Verkiezingstijd: Wat zijn de politieke plannen voor onze economie?

Na de verkiezingen in 2021 duurde het bijna 300 dagen voordat er een kabinet werd gevormd. Dat hield uiteindelijk geen stand; met de val van dit kabinet in juli staan we opnieuw voor een bezoek aan de stembus. Ook deze keer zijn er tal van keuzes, vooral op economisch vlak. En het is juist de economie die van cruciaal belang is voor de financiële markten.

De politiek en de beurs

De afgelopen jaren hebben we gezien dat de politiek een grote invloed kan hebben op de beurzen. Kijk bijvoorbeeld naar de Brexit. De aandelenbeurzen daalden fors nadat de Brexit bekend werd. Beleggers zagen dit niet aankomen, en onzekerheid nam de overhand.

Ook tijdens de meest recente presidentverkiezingen in de Verenigde Staten volgden de beurzen de politieke ontwikkelingen op de voet. Toen bekend werd dat Joe Biden het roer in het Witte Huis mocht overnemen, stegen de aandelenmarkten naar recordhoogtes.

Niet alleen deze actuele ontwikkelingen hebben een directe invloed op de financiële markten, maar ook het langetermijnbeleid van de politiek. Politici bepalen het beleid van het land, en dit beleid heeft invloed op alle facetten van de samenleving, inclusief onze economie. Denk bijvoorbeeld aan het invoeren van belastingen, subsidies en heffingen. Zo gingen recent de aandelen van ING en ABN AMRO onderuit toen bekend werd dat de Tweede Kamer een voorstel om de bankenbelasting te verhogen had goedgekeurd. Daarnaast betekenen hogere belastingen voor bedrijven bijvoorbeeld minder winst en minder winstuitkering voor aandeelhouders. Politieke plannen hebben zodoende direct én indirect invloed op de beurskoersen.

De economische en fiscale plannen

Nieuwe verkiezingen staan voor de deur, en op 22 november kunnen we onze keuze maken. Om je meer inzicht te geven in wat er speelt, hebben we de verkiezingsprogramma's van de grootste partijen in de peilingen doorgespit. Hierbij hebben we ons gericht op de thema’s economie en fiscaliteit: wat zijn de plannen op economisch gebied, hoe willen ze die bereiken, hoe willen ze die betalen (in andere woorden: wat gaat het jou kosten) en hebben ze nog plannen die beleggers direct beïnvloeden?

Een overzicht in alfabetische volgorde.

BBB: een zelfstandige economie en fiscale hervormingen

De BoerBurgerBeweging (BBB) werd de grootste partij tijdens de Provinciale Statenverkiezingen begin dit jaar, en dus staat deze relatieve nieuwkomer in de spotlight.

Qua economisch beleid benadrukt de BBB de cruciale rol van een sterke, zelfstandige economie die haar eigen nationale capaciteiten benut. De partij streeft naar een gerichte aanpak in sectoren waar Nederland uitblinkt, met name de agrarische sector, om een hoogwaardige economie te handhaven. Ze onderstreept dat zo'n economie niet alleen de sleutel is tot voortdurende sociale, culturele en technologische ontwikkeling, maar ook werkgelegenheid en overheidsinkomsten genereert. Hierbij ligt speciale nadruk op de voedsel- en maakindustrie, waar talloze mensen hun brood verdienen en waar een consistenter beleid noodzakelijk is.

Tegelijkertijd beklemtoont de BBB de noodzaak voor Nederland om ondernemerschap, innovatie en vergroening beter te ondersteunen. In vergelijking met andere landen, die hun ondernemers en industrieën effectiever ondersteunen, erkent de partij dat Nederland vaak belemmeringen opwerpt.

Daarom roept BBB op tot het tonen van ambitie en het ontwikkelen van een visie voor de toekomst, terwijl er gestreefd wordt om onnodige regelgeving te verminderen en ruimte te bieden voor ondernemerschap. Hierbij staat een breed scala aan bedrijven centraal, van multinationals tot kleine ondernemingen en zelfstandige ondernemers. De partij benadrukt eveneens het belang van het MKB en familiebedrijven, die verantwoordelijk zijn voor ongeveer 70% van de Nederlandse werkgelegenheid, en dringt aan op overheidsbeleid dat deze ondernemers koestert en behoudt.

