leidraad dient voor het bereiken van jouw financiële doelen. Wie kiest om te beleggen verwacht natuurlijk een mooi resultaat. Maar beleggen is meer dan alleen naar het rendement kijken. Het is ook kijken naar hoelang je wilt beleggen, hoeveel je wilt beleggen en welk doel je voor ogen hebt.
Doordat je weet wat je wilt bereiken, en hoe je het wilt bereiken, maak je niet snel overhaaste beslissingen. Dus mochten de beurzen maandag dalen, raak dan ook niet in paniek. Dat hoort er nu eenmaal bij. Als je dat accepteert slaap je ’s avonds meteen een stuk rustiger. Als de zomertijd je niet wakker houdt…
Thomas verdiept zich graag in ingewikkelde beleggingsmaterie. Door zijn creativiteit kan hij een verhaal altijd op de Semmie-manier overbrengen op de lezer: helder, toegankelijk en to-the-point.
