Van oorsprong kijken beleggers voornamelijk naar het rendement dat ze kunnen behalen en het risico dat ze hierbij lopen, wanneer ze bepalen waarin ze beleggen en bij welke partij. Tegenwoordig speelt echter een derde factor een belangrijke rol: duurzaamheid. Sinds het ontstaan van ESG beleggen in de jaren 90 is deze derde dimensie steeds belangrijker geworden en daarmee ook de noodzaak om de wet- en regelgeving rondom dit onderwerp vorm te geven.
Door zowel deze nieuwe regelgeving als druk vanuit de maatschappij, heeft duurzaam beleggen zich de afgelopen tijd enorm ontwikkeld. In dit artikel nemen we je mee in deze evolutie. Wat wordt bedoeld als het over duurzaam beleggen gaat? En hoe zal duurzaam beleggen in de toekomst vorm gaan krijgen?
In het kort:
- De maatschappij wil in steeds mindere mate dat hun geld terechtkomt bij bedrijven die niet duurzaam zijn;
- Door gebrek aan een uniforme definitie over wat duurzaamheid precies inhoudt, was het echter lastig om te bepalen of er daadwerkelijk duurzaam belegd werd;
- Mede door de realisatie dat duurzaamheid complex en subjectief is, zijn er twee vormen ontstaan: ESG beleggen en impactbeleggen.
De ontstaansgeschiedenis van ESG beleggen
ESG beleggen is tegenwoordig niet meer weg te denken in de financiële wereld. Bij deze vorm van beleggen wordt gekeken naar de ESG-score. Krijgt een bedrijf een hoge score, dan wordt het als een duurzame belegging gezien. De eerste index die de score op het gebied van Environment (milieu), Social (mens & maatschappij) en Governance (behoorlijk bestuur) volledig integreerde met de financiële prestaties van bedrijven, was de MSCI KLD 400 Social Index, in 1990.
Uitsluiten eerste vorm van duurzaam beleggen:
Tot de jaren 90 konden beleggers alleen duurzaam beleggen door bedrijven of hele industrieën uit te sluiten van hun portefeuilles. Dit werd vaak gedaan uit religieuze overwegingen en ging veelal om bedrijven die actief waren in de gok-, tabaks- of alcoholindustrie.
Ook politieke redenen als de betrokkenheid bij de Vietnamoorlog of de apartheid in Zuid-Afrika waren voor beleggers aanleiding om bedrijven uit te sluiten. Duurzaam beleggen ging in deze jaren meer om sociale verantwoordelijkheid dan om het milieu.
In 30 jaar tijd is de populariteit van ESG beleggen enorm toegenomen. Zeker in de afgelopen jaren is deze populariteit in een stroomversnelling geraakt. In 16 jaar tijd is het vermogen dat op deze manier in beleggingsfondsen wordt geïnvesteerd, gestegen van zo’n $9 miljard naar ruim $390 miljard.
Beheerd vermogen in ESG fondsen
Volgens een analyse van Deloitte zullen ESG-beleggingen naar verwachting in 2024 wereldwijd de helft van de beleggingen beslaan. Het is duidelijk: de maatschappij wil in steeds mindere mate dat hun geld bij bedrijven terechtkomt die niet duurzaam zijn. Maar wat maakt een bedrijf wel of niet duurzaam? Door de almaar toenemende significatie van de derde dimensie, is duidelijk geworden hoe complex en subjectief duurzaamheid eigenlijk is.
Wat is duurzaam en wat niet?
Wie tegenwoordig aan duurzaamheid denkt, denkt vaak in eerste instantie aan het milieu. Klimaatverandering is immers de grootste uitdaging waar de mensheid ooit voor gestaan heeft. Inmiddels weten we echter dat duurzaam beleggen, ook vanuit de ontstaansgeschiedenis, om meer dan alleen oog voor het klimaat gaat.
Ook wanneer dat meegenomen wordt, blijft er een prangende vraag bestaan op het gebied van duurzaam beleggen: wie bepaalt binnen de 3 verschillende ESG-criteria precies wat duurzaam is en wat niet? En nog belangrijker: hoe wordt bepaald hoe een bedrijf op elk gebied scoort?
Door gebrek aan standaardisatie was dit lange tijd niet duidelijk. Niet alleen de bedrijven zelf rapporteerden ESG-data op verschillende manieren en in verschillende mate van strengheid, maar ook de bedrijven die deze data moesten beoordelen, interpreteerden deze data op andere manieren; met verschillende ESG-scores tot gevolg.
