Slapend rijk worden

Door Thomas van der Lee op 29 augustus 2023, leestijd: 4 minuten

Veel zelf beleggers zijn actief op zoek naar (nieuwe) manieren om hun rendement te maximaliseren. Zo wordt er gezocht naar het juiste instapmoment, naar onbekende beleggingen met de potentie om nog flink in waarde te stijgen en handelen flink op dagelijkse basis.

Maar wat blijkt? Koersen lijken juist het meest te stijgen als de beurs gesloten is en wanneer beleggers in bed liggen. Dit opmerkelijke fenomeen wordt het nacht-effect genoemd. Een uitleg van hoe dit fenomeen werkt, en of je zo slapend rijk kunt worden.

In het kort:
  • Een interessant beursfenomeen is het nacht-effect: koersen zouden zich gedurende nacht positiever ontwikkelen dan gedurende de dag;
  • Een ETF, speciaal opgericht om beleggers te laten profiteren van dit fenomeen, liet goede resultaten zien. Echter bleek, ook hier, dat in het verleden behaalde rendementen geen garantie te zijn voor de toekomst.
  • Wil je toch slapend rijk worden door te beleggen? Beleg dan voor de lange termijn en neem niet meer risico dan nodig is. Dan is niet alleen de kans op een mooi rendement het grootst, het zal ook je nachtrust ten goede komen.

Hoe de beurs werkt

Op beurzen zijn de prijzen van beleggingen altijd in beweging. De prijs die bijvoorbeeld voor het aandeel Tesla wordt vermeld – ongeacht het moment op de dag – is simpelweg de prijs die de laatste keer is betaald voor dat aandeel. Beurzen brengen namelijk kopers en verkopers samen, en de samenwerking tussen vraag en aanbod bepaalt de prijzen waarvoor beleggingen worden gekocht en verkocht.

Volgens het spel van vraag en aanbod kan er alleen een transactie plaatsvinden als één belegger bereid is een belegging te verkopen tegen een prijs (de vraagprijs) die een ander bereid is te betalen (de biedprijs). Dit punt, waar een koper en een verkoper het eens zijn over een prijs, wordt het ‘equilibrium’ (evenwicht) genoemd.

Als er vervolgens meer beleggers zijn die het aandeel Tesla willen kopen dan beleggers die bereid zijn om het aandeel Tesla te verkopen (er zijn dus meer kopers dan verkopers), dan zal de prijs van het aandeel Tesla stijgen door de toegenomen vraag. Aan de andere kant, als meer mensen het aandeel Tesla willen verkopen dan kopen, zal de prijs ervan dalen.

Maar net als alle andere winkels hebben beurzen ook openingstijden. Zo is de beurs in Amsterdam op werkdagen open van 09:00 tot 17:30 uur. Op de beurs van New York start de handel elke dag om 15.30 Nederlandse tijd en stopt de handel om 22.00 uur.

Deze openingstijden zijn in het verleden bepaald toen alle handel nog op een beursvloer werd gedreven. Handelaren waren dus fysiek aanwezig om handel te drijven. Om die handel goed te kunnen reguleren werd er met openingstijden gewerkt: de beurs ging op een vast moment open, maar werd ook weer gesloten.

Tegenwoordig is het grootste deel van de handel online en is er geen fysieke beursvloer meer nodig. De openingstijden van de beurs zijn echter nog steeds hetzelfde. Dat komt omdat de beurs ervoor wil zorgen dat alle beleggers dezelfde eerlijke kans hebben om te handelen.

Koersveranderingen in de nachtelijke uurtjes

Ondanks dat de beurs een openings- en sluitingstijd kent, veranderen koersen wel gedurende de nacht. Als belegger kun je tegenwoordig namelijk 24/7 bezig zijn met de beurs: koersen bekijken, zelf handelen, maar ook koop- of verkooporders inleggen. Ongeacht of een beurs open is of niet. Dit betekent dat er buiten de standaard handelsdag om, transacties kunnen plaatsvinden die de koersen beïnvloeden. Deze transacties worden niet meteen uitgevoerd, maar pas ’s ochtends wanneer de beurs opengaat. Desalniettemin wordt er al wel naar de aankoop- en verkooporders gekeken om een indruk te krijgen over welke richting de beurs de volgende ochtend opgaat. Wanneer de media zeggen dat ze verwachten dat de AEX positief opent, weet je nu waardoor dat komt.

Maar er zijn meer factoren die bijdragen aan nachtelijke koerswijzigingen.

  • Internationale invloeden: de financiële markten zijn onderling verbonden op mondiaal niveau. Als de beurs in Amsterdam sluit, kun je doorhandelen op de beurs van New York, wanneer die sluit is de beurs van Tokio open en wanneer Japanse beleggers uitgehandeld zijn, is de beurs in Amsterdam weer open.
  • Bedrijfsnieuws: veel bedrijven delen hun bedrijfsresultaten, aankondigingen of andere ontwikkelingen buiten de handelsuren om. Als een bedrijf namelijk zijn aankondigen doet tijdens reguliere handelsuren, kan dit leiden tot grote prijsschommelingen in de aandelenkoers. Door de cijfers voorbeurs of nabeurs vrij te geven, kan het bedrijf de handel kalmeren en ervoor zorgen dat beleggers de informatie goed tot zich kunnen nemen, voordat ze een beslissing nemen over het al dan niet kopen of verkopen van aandelen.
  • Lage liquiditeit: tijdens de nacht kunnen er dus aankoop- en verkooporders worden ingelegd. Maar omdat er minder beleggers bezig zullen zijn met de beurs, is de handelsactiviteit lager dan overdag. Dit kan leiden tot lagere liquiditeit, wat op zijn beurt kan resulteren in grotere prijsschommelingen. Zelfs relatief kleine handelsvolumes kunnen dan een aanzienlijke impact hebben op de beurskoersen.