Op het gebied van fiscaliteit zet de BBB zich in op versimpeling en transparantie. Inefficiënte fiscale regelingen moeten worden afgebouwd en voor rekeningrijden is volgens het BBB geen plaats. Ook maakt de BBB zich sterk voor de belastingdruk van bedrijven die niet verder mag oplopen. Bedrijven zijn namelijk, volgens eigen zeggen, ‘geen pinautomaat’. De inkomstenbelasting moet volgens de partij van lijsttrekker Caroline van der Plas radicaal hervormd worden waarbij er afscheid genomen wordt van het boxenstelsel: "In de inkomstenbelasting worden alle daadwerkelijke inkomsten gezamenlijk belast ter vervanging van het huidige boxenstelsel. Alle toeslagen worden afgeschaft en vervangen door een belasting- en premievrij bedrag en/of negatieve belastingaanslag."

Samenvattend:

• Focus op nationale capaciteiten waarbij Nederland zich moet richten op sectoren waar het uitblinkt, zoals de agrarische sector, de voedsel- en maakindustrie.
• Ondersteuning voor ondernemerschap, innovatie en vergroening door minder regelgeving en meer ruimte voor ondernemers, met een focus op duurzaamheid.
• Versimpeling en transparantie van fiscale regelingen: Afbouw van inefficiënte regelingen en belasting van daadwerkelijk behaald rendement.

CDA: een eerlijke, duurzame economie en meer tariefschijven

Het programma van het CDA draait om ‘recht doen’, waarmee de partij drie vernieuwingsbewegingen aan wil wakkeren: van regelzucht naar burgerruimte, van ratrace naar relaties, en van kortetermijnwinst naar duurzame waarden.

Op het gebied van economie stelt het CDA dat de Nederlandse economie onder druk staat. De hoge winsten van multinationals, inflatie en arbeidstekorten, leiden tot een tweedeling in de samenleving. De roep om een eerlijke, rechtvaardige en duurzame economie klinkt daardoor luider. In een eerlijke economie worden winsten eerlijk verdeeld, banen bieden fatsoenlijke inkomens en ondernemers dragen bij aan duurzame welvaart.

Het belang van het midden- en kleinbedrijf en familiebedrijven wordt benadrukt, evenals de gedeelde verantwoordelijkheid van overheid, werkgevers en werknemers. Deze overgang naar een eerlijke en duurzame economie vereist harmonische groei, waarbij innovatie, technologie en een sterke industrie samengaan met sociale waarden.

De partij wil de economie hervormen naar het Rijnlandse model, waarin samenwerking centraal staat, álle belangen tellen en er oog is voor de lange termijn. De overheid houdt zich daarbij actief bezig met zaken als milieu, ruimtelijke ordening, onderwijs en sociale vraagstukken. In samenspraak zijn de overheid, werkgevers en werknemers verantwoordelijk voor het oplossen van problemen.

Daarnaast wil het CDA dat er per regio gekeken wordt hoe deze zich op economisch vlak het beste kan ontwikkelen. Het MKB krijgt daarnaast een extra steuntje in de rug door minder zwaar belast te worden. Net als de BBB, zet het CDA zich trouwens in voor een efficiënter en transparanter belastingbeleid, maar de problemen bij de Belastingdienst moeten eerst opgelost worden voordat er nieuw beleid ontwikkeld kan worden.

Op het gebied van fiscaliteit is het CDA voorstander van een belastingheffing op het daadwerkelijk behaalde rendement in box 3. Werken moet meer gaan lonen en omdat te financieren wordt de erf- en schenkbelasting voor hogere inkomens verhoogd. Daarnaast wil het CDA meer tariefschijven invoeren om het transparanter te maken hoeveel belasting er naar draagkracht over het inkomen betaald moet worden.

Samenvattend:

• Een eerlijke, rechtvaardige en duurzame economie waarbij winsten eerlijk verdeeld worden, banen zorgen voor fatsoenlijke inkomens en ondernemers ook bijdragen aan duurzame welvaart.
• Het belang van het midden- en kleinbedrijf en familiebedrijven benadrukken waarbij er een gedeelde verantwoordelijkheid is voor overheid, werkgevers en werknemers.
• Werken moet meer gaan lonen en de belasting op erf- en schenkbelasting gaat omhoog. Ook worden er meer tariefschijven geïntroduceerd om transparanter te maken hoeveel belasting er moet worden geheven.