En dan was er ook nog een derde schakel die er zijn eigen interpretatie op de ESG-scores op los kon laten: de fondsbeheerders die beleggingsfondsen samenstellen. Vanwege de toenemende populariteit van duurzaamheid schilderden deze fondsbeheerders hun fondsen in sommige gevallen ook nog eens groener af dan ze daadwerkelijk waren.
Door de jaren heen werd de noodzaak voor wet- en regelgeving rondom duurzaam beleggen steeds groter, waardoor er zowel de afgelopen als de komende periode op dit vlak veel veranderingen hebben plaatsgevonden en nog gaan plaatsvinden. Dat is goed nieuws voor de verantwoordelijke belegger; wanneer er standaardmaatstaven zijn waarop we bedrijven kunnen meten, is het voor beleggers eenvoudiger om daadwerkelijk duurzaam te beleggen.
Europese regelgeving die de afgelopen jaren is geïntroduceerd:
- De EU Taxonomie: een classificatiesysteem waarmee bedrijfsactiviteiten als duurzaam of niet-duurzaam kunnen worden geclassificeerd. Oftewel: een uniforme definitie over wat duurzaamheid inhoudt.
- De SFDR: een maatregel die als doel heeft meer transparantie te bieden wat betreft duurzame beleggingen, door onder andere financiële partijen te verplichten om te publiceren in welke mate ze duurzaamheidsrisico’s in kaart brengen en rekening houden met negatieve effecten op duurzaamheid.
Door middel van dit standaardkader voor rapportering (dat nu nog in de kinderschoenen staat, maar over de jaren heen wordt aangescherpt) kunnen bedrijven daadwerkelijk geëvalueerd en vergeleken worden op het gebied van duurzaamheid.
De ontwikkeling van duurzaam beleggen
In de afgelopen jaren zijn beleggers zich bovendien meer bewust geworden over hoe een ESG portefeuille eruitziet. Beleggers weten inmiddels dat veel financiële partijen voornamelijk ESG-data gebruiken bij hun beleggingsstrategie om de kansen en risico’s te identificeren op het gebied van milieu, mens & maatschappij en behoorlijk bestuur. De gedachte hierbij is dat beleggingen meer waard worden als ze minder zijn blootgesteld aan duurzaamheidsrisico’s.
Het draait bij een ESG belegging dus in de eerste plaats om de best mogelijke financiële prestatie (waarbij duurzaamheid een helpende factor kan zijn) en niet om daadwerkelijk impact maken met je beleggingen. Sommige beleggers geven echter de prioriteit aan duurzaamheid. Zij willen niet per se beleggen in bedrijven die het beste scoren op het gebied van ESG, maar willen echt bijdragen aan de samenleving en de planeet – zelfs als dat ze rendement kost ten opzichte van ESG beleggen.
Duurzaam beleggen heeft zich hierdoor ontwikkeld tot twee vormen: ESG beleggen en impactbeleggen. Deze tweede vorm van duurzaam beleggen draait echt om het maken van een meetbare positieve impact op de wereld. Bij Semmie houdt dit bijvoorbeeld in dat je met jouw beleggingen bijdraagt aan een klimaatrobuuste economie en de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties.
De verschillende vormen van ESG beleggen
Inmiddels is het duidelijk dat sommige financiële partijen ESG-data gebruiken om kansen en risico’s op het gebied van duurzaamheid te identificeren en zo de best mogelijke financiële prestaties te realiseren. Financiële partijen kunnen nog op twee andere manieren ESG-criteria integreren in hun beleggingskeuzes. Bij Semmie passen we beide manieren toe:
Uitsluiten
Hier begon in het in de jaren 60 allemaal mee. Deze originele vorm van duurzaam beleggen wordt tegenwoordig vaak naast het integreren van ESG-data toegepast. Financiële partijen kiezen er dan voor om bepaalde sectoren uit te sluiten van hun portefeuille, met het doel schadelijke sectoren niet te financieren. Dit gebeurt vaak als duidelijk is dat een belegging (de investering van een bepaalde sector) een negatieve impact heeft op E, S of G-gebied.
Bij Semmie zijn dat bijvoorbeeld bedrijven die geld verdienen aan tabak, wapens, fossiele brandstoffen en thermische kolen. Dit mogen niet de kernactiviteiten van de bedrijven zijn. Ook overtreders van de United Nations Global Compact Principles worden uitgesloten.