Gebeurtenissen die zich voordoen in andere tijdzones kunnen een directe invloed hebben op de waarde van een belegging. Het vrijwel continue karakter van de moderne handel betekent dat het nieuws en de ontwikkelingen in real-time worden weerspiegeld in de koersen, zelfs gedurende de nacht, wanneer je slaapt.

Een verschil van dag en nacht (ook tussen theorie en praktijk)

Nu heeft onderzoek aangetoond dat koersen zich op de lange termijn gedurende de nacht historisch gezien zich positiever ontwikkelen dan tijdens de handelssessies overdag.

Deze ontwikkeling wordt het nacht-effect genoemd. Simpel gezegd stelt dit fenomeen dat je meer rendement behaalt als je besluit om ’s avonds al je beleggingen aan te kopen en de volgende ochtend te verkopen, dan wanneer je ervoor kiest om ’s ochtends al je beleggingen te kopen en aan het einde van de handelsdag te verkopen.

Bespoke Investment Group bracht dit fenomeen onder de aandacht. In september 2018 berekenden ze dat het bezitten van een toonaangevende S&P 500 ETF, sinds 1993 meer dan 1.000% in waarde is toegenomen tijdens de nachtelijke uurtjes waarin geen handel mogelijk is. Zou je alleen belegd hebben op de momenten dat de beurs daadwerkelijk open zou zijn, dan zou je sinds 1993, zo’n 7,7% in de min staan.

Aandelen presteren het beste ’s nachts

Voor dit opmerkelijke fenomeen is nog geen eenduidige verklaring gevonden, maar een verklaring zou het gedrag van day traders kunnen zijn. Het uitgangspunt van deze daghandelaren is namelijk om zowel aan het begin van de dag als gedurende de dag door beleggingen te kopen, en die voor het einde van de dag (het liefst met winst) verkocht te hebben.

Hierdoor ontstaat een patroon waarbij de markt de neiging heeft om lager te handelen bij het sluiten van de beurs en hoger bij de opening van de volgende dag.

Een andere theorie stelt dat een deel van het prestatieverschil kan worden verklaard door de menselijke neiging om in paniek te raken bij slecht nieuws. Beleggers zijn mensen, en mensen voelen emoties. Gedurende de dag gebeurt er natuurlijk meer dan gedurende de nacht, waardoor slecht nieuws vaker voorkomt en voor angst en paniek zorgt.

Wake-up call voor ETF aanbieder

Het nacht-effect wekte de interesse van Nightshares, een Amerikaanse ETF aanbieder. Deze aanbieder droomde van mooie winsten en lanceerde een ETF die trachtte de strategie na te bootsen waarbij vlak voor het sluiten van de aandelenmarkt de beleggingen werden aangekocht, om ze vervolgens bij het openen van de markt te verkopen. En dat elke dag weer.

Hoewel deze strategie volgens de theorie winst zou moeten opleveren liep het in de praktijk anders: na ruim een jaar op de markt te zijn geweest, werd de ETF alweer opgeheven. De timing was ongelukkig: vanaf het moment dat de ETF werd gelanceerd, ging de markt direct een periode in waarin de rendementen gedurende de dag die van de nacht overtroffen. Waar de S&P 500 in één jaar tijd met zo’n 11% in waarde steeg, daalde de nacht-effect ETF met bijna 5%. Ook hier bleek maar weer dat beleggen altijd met risico’s gepaard gaat en dat in het verleden behaalde resultaten geen garantie zijn voor de toekomst.

Slapend rijk worden

Dag in, dag uit herhaalt zich hetzelfde scenario: stipt om 9 uur ’s ochtends wordt met een gongslag de beurs in Amsterdam geopend, waarna de beursactiviteit op een nieuwe handelsdag losbarst. Aandelen, obligaties, ETF’s en andere beleggingsinstrumenten veranderen vervolgens voortdurend van prijs.

Maar wat er ’s nachts gebeurt, wanneer de beurs gesloten is, blijft lastig te begrijpen. Het is duidelijk dat er tijdens de uren dat de beurs niet actief is, aanzienlijke invloeden optreden. Maar het is evenzeer duidelijk dat het moeilijk is om hiervan te profiteren, zoals we hebben gemerkt.

Hoewel het idee om slapend rijk te worden via deze strategie aantrekkelijk is, is het verstandiger voor beleggers om realistisch te blijven en te erkennen dat financiële markten onvoorspelbaar zijn. Het is vrijwel onmogelijk om met een actieve strategie de markten te verslaan.

Onthoud dat beleggen een marathon is, geen sprint, en dat consistentie en geduld uiteindelijk de sleutels zijn tot financieel succes. Hoewel deze strategie misschien niet het meest opwindend is, zorgt een meer terughoudende en passieve beleggingsbenadering wel voor een betere nachtrust. En zo kun je misschien toch nog slapend rijk worden.