D66: circulaire economie en introductie miljonairsbelasting

Als een van de laatste partijen presenteerde D66 haar verkiezingsprogramma. Een programma waarin klimaatverandering en duurzaamheid, gelijke kansen voor iedereen en een sterke democratie centraal staan.

Op economisch gebied heeft D66 vastgesteld dat Nederland moet transformeren naar een gezonde, duurzame en eerlijke economie. Vooral de transitie naar een circulaire economie is nodig volgens de partij: hierbij wordt er maximaal ingezet op het hergebruiken van grondstoffen en materialen. Het doel is dan om in 2050 volledig circulair te zijn. D66 wil dit bereiken door een aantal maatregelen te nemen. Zo wil de partij 1 miljard euro per jaar investeren in onderzoek en de ontwikkeling van circulaire producten en processen, het afvalbeleid strenger maken en het makkelijker maken om afval te recyclen.

D66 wil daarnaast bedrijven en consumenten stimuleren om producten te hergebruiken in plaats van weg te gooien. Ook wordt onder andere een ‘eerlijke’ prijs ingevoerd die eventueel via een minimumprijs of belasting wordt afgedwongen. Dit is een prijs waarin ook de maatschappelijke kosten worden meegenomen. Uiteindelijk moet deze circulaire economie een samenwerking worden tussen bedrijven, consumenten en de overheid waaraan iedereen zijn steentje bijdraagt.

Hierbij streeft de partij ernaar om de belasting op werk te verlagen en juist de belasting op vervuilende activiteiten te verhogen. Werknemers die meer dan drie dagen per week werken, krijgen een soort 'extraatje' in de vorm van een nieuw 'urenvoordeel', wat werken aantrekkelijker maakt. En wat betreft de hogere belasting op vervuilende zaken, dat is bedoeld om bedrijven aan te moedigen om milieuvriendelijker te opereren.

Daarnaast heeft D66 het plan om enkele grote wijzigingen door te voeren in het huidige belastingsysteem, omdat dit naar eigen zeggen nodeloos complex en inefficiënt is en leidt tot onrechtvaardige uitkomsten. Zo is D66 een voorstander van de belasting op werkelijk behaald rendement, waarbij grote vermogens meer dan kleine vermogens worden belast. De partij wil een aparte vermogensbelasting op vermogens in box 2 en box 3 boven een miljoen, met een hoger tarief boven de twee miljoen.

Op het gebied van erf- en schenkbelasting moet er een veel hogere vrijstelling gaan gelden voor partners en kinderen, maar worden per saldo grote erfenissen wel zwaarder belast en kleiner erfenissen juist minder. Ook wil de partij de belasting op alcohol, tabak en suiker verder verhogen en de btw op groente en fruit afschaffen; zo moeten gezonde keuzes makkelijker worden.

Samenvattend:

• Transitie naar circulaire economie door 1 miljard euro per jaar te investeren in onderzoek en ontwikkeling, het afvalbeleid strenger te maken, en een urenvoordeel voor werkenden in te stellen.
• Verhoging belasting op vervuiling om bedrijven en consumenten te stimuleren om milieuvriendelijker te opereren.
• Belasting op werkelijk behaald rendement, hogere vrijstelling erf- en schenkbelasting voor partners en kinderen, hogere belastingen op alcohol, tabak en suiker, btw op groente en fruit afschaffen.

GroenLinks-PvdA: hogere belasting voor de hoogste vermogens

De combinatie GroenLinks-PvdA gaat de verkiezingen in met het motto ‘samen voor een hoopvolle toekomst’. Het programma staat in het teken van vier thema’s: herstel van vertrouwen, klimaatrechtvaardigheid, bestaanszekerheid en een sterk Europa. Op die manier wordt er niet alleen gewerkt aan een hoopvolle toekomst voor de huidige, maar ook voor toekomstige generaties.

