Waarom je je niet moet blindstaren op een gemiddeld rendement

Veel beleggers, zowel de beginnende als de meer ervaren, richten zich voornamelijk op de gemiddelde rendementen om de prestaties van een belegging of beleggingsportefeuille te beoordelen. Dit zorgt echter voor een onrealistische verwachting van de toekomstige prestaties. Het is daarom belangrijk om te begrijpen waarom je je niet moet blindstaren op een gemiddeld rendement.

Het gemiddelde rendement is een veelgebruikte maatstaf om de prestaties van individuele beleggingen of van beleggingsportefeuilles te beoordelen. Het geeft namelijk een indicatie van het gemiddelde winstpercentage dat kan worden verwacht over een bepaalde periode. Denk bijvoorbeeld aan een gemiddeld nettorendement van ongeveer 5% per jaar als je belegt in aandelen. Hoewel het verleidelijk kan zijn om je volledig te richten op dit percentage, is het belangrijk om verder te kijken dan alleen naar het gemiddelde rendement.

Om dit duidelijk te maken, vragen we je kort na te denken over het antwoord op de volgende vraag:

“Een statisticus waadde vol vertrouwen door een rivier die gemiddeld één meter diep was. Hij verdronk. Hoe kan dat?”

Deze quote (van Godfried Bomans) illustreert een belangrijk punt over het gebruik van statistieken, het gemiddelde en het blindstaren daarop.

Bomans’ uitspraak maakt namelijk duidelijk dat het blind vertrouwen op het gemiddelde misleidend kan zijn en tot verkeerde conclusies of acties kan leiden. In dit voorbeeld verwachtte de statisticus dat de rivier op de meeste plaatsen niet dieper zou zijn dan één meter, omdat dat het gemiddelde was. De realiteit was echter dat er mogelijk ook delen van de rivier waren die (veel) dieper waren dan één meter; de statisticus verdronk omdat hij daar niet op bedacht was.

Hoe simpel Bomans’ uitspraak ook lijkt te zijn, de uitspraak is wel krachtig en verhelderend. Ook voor beleggers die naar gemiddelde rendementen kijken om zo prestaties te beoordelen.

Waarom je je als belegger niet moet blindstaren op een gemiddeld rendement

Er zijn verschillende redenen waarom je je als belegger niet moet blindstaren op een gemiddeld rendement en ervan uit moet gaan dat je dit rendement kan gaan verwachten. Allereerst houdt het gemiddelde rendement geen rekening met de volatiliteit (beweeglijkheid) van de beurs. Koersen kunnen flink schommelen en beleggingen kunnen zelfs (langere tijd) verlieslatend zijn, ondanks een gemiddeld positief rendement. Het is daarom belangrijk om te begrijpen dat koersen stijgen, maar ook zeker dalen en dat alle stijgingen en dalingen samen zorgen voor een gemiddelde.

Bovendien kunnen uitschieters een vertekend beeld geven van het gemiddelde rendement. Enkele uitzonderlijk hoge rendementen kunnen het gemiddelde aanzienlijk verhogen, terwijl enkele grote verliezen het gemiddelde rendement kunnen verlagen. En dat een belegging in het verleden uitzonderlijk hoge rendementen of grote verliezen heeft gekend, zegt niets over of en wanneer dit in de toekomst weer gaat gebeuren.

Daarnaast is beleggen een persoonlijke aangelegenheid, waarbij het doel dat je nastreeft en het risico waar je jezelf aan blootstelt van groot belang zijn. Over het algemeen is het zo dat wanneer je meer risico neemt, de kans op een positief rendement groter is, maar dat de koersen ook sneller en harder kunnen dalen. Het gemiddelde rendement houdt daarbij geen rekening met jouw specifieke financiële doelstellingen, tijdshorizon en bereidheid om risico's te nemen. Het rendement dat je uiteindelijk gaat behalen hangt dus van vele factoren af en is daarom voor iedereen anders.

Gemiddeld rendement in de praktijk

Om de beweeglijkheid van de financiële markten te illustreren, gebruiken we de MSCI World index. De MSCI World index is een wereldwijde aandelenindex en is samengesteld uit ruim 1.650 aandelen uit 23 ontwikkelde (westerse) landen.

Door deze zeer brede spreiding wordt deze index vaak als voorbeeld genomen om te kijken hoe het gaat met de wereldeconomie. Daarnaast gebruiken vele fondsen de index als benchmark.

Jaarrendementen van de MSCI World Index

Het gemiddelde bruto rendement per jaar van deze index is op het moment van schrijven zo'n 8%. Wanneer we echter kijken naar de jaarlijkse rendementen van de afgelopen 20 jaar, dan is in geen enkel jaar het rendement precies op dat percentage uitgekomen. Soms benadert het jaarrendement het gemiddelde (zoals in 2007 en 2016), maar soms ligt het er enorm ver vanaf (2008).

Als je belegt, is het verstandig om rekening te houden met de beweeglijkheid van de koersen en voor de lange termijn te beleggen. Op korte termijn schommelen koersen flink en wisselen negatieve en positieve rendementen elkaar (snel) af.

Het rendement dat je uiteindelijk gaat behalen, zal hoogstwaarschijnlijk niet overeenkomen met het gemiddelde rendement. Laat je dus niet leiden door gemiddelden; je uiteindelijke rendement wordt gevormd door alle pieken en dalen op de beurs en door de keuzes die jij zelf maakt, zoals wanneer jij ervoor kiest om je beleggingen uit te keren.