Waarom dalen koersen sneller dan dat ze stijgen?

Door Thomas van der Lee op 12 juni 2020, leestijd: 4 minuten

Beurscrashes. We hebben ze al vaker besproken. Nadat het jaren goed is gegaan – we zien stijgende lijnen en groene cijfers – is daar opeens de crash. Snelle en vaak onverwacht dalende koersen waar geen einde aan lijkt te komen. Waar de beurs slechts langzaamaan omhoog klimt lijkt een daling altijd veel sneller te gaan. Hoe komt dat toch?

In het kort:
  • Koersen dalen sneller dan ze stijgen vanwege het beleggerssentiment, waarbij verliesaversie een cruciale rol speelt; beleggers reageren sterker op verlies dan op winst, wat leidt tot snelle verkoop bij dalende koersen.
  • Onverwachte gebeurtenissen, angst, onzekerheid, en algoritmisch handelen door machines versterken het sneeuwbaleffect van snelle koersdalingen, waardoor de markt snel naar beneden kan schieten.
  • Hoewel koersen snel kunnen dalen, klimmen ze langzaam (maar ook vaker) weer omhoog; beleggen moet daarom gezien worden als een langetermijnproces waarbij geduld een sleutelrol speelt.

Vertrouwen komt te voet en gaat te paard. Ook op de beurs. Jarenlange goede cijfers zorgen dus voor stijgende koersen. Dit kan door de individuele bedrijven zelf komen die goed presteren, maar ook door een goedwerkende economie. Na de vorige crisis, die in 2008, zijn we langzaamaan uit een dal gekropen. We zagen onze economie groeien en de werkloosheid dalen. Meer geld tot onze beschikking in combinatie met lage rentes zorgden ervoor dat we meer gingen beleggen.

Het spel van vraag en aanbod

Doorgaans is het koersverloop op de beurs een resultaat van vraag en aanbod. Is er meer vraag dan aanbod dan stijgt de koers, zoals de afgelopen jaren is gebeurd toen we meer gingen beleggen. Is er meer aanbod dan vraag dan daalt de koers. Maar dit zorgt niet voor zeer grote uitslagen, daar liggen andere factoren aan ten grondslag: zoals onverwachte gebeurtenissen, angst en onzekerheid. Deze factoren hebben invloed op het beleggerssentiment, wat weer een belangrijke rol speelt bij snelle koersdalingen.

Beleggerssentiment en dalende koersen

Een van de gevaarlijkste dingen voor koersen is het beleggerssentiment. Omdat we mensen zijn spelen emoties een belangrijke rol bij ons handelen. Zo reageren we sterker op verlies dan op winst van dezelfde omvang. Verlies wordt zelfs als zo vervelend ervaren, dat het ongeveer twee keer meer pijn doet dan dat winst genot oplevert. Het verlies van €50 levert dus net zoveel pijn op als dat €100 winst genot oplevert. Dit fenomeen wordt ook wel verliesaversie genoemd.

Op beurzen zorgt dit ervoor dat wanneer beleggers de koersen zien dalen ze op de verkoopknop drukken. Hoe meer verlies je maakt, hoe meer pijn je ervaart. Daarbij komt ook kijken dat de beleggingen die worden verkocht, worden verkocht in grote getalen. Beleggers nemen dus, hoe pijnlijk het ook is, hun verlies om ervoor te zorgen dat ze niet nog meer gaan verliezen. Het gevolg is echt dat dit ervoor zorgt dat koersen snel dalen. Gratis tip van Semmie: je kunt ook profiteren van dalende koersen.

Wanneer het vertrouwen weer terug is, de rust op de beurzen is teruggekeerd zie je dat beleggers weer terugkeren. Het geld dat ze dan beleggen, beleggen ze in kleinere plukjes. Nooit in dezelfde aantallen als dat het van de beurs wordt afgehaald.

'Stock prices tend to fall faster than they rise, but they tend to go up more than they go down.'

~ David Gardner

Mens en machine

Maar niet alleen de mens handelt zo, ook machines volgen dit patroon. Al kennen die natuurlijk geen emoties. Algoritmes en computermodellen zijn door professionele handelsbedrijven in het leven geroepen om zeer snel fondsen aan te kunnen kopen of te verkopen op basis van hoe de markt zich ontwikkelt. Wanneer deze programma’s een neerwaartse trend spotten, worden ze wakker en beginnen ze snel verkooporders uit te geven. Wat natuurlijk ook bijdraagt aan het sneeuwbaleffect.

Zie beleggen als het beklimmen van een ladder

De combinatie van het sentiment, algoritmes en externe factoren waar we geen invloed hebben maakt dat beleggen niet de meest zekere zaak van de wereld is.

Als belegger wil je natuurlijk alleen maar goede uitslagen op de borden zien. Je gaat voor een positief rendement. Maar zie beleggen op de beurs als het beklimmen van een ladder. Stapje voor stapje ga je omhoog, maar eens in de tijd maak je een glijder en ga je weer een aantal treden naar beneden. Maar de top van de ladder daar werk je naar toe, daar ligt je beleggingsdoel.

Laat je dus niet leiden door paniek en snel dalende koersen. Ondanks dat het pijn kan doen om een negatief rendement te zien. Zorg dat je voor de lange termijn belegt en met een beetje geduld bereik je dan zo de top van de ladder.