Vanuit hun gedeelde ideologie heeft duurzaamheid begrijpelijkerwijs een prominente plaats ingenomen in hun programma, zelfs wanneer het gaat om economische plannen. Groen ondernemerschap en groene banen worden gestimuleerd, terwijl de partijen streven naar een elektrificatie van de industrie. Subsidies worden uitsluitend verstrekt aan bedrijven die kunnen aantonen dat ze een rol spelen in de groene economie van de toekomst. Tegelijkertijd is de combinatiepartij vastbesloten om zo snel mogelijk de subsidies voor fossiele brandstoffen af te bouwen, omdat deze de prikkel voor bedrijven om te verduurzamen ondermijnen.

Daarnaast wil GroenLinks-PvdA de financiële sector vergroenen. Een partij als Semmie wordt verder verplicht om te rapporteren over de inspanningen en resultaten wat betreft de verduurzaming van de beleggingsportefeuilles. Wat wij trouwens al op dit gebied doen kun je lezen in onze duurzaamheidsverklaring.

De groene plannen van GroenLinks-PvdA hebben een prijs. Hierbij willen ze de allerrijksten en bedrijven die hoge winsten maken zwaarder belasten. Deze groepen worden omschreven als de sterke schouders die de zware lasten goed kunnen dragen. Daar verwacht men dan ook een extra ‘eerlijke bijdrage’ van. De inkomstenbelasting wordt progressief verhoogd, en als het aan de combinatiepartij ligt komt er ook een miljonairsbelasting, wordt de winstbelasting van bedrijven verder verhoogd en komt er een extra belasting op beurstransacties.

Aftrekposten en kortingen worden daarnaast sterk vereenvoudigd, afgebouwd of afgeschaft. Als voorbeeld worden de expatkorting, de innovatiebox, de bedrijfsopvolgingsregeling en de hypotheekrenteaftrek gebruikt.

Met al die opbrengsten kunnen de lasten voor mensen met een laag- en middeninkomen verlaagd worden. Ook werkenden profiteren: de belasting op inkomen zou omlaag kunnen.

Samenvattend:

• Stimuleren groen ondernemerschap en groene banen, elektrificatie van de industrie, afbouw subsidies fossiele brandstoffen, vergroenen financiële sector.
• Progressieve verhoging inkomstenbelasting, miljonairsbelasting, verhoging winstbelasting bedrijven, belasting op beurstransacties, afbouw aftrekposten en kortingen.
• Lastenverlichting voor werkenden en mensen met een laag- en middeninkomen.

Nieuw Sociaal Contract: belasting betalen over daadwerkelijk behaald rendement

De partij van Pieter Omzigt is de grote onbekende bij deze verkiezingen, maar kan volgens de peilingen op een mooie uitslag rekenen. De jongste politieke partij van ons land gaat de verkiezingen in met een programma dat bestaat uit drie thema’s: bestaanszekerheid, een betrouwbare overheid en verstandige internationale samenwerking. Daarbij komt naar voren dat de politiek, zoals deze het afgelopen decennium is bedreven, radicaal anders moet: met een mentaliteitsomslag wordt er gekeken naar verbindingen in plaats van tegenstellingen.

Het partijprogramma van NSC kenmerkt zich tussen de scheiding “Wat verwachten we van de overheid” en “Wat verwachten we van de samenleving” waarbij duidelijk wordt hoe samen de problemen moeten worden opgelost. NSC haalt hierbij ook het ‘Rijnlands model’ aan, waarin de markt dienstbaar is aan de mens – en niet andersom. Om dit te bereiken is er allereerst een eerlijke en inclusieve arbeidsmarkt nodig, waarbij iedereen zijn steentje bijdraagt op een manier die mogelijk is. Daarnaast ziet NSC de MKB- en familiebedrijven als de hoeksteen van onze economie. De partij wil het voor dit type bedrijven makkelijker maken om te ondernemen, door hun administratieve lasten omlaag te brengen, het aantrekkelijker te maken om mensen in vaste dienst te nemen en ze makkelijker te laten lenen.

Voor de grote bedrijven binnen de economie heeft NSC het plan om een strategisch industriebeleid te ontwikkelen, waardoor ze minder kwetsbaar zijn en meer zelfvoorzienend worden. Daarbij komt ook een stukje protectionisme om de hoek kijken: bedrijven die cruciaal voor Nederland zijn moeten in Nederlandse en/of Europese handen blijven.