Best in class-strategie
Een andere duurzame overweging is om niet alleen ESG-data te gebruiken om de risico’s te beperken, maar ook om zogenaamde ‘ESG-leiders’ te selecteren. Financiële partijen die hiervoor kiezen, selecteren de best presterende bedrijven op ESG-gebied in hun sector.
Hierdoor kan het alsnog voorkomen dat er in ESG-portefeuilles bedrijven zijn opgenomen die jij niet meteen als duurzaam zou classificeren. Zo kan een oliebedrijf bijvoorbeeld een betere ESG-score hebben dan een windmolenbedrijf, simpelweg omdat ze beter scoren op ESG-gebied dan andere oliebedrijven. Een bedrijf kan natuurlijk ook overwegend goed scoren op de gebieden Social en Governance, waarbij er weer minder wordt gescoord op het stukje Environment.
Door een mix van zowel uitsluiting, integratie van ESG-data en toepassing van de best in class-strategie, geloven we bij Semmie een ESG-portefeuille te kunnen samenstellen met fondsen die investeren in bedrijven die hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen.
Toch is het belangrijk om nogmaals te benoemen dat fondsbeheerders bij het samenstellen van de fondsen het belang van een goed financieel rendement als prioriteit zien. Wanneer je duurzaamheid belangrijker acht en graag wilt dat je beleggingen een meetbare positieve impact maken op de wereld, past een andere vorm van duurzaam beleggen beter bij je: impactbeleggen.
Het ontstaan van impactbeleggen
Deze vorm van duurzaam beleggen is ontstaan in private markten, waarbij vermogende beleggers investeren in duurzame start-ups of scale-ups die kapitaal nodig hebben. Hiermee kun je namelijk in principe de meeste impact maken (de start-up en daarmee ontwikkeling die het bedrijf realiseert, overleeft het niet zonder het kapitaal), maar voor particuliere beleggers zonder miljoenen aan vermogen is deze vorm van impactbeleggen niet toegankelijk.
Het investeren (in één enkele) start-up is daarnaast enorm risicovol en daarom ook niet realistisch voor veel particuliere beleggers. Om impactvol te kunnen investeren in veel verschillende start-ups, moet je in veel gevallen een enorme zak met geld hebben.
De definitie van impactbeleggen op de particuliere markt is dat je de positieve meetbare impact die je maakt met je inleg boven het positieve financiële rendement dat het kan opleveren stelt. Over het algemeen beleg je bij impactbeleggen in bedrijven die zich actief committeren aan de doelen die in het Klimaatakkoord van Parijs zijn opgenomen, bijvoorbeeld door:
- Hun CO2-uitstoot (drastisch) te verminderen of CO2-neutraal te worden;
- Met duurzame oplossingen te komen die een directe bijdrage leveren aan het verminderen van broeikasgassen, zoals bedrijven die windmolens fabriceren of die afvalwater omzetten in schoon drinkwater.
Duurzaam beleggen blijft in ontwikkeling
Bij Semmie geven we je de mogelijkheid om te beleggen in een zorgvuldig samengestelde portefeuille met bedrijven die hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen.
Duurzaamheid zal voor steeds meer beleggers een derde belangrijke dimensie worden (naast het rendement dat ze willen behalen en het risico dat ze willen lopen). Door afgekaderde definities en maatstaven zal het steeds eenvoudiger worden voor beleggers om duurzaam te beleggen.
Zo worden bedrijven, dankzij de CSRD-richtlijn die vanaf 2024 van kracht gaat, verplicht om te rapporteren wat hun impact is op de mens en het milieu. Dit helpt vervolgens weer hun bedrijfsactiviteiten classificeren met behulp van de EU Taxonomie. Die verordening staat nu nog in de kinderschoenen, maar zal in de komende jaren worden aangescherpt.
Bij Semmie houden we de ontwikkelingen natuurlijk nauwlettend in de gaten en moedigen we deze transparantie aan. Wij zullen de portefeuilles altijd samenstellen aan de hand van de laatste beschikbare data en geldende regelgeving.
Tessa is precies wat een Content Creator hoort te zijn: creatief, bedreven maar bovenal nieuwsgierig. Het liefst schrijft ze over hoe je het slimst met je geld om kan gaan, maar hoe taai het onderwerp ook is: ze zorgt ervoor dat je blijft lezen.