Op het gebied van belastingen staat NSC vooral voor het ontrafelen van de wirwar aan belastingregels die we nu kennen. De komende vier jaar moet een speciale parlementaire commissie de hervorming van het belastingstelsel gaan voorbereiden. (Heffings)kortingen moeten worden afgeschaft en het tarief in de eerste schijf van de inkomstenbelasting in box 1 omlaag, waardoor de marginale druk bij lagere en middeninkomens afneemt.

Ook wil de partij dat werken meer gaat lonen en dat de daadwerkelijk behaalde inkomsten en winsten worden belast. Dit idee is in lijn met de huidige politieke opvatting waarin afscheid wordt genomen van het betalen van belasting in box 3 op basis van een fictief rendement.

Samenvattend:

• Focus op bestaanszekerheid, een betrouwbare overheid en verstandige internationale samenwerking, met de nadruk op een vernieuwende politieke aanpak gebaseerd op verbinding.
• NSC wil problemen oplossen via samenwerking tussen overheid en samenleving, met aandacht voor een eerlijke arbeidsmarkt, ondersteuning van MKB- en familiebedrijven, en een strategisch industriebeleid voor grote bedrijven.
• Hierbij pleit de partij voor een herziening van het belastingstelsel met afschaffing van kortingen, verlaging van het inkomstenbelastingtarief in de eerste schijf, en belasting op daadwerkelijke inkomsten en winsten, in lijn met actuele politieke ontwikkelingen.

Partij voor de Dieren: een internetwinkelbelasting en de economie moet ondersteunen

De Partij voor de Dieren wil het leven van mens, dier en natuur beschermen en verbeteren. Hierbij richt de partij zich op de kernthema’s dierenrechten, natuur, milieu en op de oorzaken en effecten van de klimaatcrisis. Deze thema’s vinden hun weg in elk aspect van het verkiezingsprogramma, dus ook als het op de economie aankomt.

Volgens Partij voor de Dieren is de economie geen doel op zich, maar een middel voor een waardevol en gezond leven. Ze willen de economie weer binnen de draagkracht van de aarde brengen, ofwel dat de natuurlijke hulpbronnen niet verder worden uitgeput. En ervoor zorgen dat de economie echte bestaanszekerheid voor iedereen biedt, door onder andere het minimumloon fors te verhogen. Ze willen hierbij ook de fossiele subsidies afschaffen om het klimaat te redden, en omdat de tientallen miljarden euro's, volgens eigen zeggen, veel beter besteed kunnen worden. Grote industriële vervuilers zoals Tata Steel en Chemours worden hierbij aan banden gelegd.

De economie wordt daarnaast omgevormd tot een circulaire economie, waarbij het grondstoffengebruik afneemt en recyclen een belangrijke plek krijgt. Economische groei is niet meer waarnaar gestreefd moet worden, omdat het continue streven naar meer niet beter is. Door de huidige economische opzet wordt de aarde volgende de PvdD onnodig uitgeput, waarbij de (economische) verdeling een stuk beter kan.

In het economische gedeelte van haar verkiezingsprogramma stelt de partij dat bedrijven meer bij gaan dragen, doordat de winstbelasting verhoogd wordt naar ten minste 35%. Naast dat fossiele subsidies worden afgeschaft, wil de partij een internetwinkelbelasting in het leven roepen voor bedrijven als Amazon, Bol.com en Coolblue. Bedrijven die als grote vervuilers bekendstaan moeten afbouwen en bedrijven die een bijdrage leveren aan een duurzame toekomst krijgen juist belastingvoordelen.

Op individueel niveau wil de partij dat het lage tarief van de inkomstenbelasting wordt verlaagd en het hoge tarief wordt verhoogd. Zo gaan topverdieners meer bijdragen. Daarnaast wordt het minimumloon verder verhoogd, maar komt er ook een progressieve vermogensbelasting van 1% tot €500.000 oplopend tot 5% voor vermogens boven de €5.000.000. Mede dankzij het geld dat zo binnenkomt, wil de partij een basisinkomen voor de laagste inkomens introduceren. Daarvoor moet gestart worden met een pilot.

Samenvattend:

• Partij voor de Dieren richt zich op dierenrechten, milieu, en klimaat binnen hun verkiezingsprogramma, inclusief economische aspecten.
• Hun economisch beleid streeft naar een duurzamere economie met hogere minimumlonen en afschaffing van fossiele subsidies.
• Belastinghervormingen omvatten hogere winstbelasting voor bedrijven, belastingen voor grote vervuilers, progressieve vermogensbelasting en een basisinkomen voor de laagste inkomens.

PVV: voor een sociaal economisch beleid

Oppositiepartij PVV wil Nederlanders weer op 1 zetten, waarbij na jaren van afbraakbeleid het land weer moet worden opgebouwd. Om dit te bereiken wordt er niet meer geïnvesteerd in het klimaat, worden grenzen gesloten, en wordt er niet meer geïnvesteerd in het buitenland. De PVV kiest voor sociaal rechts beleid: hard op immigratie, maar sociaal op koopkracht en zorg.

Op economisch gebied zet de PVV in op een forse lastenverlaging, zodat boodschappen betaalbaarder worden en mensen meer geld overhouden. De btw op voedingsmiddelen en de vliegtaks worden afgeschaft en de belasting op energie en de accijns op benzine worden verlaagd. Daarnaast zet de PVV in op het verlagen van de huren en verhogen van de huurtoeslag.

Daarbij wil de partij het wettelijk minimumloon verhogen, zodat werkenden, gepensioneerden en mensen er met een uitkering erop vooruitgaan. Daarbovenop wordt het eigen risico in de zorg afgeschaft en de AOW-leeftijd verlaagd naar 65 jaar.

Voor al die plannen is natuurlijk wel geld nodig. Daarvoor wil de PVV de ontwikkelingshulp stoppen, minder afdragen aan de Europese Unie en de miljarden die nu gereserveerd zijn voor het klimaat en het stikstofprobleem inzetten. Ook gaan banken meer belasting betalen, worden culturele subsidies geschrapt en worden grenzen gesloten.

Samenvattend:

• PVV wil Nederland heropbouwen na jaren van afbraakbeleid, met een focus op sociaal rechts beleid en economische lastenverlaging.
• Het economische plan omvat lastenverlaging op boodschappen, afschaffing van btw op voedingsmiddelen en vliegtaks, verlaging van energiebelasting en benzine-accijns, lagere huren en hogere huurtoeslag, een verhoogd minimumloon, afschaffing van het eigen risico in de zorg en verlaging van de AOW-leeftijd naar 65 jaar.
• De financiering hiervan komt uit het stoppen van ontwikkelingshulp, minder bijdragen aan de EU, herallocatie van middelen voor klimaat en stikstofproblemen, hogere belastingen voor banken, het schrappen van culturele subsidies en het sluiten van grenzen.

SP: meer belasting voor bedrijven en de 'allerrijksten'

Dat de Socialistische Partij (SP) zich inzet voor een eerlijke economie gericht op solidariteit zal niemand verbazen. De SP wil de economie eerlijker maken, door de macht van de aandeelhouders te beperken en de werknemers meer zeggenschap te geven in bedrijven. Niet alleen de bestuurders en de aandeelhouders, maar ook alle medewerkers krijgen het recht op een deel van de winst. Zo profiteren ook de werknemers op het moment dat dividend wordt uitgekeerd aan de aandeelhouders. Werknemers zullen als collectief profiteren van dividenduitkeringen, bovenop hun reguliere salaris.

Werknemers krijgen sowieso meer te zeggen als het aan de SP ligt. Bij grote bedrijven kiezen zij de helft van de commissarissen, de andere helft wordt gekozen door de aandeelhouders. Op deze manier worden de belangen van de werknemers beter vertegenwoordigd, is de gedachte. Aandeelhouders die langer aandelen in bezit hebben, krijgen dubbel stemrecht. Flits-kapitalisten krijgen zo niet alleen tegenmacht van de werknemers, maar ook van investeerders die duurzame belangen hebben.

Van grote bedrijven wordt verwacht dat ze meer belasting gaan betalen. Ontduikers worden zelfs strafrechtelijk vervolgd. Het midden- en kleinbedrijf krijgt een steuntje in de rug: er komt een nationale investeringsbank waardoor het MKB makkelijker kan lenen. Zo proberen ze duurzame vernieuwing te bewerkstelligen.

Verder vinden we ook in het programma van de SP de miljonairsbelasting en de verhoging van de winstbelasting van bedrijven terug. De inkomstenbelasting wordt daarentegen wel verlaagd en er komt een minimumloon van €16 per uur. De nieuwe pensioenwet wil de SP terugdraaien. Verder wordt de AOW-leeftijd verlaagd naar 65 en het hele toeslagenstelsel overbodig gemaakt.

Samenvattend:

• SP wil een eerlijke economie met meer werknemersinspraak en deling van winsten.
• Ook is de partij van plan om de macht van aandeelhouders in te perken.
• De partij zet zich in voor de belastingverhoging voor grote bedrijven, ondersteuning voor MKB, miljonairsbelasting, hogere winstbelasting, lager minimumloon, verlaging AOW-leeftijd, en afschaffing van toeslagenstelsel.

VVD: voor een schone economie en werken moet aantrekkelijker worden

Zeventien jaar lang was Mark Rutte de aanvalsleider van de VVD, maar inmiddels heeft hij het stokje overgedragen aan Dilan Yeşilgöz-Zegerius.

De VVD haalt in haar verkiezingsprogramma allereerst de uitdagingen aan waar de partij de afgelopen jaren tegen gestreden heeft en dat die uitdagingen – zo goed en zo kwaad als het ging – de kop in zijn gedrukt. Niet iedereen heeft het echter makkelijk, ziet de VVD ook in. Daarom wil de VVD het optimisme terugbrengen. Naar eigen zeggen heeft Nederland ‘alles in huis om het beste land te zijn voor de middenklasse’.

Op economisch gebied streeft de VVD ook naar verduurzaming, maar ze noemen het een ‘schone economie’. De partij wil de aankomende jaren ruimte en voorrang geven aan slimme en schone industrieën en ondernemers helpen om de omslag te maken. Sowieso hebben ondernemers een belangrijke rol in het verkiezingsprogramma van de VVD gekregen, omdat de partij streeft naar een verdere versterking van het ondernemersklimaat, het stimuleren van start-ups en scale-ups, het behouden van familiebedrijven en het terugdringen van regeldruk voor het MKB.

Op het gebied van belastingen heeft de VVD plannen om werken aantrekkelijker te maken. Zo wil de partij de belasting op werk verlagen en het aantrekkelijker maken om mensen meer te laten werken. Ook wil de VVD op termijn af van het toeslagenstelsel, werknemers makkelijker mee laten profiteren van de winst die een bedrijf maakt, de belastingvrije reiskostenvergoeding standaard indexeren en de belasting op energie verlagen. De hypotheekrenteaftrek laten ze in stand.

Om dit alles betaalbaar te maken wil de VVD allereerst dat de overheid scherp gaat kijken naar de huidige uitgaven, dat ze teruggaat naar een normaal begrotingsbeleid en dat er geen nieuwe speciale fondsen bijkomen. Mocht er toch extra geld nodig zijn dan kijken ze eerst of er bespaard kan worden. Wanneer er toch een tekort dreigt, kiest de VVD eerst voor bezuinigingen, in plaats van hogere belastingen, om vooral de middengroepen te ontzien.

Samenvattend:

• VVD erkent de uitdagingen waar Nederland mee te maken heeft maar wil het optimisme herstellen en Nederland aantrekkelijker maken voor de middenklasse.
• Hun economisch programma omvat verduurzaming, versterking van het ondernemersklimaat, belastingverlaging op werk, afschaffing van het toeslagenstelsel, en bezuinigingen boven hogere belastingen om de middengroepen te ontzien.
• De partij wil het toeslagenstelsel makkelijker maken en het werken aantrekkelijker maken door de inkomstenbelasting te verlagen.

Geen stemadvies

In het economisch beleid komen de verschillende standpunten en visies van de partijen goed naar voren. Elke partij heeft zo zijn eigen idee over wat het beste is voor de economie, de werknemers, de bedrijvigheid en wie wat moet gaan betalen. We hebben geprobeerd alle standpunten zo neutraal mogelijk weer te geven, waarbij we zeker geen stemadvies geven.

Wil je zelf meer weten over de verschillende programma’s? De verkiezingsprogramma’s van BBB, CDA, D66, GroenLinks/PvdA, NSC, Partij voor de Dieren, PVV, SP en VVD zijn allemaal online te vinden.